Nieuws P.V. pagina 65

meest recente bericht boven

11 november 2010 - 18 november 2010

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

18 november 2010: Tweede TWA stuk EL&I over Duitse PV markt tegen het licht. In het vorige stuk van TWA (EL&I = ex EZ-) medewerkers Bosman en Gilijamse over de ongelofelijke ontwikkelingen van de Duitse zonnestroom markt zaten wat zaken waar ik commentaar bij heb geplaatst, o.a. over degressie van zonnestroom tarieven. En waarbij ik een kersvers exemplaar heb gegeven van de door B. & G. weergegeven verouderde EPIA grafiek die fors achterliep bij de realiteit bij de oosterburen.

In het artikel werd gerefereerd aan een ander stuk genaamd "Duitsland koploper en aanjager!" van dezelfde auteurs, wat echter niet was gelinkt. Na wat speuren heb ik dat artikel gevonden (link onderaan) en het gelezen. Daar wordt eindelijk dieper ingegaan op het karakter en de mate van degressie van de zonnestroom tarieven, iets waar het jarenlang aan heeft ontbroken bij medewerkers van Economische Zaken (niet zo lang geleden moest zelfs de persvoorlichter van Diepen, nu weer werkzaam bij EL&I doodleuk toegeven dat hij niet wist wat dat begrip voorstelde, zie voorlaatste punt in dit bericht van 11 mei 2009). Tot zover dus OK qua inhoud van dit tweede artikel van de auteurs.

Echter, in het stuk staat helaas ook een tabel met cijfers over de progressie van de Duitse zonnestroom markt die - alweer - verouderde gegevens weergeeft (en die dus ook in de broodtekst van het artikel feitelijk niet meer kloppen). Gegevens die op het moment van publicatie van het artikel op TWA netwerk (18 oktober 2010) al lang bekend waren en gepubliceerd op de website van het Bundesumweltministerium, die over het EEG gaat. Want daar staat alweer een tijdje een september 2010 update van de relevante EEG-geïnduceerde markt ontwikkelingen, bomvol cijfermateriaal. Er wordt in de literatuuropgave van het B. & G. artikel verwezen naar een onderzoek van het statistiek bureau AGEE-Stat van 18 maart 2010, en dat was al fors verouderd tijdens de publicatie datum van het hier besproken artikel. Het laatste grafieken overzicht van AGEE-Stat op de website van het BMU dateert van oktober 2010 (zelfde gegevens als BMU statistiek update van september).

Polder PV heeft die recentste gegevens (september 2010), alsmede de laatste data m.b.t. de werkgelegenheidscijfers incl. die voor zonne-energie/PV in rood in de hieronder afgebeelde tabel gezet, naast de gegevens zoals Bosman en Gilijamse die hebben vermeld in hun artikel. Ook voegde de webmaster van Polder PV nog enkele relevante andere gegevens in rood toe om de boel te completeren met focus op PV:

KLIK op plaatje voor uitvergroting. Alle getallen zijn nog steeds niet definitief en kunnen nog worden gewijzigd.

Uit die nieuwe gegevens blijkt dat er soms forse afwijkingen t.o.v. de eerder gepubliceerde (voorlopige) AGEE-Stat/BMU data voorkomen, de meeste in positieve zin (meer progressie in duurzame ontwikkeling). Meest opvallende: eind 2009 was in Duitsland volgens deze laatste cijfers al 16,4% van het stroomverbruik afkomstig van hernieuwbare bronnen onder EEG condities, in een van de meest geïndustrialiseerde naties op deze aardkloot. Waarbij bovendien zeer nadrukkelijk gesteld dient te worden dat biomassa bijfik in fossiele centrales niet wordt geaccepteerd onder de EEG dictaten. Wat de vergelijking met de Nederlandse cijfers (CBS jaarrapport "Hernieuwbare energie in Nederland 2009": 8,9% van totaal elektriciteit, waarvan reeds een verbijsterende 24,2% "meestoken van biomassa in elektriciteitscentrales") nog veel verpletterender maakt.

In bovengenoemde bijstellingen in de tabel is ook bij een paar posten een lichte teruggang te zien t.o.v. de vorige cijfers, waarvan met name de iets minder harde groei in het aandeel DE in de primaire energie verbruiken opvalt. Met als nuancerend feit: nog steeds een spectaculaire positieve 7,4%... De werkgelegenheidscijfers worden in de loop van de tijd ook steeds meer verfijnd, en de groei ervan in de periode 2008-2009 blijkt ook wat lager dan aanvankelijk geraamd. Het Duitse milieuministerie BMU doet hier zeer zorgvuldig onderzoek naar, om het kaf van het koren te scheiden, en eerlijke werkgelegenheids-cijfers "vanwege het EEG" te presenteren (daar worden nogal dubieuze beweringen over gedaan op fora als de "Groene Rekenkamer", die vooralsnog als onbewezen hype dienen te worden gekwalificeerd). Die werkgelegenheids-cijfers zijn en blijven, ondanks de strenge bijstelling door het BMU, spectaculair. Alle DE opties: plus 5,4%, PV alleen zelfs plus 7,3% tussen 2008 en 2009. Mind you: in een van de diepste recessies sinds decennia...

Outlook 2010
In het recentste overzicht van de impact van het EEG door het BMU wordt ook een eerste tipje van de cijfers voor het eerste halfjaar van 2010 gegeven (pagina 7 van de studie). Met daarbij weer de aantekening dat dit soort getallen nog zeer voorlopig zijn toch even genoemd dat het geproduceerde volume aan hernieuwbare stroom t.o.v. het eerste halfjaar van 2009 gestegen zou zijn van 46,5 naar 49,4 Terawattuur, een stijging van 6,2%. En dat de opwekking van zonnestroom in die periode zou zijn gestegen van 3,3 naar een spectaculaire 5,4 TWh, een stijging van 64%. En: een volume vertegenwoordigend (mind you: in een half jaar tijd) van 1,4 maal de maximale jaarproductie van Borssele. Ook de hernieuwbare warmte productie zou fors zijn gestegen van 57,5 naar 61,1 TWh, een toename van 6,3%. Alleen de hernieuwbare motorbrandstof productie is, zoals was te verwachten, iets achteruit gegaan (grote problemen, niet goed toegesneden incentives), en wel 1,2% t.o.v. het eerste halfjaar in 2009. Alles bij elkaar opgeteld echter, is de groei zeer gezond, 5,2% "hernieuwbare groei" voor het eerste halfjaar in 2010 (totale productie "hernieuwbaar": 127,2 TWh).

Uiteraard zit het laatste overzicht, evenals talloze andere uitgebreide studies van het BMU stampvol snoeiharde en tale-telling getallen en grafieken, die de hernieuwbare energie revolutie bij de oosterburen genadeloos vastleggen voor een ieder dit dat wil zien.

Opmerkingen B. & G. stuk
Tot slot nog een paar opmerkingen over het tweede stuk van Bosman en Gilijamse.

• "Ook in 2009, het jaar van de financiële crisis, liet de sector een gestage groei zien..." Gelieve voor fotovoltaïsche opwekking en de marktgroei daarvan i.p.v. gestage "explosieve" te schrijven. Zie mijn analyse over dat spectaculaire jaar.
  
  
• M.b.t. het nog als "in concept" geciteerde "energieconcept" van de Bondsregering: dat is inmiddels uit, het is een verwoestend negatief stuk wat hernieuwbare energie onterecht klein rekent en zelfs fors negeert. En het is volslagen bezopen m.b.t. het feit dat de steeds harder rammelende nukes in Duitsland in levensduur verlengd zouden "moeten" worden. Wat een rem op progressieve ontwikkeling van hernieuwbare elektriciteit zal gaan zetten en wat tot een keiharde confrontatie op het gebied van netcapaciteit zal gaan leiden: een hele domme ramkoers, dus. Mevrouw Kreuzmann heeft als hoofdredacteur van Photon in het oktober nummer van dat tijdschrift vernietigend uitgehaald naar de "Brücken-Lüge" die Merkel tentoonspreidt over de Middeleeuwse nukes. Met als suggestie dat men blijkbaar bij de Bondsregering van zins lijkt te zijn om de progressieve en succesvolle ontwikkeling van hernieuwbare elektriciteit productie in het algemeen, en die van zonnestroom in het byzonder "aus zu bremsen"... Commentaar verkrijgbaar bij Polder PV (Deutsch, selbstverständlich).
  
  
• "De prognose voor 2020 ... is wellicht optimistisch, want die is afkomstig van vertegenwoordigers van de sector", waarbij wordt verwezen naar een figuur waarbij een prognose van 111 Gigawatt aan opgesteld vermogen "hernieuwbare stroom producerende installaties" in 2020 wordt gegeven door de overkoepelende belangenvereniging voor alle hernieuwbare energie in Duitsland, de BEE. Die claim "optimistisch" mag gerust weer fors worden gerelativeerd gezien het feit dat de recentste, bepaald niet van "hernieuwbare sympathieën" te beschuldigen vier hoogspanningsnetbeheerders in Duitsland, voor het jaar 2015 al een totale capaciteit aan opgesteld vermogen van 86 Gigawatt hebben geprognosticeerd (en nog "maar" 62 GW in 2011; zie mijn analyse van 16 november verderop op deze pagina).
  
  
• "Het is opvallend dat zonne-energie nog geen significante bijdrage levert aan de Duitse energiemix, terwijl de investeringen in onderzoek naar deze technologie meer dan de helft van het budget voor onderzoek naar duurzame energie ... bedraagt". Twee opmerkingen: bedoeld wordt hier vooral zonnestroom, en dat is een elektriciteit optie. In het onderhavige stuk wordt regelmatig "energie" gebruikt als "elektriciteit" wordt bedoeld, en dat is veel te breed en onterecht gehanteerd (wordt ook elders veel te vaak foutief gebruikt). Ten tweede: in dezelfde studie die ik hierboven noemde (prognoses DE ontwikkeling 2011-2015) wordt voorspeld dat zonnestroom in 2015 al 7,5% van het totale elektriciteitverbruik zou kunnen dekken. PV moet, zeker gezien de zeer klein modulaire technologie die het in wezen is, van heel erg ver komen, maar maakt desondanks zowel qua capaciteits-uitbouw, als qua fysieke energieproductie (stroom) reuzensprongen voorwaarts (bij de oosterburen). Die extreem dynamische groei is de auteurs blijkbaar volkomen ontgaan (in 2001 was het aandeel zonnestroom in de totale elektriciteit consumptie nog maar 1,6 promille volgens cijfers van het BDEW...).
  
  
• "Tot slot zijn energie-intensieve ondernemingen en de spoorwegen uitgesloten van betaling van de EEG-toeslag". Dat is niet waar: er is een financiële constructie waarbij het er op neerkomt dat deze stroomvretende partijen in ultimo maximaal 0,05 Eurocent/kWh meebetalen aan de aan het EEG toe te wijzen inkomsten uit de stroomverkopen in Duitsland. Dat te betalen aandeel wordt door het BDEW apart gespecificeerd op de jaarrekeningen als het EEG-gedeelte wat toegekend dient te worden aan de "priviligierten Letztverbrauchern".
  
  
• "Dit betekent dat per 1 juli 2010 een eenmalige degressie van de EEG-vergoeding wordt ingevoerd van 11 tot 16%, afhankelijk van de plaats van de PV-installatie". Ook incorrect, en dat was al op 5 juli van dit jaar bekend (kort daarna geaccepteerd "compromis voorstel"). De degressie vanwege de EEG Novelle 2010 is in twee stukken opgesplitst na verhit overleg tussen de Bondsdag en de Bondsraad. Per 1 juli 2010 is (met terugwerkende kracht) een eerste, heftige degressie ingevoerd van 8 tot 13% (niet: 11-16%). En per 1 oktober 2010 is er voor alle installaties nog een extra degressie stap van 3% overheen gekomen. Degressies gelden uitsluitend voor nieuwe installaties, alle oudere reeds aan het net gekoppelde systemen behouden hun in Wet vastgelegde rechten en de daarbij behorende, meestal 20+ jaar geldende, vaste invoedingstarieven. En niet "de plaats" is een discriminatoir element in de feitelijke percentages en resulterende invoedingstarieven. Maar het type, de lokatie, en de grootte van het betreffende PV-systeem.
  
  
• Wat betreft het genoemde Marktanreizprogramm (MAP) voor aankoop ondersteuning van apparatuur voor de opwekking van hernieuwbare warmte (zoals thermische zonnecollectoren), moet ook worden vermeld dat dit programma tijdelijk heeft stilgelegen tussen 4 mei en 12 juli 2010, en dat installaties op nieuwbouw en systemen die alleen voor warm tapwater productie worden ingezet niet meer financieel door het BAFA worden ondersteund. Deze stilstand, inperkingen, en natuurlijk ook de economische crisis zijn mede de oorzaak van het feit dat er een enorme terugval in afzet van deze apparatuur is geweest. De marktontwikkeling bij dit soort thermische installaties is dus heel anders dan bij PV.

http://www.twanetwerk.nl/default.ashx?DocumentId=14503 (het in bovenstaande stuk besproken artikel van Bosman en Gilijamse op TWA netwerk van EL&I, 18 oktober 2010)

http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/42398/2720/ (link naar de in september 2010 gepubliceerde brochure "Erneuerbare Energien 2009 in Deutschland - Aktueller Sachstand" van het BMU, met de laatste stand van zaken over de ontwikkeling van hernieuwbare energie in Duitsland)
http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/46538/40289/ (link naar de in september 2010 gepubliceerde brochure "Erneuerbar beschäftigt!" van het BMU, over de werkgelegenheids-ontwikkeling in duurzame energie, en enkele andere marktcijfers)
http://www.erneuerbare-energien.de/files/pdfs/allgemein/application/pdf/ee_in_deutschland_graf_tab_2009.pdf (uitgebreid grafieken overzicht van AGEE-Stat met laatste stand van zaken hernieuwbare energie in Duitsland, oktober 2010; pdf 5,2 MB)

16 november 2010: Hosanna en kritiek rond recentste zonnestroom initiatief. Zon(nestroom) willen we allemaal, zo lijkt het tegenwoordig. Maar als "Wijwillenzonpunt.nl" als een van talloze nieuwe initiatieven op dit gebied brede ruchtbaarheid geeft aan hun actie, lijken de geesten zich te scheiden.

Wat wil het geval? De website en Stichting met dezelfde naam is een grootschalige actie begonnen om "gezamenlijk" zonnepanelen pakketten te laten aanschaffen voor een - zeker voor Nederland aanzienlijke - capaciteit van maar liefst 10 MWp. Let wel, in 2009 is er slechts 10,6 MWp [netgekoppeld] bij gekomen volgens de (ter discussie staande) CBS cijfers, dus als deze actie zou "slagen", zou dat een enorme impact hebben op de blijvend kleine afzetmarkt in ons land. Deze "collectieve inkoop" actie via een Stichting lijkt te zijn ingegeven door de verschrikkelijke bureaucratie rond de SDE regeling ("Samen maken we betaalbare zonne-energie mogelijk, zonder subsidie en moeilijke formulieren!") en de mede daardoor veroorzaakte deplorabel langzame groei van de afzet in ons land. En vooral: de enorme aantallen teleurgestelden die met een afwijzing van SenterNovem of later van Agentschap NL in de bus zwaar gefrustreerd achterbleven. Die SDE resultaten, zo moet daar wel bij worden verteld, vormen slechts 57% van de "totaal afzet in 2009", als je de CBS en CertiQ cijfers voor dat jaar zou moeten geloven, de rest is daar volledig buiten om gerealiseerd.

Verder lezen op de speciaal voor de WWZ actie opgetuigde analyse pagina op Polder PV.

16 november 2010: Prognose Duitse hoogspannings-netbeheerders voor BRD: in 2015 39 GWp PV-systemen. Zojuist is door de vier zogenaamde "Übertragungsnetzbetreiber"*, de beheerders van de hoogspanningsnetten in Duitsland de 5-jarige "EEG-Mittelfrist-prognose" gepubliceerd in de vorm van een "trend scenario" (geen al te grote wijzigingen in politiek verwacht). Met de aantekening dat het nog steeds prognoses blijven die, mede gezien de extreme dynamiek in de Duitse markt, met name bij zonnestroom, best wel eens fors zouden kunnen gaan afwijken van de werkelijke realisaties. Photon heeft niet zo lang geleden nog eens die feitelijke implementatie naast eerdere prognoses gezet, en kwam tot de bevinding dat deze vier grote partijen in hun prognoses jarenlang wat zonnestroom betreft er altijd vet naast hebben gezeten. Lees: veel te laag ingeschat... Houdt die s.v.p. in uw achterhoofd bij het vernemen van de volgende sowieso verpletterende prognose getallen. Ik concentreer me daarbij op zonnestroom, voor het gros van de andere, niet genoemde data voor de rest van de hernieuwbare elektriciteit opties die vallen onder de EEG wetgeving, zie de link onderaan die verwijst naar een Duitstalig persbericht en het Duitstalige rapport (pdf).

^^^ Prognose van het Leipziger Institut für Energie GmbH resp. de vier hoogspannings-netbeheerders in Duitsland in het "trend" scenario voor de ontwikkeling van hernieuwbare, onder het EEG vallende elektriciteit productie. Hoezo, zonnestroom niets voorstellend? Volgens deze prognose zou in 2015 er door vele honderdduizenden decentrale PV-installaties ("Solarenergie", oranje kolom segmenten) al ruim 35 Terawattuur opgewekt kunnen worden, de jaarproductie van bijna 9 Borssele's. Het aandeel in de EEG mix (verwacht: plm. 156 TWh) zou dan al bijna 23% kunnen bedragen, en in het totale geprognosticeerde Duitse stroom verbruik al bijna 7,5%... Plaatje © Leipziger Institut für Energie GmbH, uit rapport "EEG-Mittelfristprognose: Entwicklungen 2011 bis 2015" van de gezamenlijke hoogspanningsnetbeheerders. Deze pdf.

• Ontwikkeling van de geïnstalleerde capaciteit aan zonnestroom installaties 2011-2015: groei van 26.399 MWp tot en met 39.399 MWp (NB: eind september 2010 stond er volgens mijn berekeningen nog "maar" ruim 15 GWp in Duitsland). Ruim 39 GWp dus, over 5 jaar, volgens de grote, overkoepelende netbeheerders. Pikant detail: in de studie die aan de basis ligt van het Grote (fossiel-nucleaire) Energieplan ("Energiekonzept") van Merkel zouden de drie onderzoeksinstituten volgens Photon (redactioneel commentaar, Photon 10/2010: p. 3) voor de Bondsregering een uitbouw van PV tot maximaal ... 33 GWp in het jaar ... 2020 hebben uitgerekend. Dus u snapt nu al dat daar "iets flink zal gaan wringen". Tenzij Merkel zelf de dolk in de rug van haar eigen, extreem succesvolle zonnestroom industrie gaat steken. Gelukkig kwam Prognos AG al vrij snel daarna met een studie "Wegweiser Solarwirtschaft" (11 november 2010), waarin nog wat realistischer (?) uitbouw cijfers werden voorgesteld, en wel 52 tot 70 Gigawattpiek in 2020. Het zal u niet verbazen dat de opdrachtgever van die studie de brancheorganisatie BSW was, maar de studie ziet er gelikt uit, en wat mij betreft mag het best uitkomen...
  
  
• Nota Bene: volgens de nieuwste prognoses zou al in 2013 de geaccumuleerde zonnestroom capaciteit die van de nominale capaciteit van wind op land gaan overstijgen: PV 32,9 GWp, wind op land 31,0 GW, met als aantekening dat er dan ook 2,7 GW aan off-shore windparken zou moeten staan en het totaal dan nog wel in het voordeel van de - nu nog - meest efficiënte tak van sport (wind) zou zijn. In 2015 zou wind totaal opgelopen moeten zijn naar 38,8 GW, waardoor voor het eerst in de Duitse geschiedenis zonnestroom mogelijk de grootste capaciteit bijdrage zou kunnen gaan hebben (39,4 GWp). Dit is uiteraard beslist niet hetzelfde als de potentie m.b.t. de kWh productie, zie verderop.
  
  
• De totale hoeveelheid "name-plate" vermogen van alle hernieuwbare stroomopwekkende installaties zou van 62,4 (2011) naar 86,0 GW (2015) groeien. Daarvan zou meer dan 90% reeds uit windstroom en zonnestroom genererende installaties kunnen bestaan.
  
  
• De ontwikkeling van de zogenaamde "specifieke jaaropbrengst", typisch door de met fossielen en nukes opgegroeide hoogspannings-netbeheerders bezoedeld met het kolenbegrip "vollastuur", bij Polder PV voor zonnestroom al lang een verboden begrip, zou voor zonnestroom in BRD van gemiddeld 935 (2011) stijgen naar 951 kWh/kWp.jaar (2015)**. Wind op land, waarschijnlijk voorzien vanwege grootschalige renovatie (minder, efficiëntere en hogere grote windturbines op land i.p.v. veel kleinere, lagere exemplaren), zou van 1.751 naar 1.801 kWh/kW.jaar omhoog kunnen, bij wind off-shore is dat zo'n beetje het dubbele (van 3.654 naar 3.848 kWh/kW.jaar). Die laatste optie is vrijwel uitsluitend voorbehouden aan grote energiebedrijven met vette aan fossielen en afgeschreven nukes overgehouden oorlogskassen.
  
  
• De fysieke te verwachten jaarproductie, berekend uit de verwachte capaciteits-groei, en de verwachte ontwikkeling in de specifieke opbrengsten per kW(p) opgesteld nominaal vermogen, groeit uiteraard ook aanzienlijk. Voor zonnestroom wordt gerekend met een stijging van - geaccumuleerd - 18,762 TWh in 2011 naar een spectaculaire 35,284 TWh in 2015, wat gelijkstaat aan de maximaal haalbare jaarproductie van bijna negen kernsplijters van het type Borssele (á 4 TWh per stuk). NB: het laatste BDEW rapport over de gemeten EEG producties in het jaar 2009 (publ.: 26 juli 2010) gaf nog "slechts" een fysieke, en volledig geijkt bemeten zonnestroom productie van 6.578,3 GWh. Als de prognoses uitkomen, zou de fysieke productie dus bijna verzesvoudigen in zes jaar tijd (eind 2009 tm. eind 2015).
  
  
• De totale hoeveelheid productie die wordt verwacht voor alle EEG opties komt uit op 104,6 TWh in 2011 en een "zee" van 155,6 TWh in 2015 (jaarproductie equivalent van 39 Borssele's). De volgorde qua impact is deze: windstroom "op land" 37,6% - zonnestroom 22,7% - biomassa 21,1% - windstroom off-shore 12,5% - kleinschalige waterkracht (en upgrades van grotere waterbekkens) 4,7% - diverse "gassen" 1,2% - geothermie 0,2%.
  
  
• Direct vermarkting (zelf afzet zoeken voor je hernieuwbare elektriciteit buiten het EEG om, mogelijk sinds 1 januari 2009) wordt nog steeds niet voorzien voor zonnestroom in genoemde prognose periode. De grootste contribuanten zijn biomassa (17,5 TWh in 2015), wind op land (12,6 TWh) en waterkracht (6,2 TWh). Dit gaat dan vaak om directe afzet aan stroom vretende bedrijven direct aanpalend aan de hernieuwbare stroom opwekkende ["ex-EEG"] installatie. NB: er kan door de exploitant per maand "geswitcht" worden tussen zelfvermarkting, en standaard invoeding onder EEG condities...
  
  
• De getallen onder het voorafgaande punt "totale hoeveelheid verwachte productie" betreffen energieproducties die niet allemaal via de EEG invoeding zullen worden vergoed. Voor 2015 wordt daarbij uitgegaan van 1,2 TWh te vergoeden aan waterkracht (totale productie 7,4 TWh, dus 16,2% via EEG vergoed), 91 GWh aan "gassen" (productie 1,8 TWh, dus slechts 5,0% vie EEG vergoed), 15,4 TWh biomassa (productie 32,9 TWh, dus 46,8% via EEG vergoed), en 45,9 TWh wind op land (productie 58,5 TWh, dus 78,5% via EEG vergoed). De rest van de geprognosticeerde jaarproducties wordt volledig via het EEG vergoed, inclusief het te verwachten "eigenverbruik" voor zonnestroom installaties. Deze beperking is natuurlijk ook belangrijk om de uiteindelijke kosten voor de eindverbruikers van elektriciteit in de hand te houden.
  
  
• De geprognosticeerde uit te betalen vergoedingen voor alle invoeding (inclusief eigenverbruik bij zonnestroom, en exclusief direct vermarkte stroom) zouden stijgen van 7,32 miljard Euro in 2011 naar 10,9 miljard Euro in 2015 voor zonnestroom. En voor alle EEG stroom van 16,0 miljard Euro in 2011 naar 21,2 miljard Euro in 2015. Zonnestroom zal daarbij een aandeel bereiken van 51% van het totaal aan pure "kosten", maar heeft daarbij dan wel al bijna 23% van het totaal aan fysieke EEG productie op zich genomen in zeer korte tijd. Zeker gezien het "karakter" van de technologie: de meest decentrale, en kleinschalig inpasbare optie, verspreid over honderdduizenden installaties, dienen die "kosten" - met prudentie - gerelativeerd te worden. En, nog belangrijker: de kostprijs daling bij zonnestroom blijft stapsgewijs gerealiseerd worden, met nog lang geen eind in zicht. De potentie van deze technologie (of: "spectrum aan technologie platforms") is het grootst, dus dit lijkt nog steeds de beste wijze om de meest veelbelovende hernieuwbare stroom opwekkende vorm van decentrale productie te blijven ondersteunen, en om marktontwikkelingen te bespoedigen. Met trouwens steeds lagere bedragen die per kWh worden uitgegeven (degressie, versneld ingevoerd de afgelopen tijd). Daarbij ook vooral niet vergeten dat er ook nog omvangrijke - marktprijs afhankelijke - inkomsten uit de pure verkoop van alle EEG stroom (op de Leipziger Strombörse) tegenover staan, dat EEG stroom merit-order effecten veroorzaakt waardoor de gemiddelde consument (bedrijven incluis) überhaupt minder voor een kWh hoeft te betalen, dat er een gigantische vermijding van import van steeds duurder wordende fossielen wordt gerealiseerd, dat er extra inkomsten zijn uit vermeden CO2 emissies, dat alle EEG geld wat wordt uitgegeven en wordt geïnvesteerd in het land blijft en niet in de vorm van fossielen naar de Arabieren (of naar de gas potentaten in Rusland, of naar de bloedkolen havenbaronnen in Rotterdam) lekt, en ga zo maar door. Fixatie op alleen de kosten is liegen dat het gedrukt staat over de maatschappelijke impact van hernieuwbare elektriciteit in Duitsland. Voor een detail analyse "kosten" en "baten" van het EEG voor 2009, zie deze pagina op Polder PV.
  
  
• Ook opvallend aan deze marktprognose is dat het aandeel in de vermeden nettarieven ("Vermiedene Netzentgelte") voor zonnestroom op de tweede plaats kan gaan komen in 2015, vlak na wind op land: 142 miljoen Euro op een totaal bedrag van 412 miljoen Euro vermeden kosten vanwege alle EEG opties die decentraal invoeden op het net. Deze kosten moeten afgetrokken worden van het totaal aan uitgekeerde invoedingsbedragen, en zo wordt dat ook berekend in de jaarrapporten van het BDEW.
  
  
• Interessant is ook de prognose van de extreem conjuctuur gevoelige totale stroom verbruik cijfers voor Duitsland door de hoogspannings-netbeheerders. In het diepe crisisjaar 2009 werd in Duitsland 5,6% minder elektra verbruikt dan in 2008 (466,1 TWh, grafieken op deze pagina, voor een aanzienlijk deel te wijten aan fors omlaag geschroefde industriële activiteit). Er wordt voorspeld dat het totale stroomverbruik eerst weer zal stijgen naar zo'n 485 TWh in 2012 (Nota Bene: dat is het niveau tussen de jaren 2003 en 2004!), en dat het daarna zelfs weer zou kunnen gaan dalen naar slechts 472 TWh in 2015. Pikant is dat juist de "gepriviligeerde" (groot-industriële, stroomvretende) partijen (plm. 500) verbruiken toe zouden nemen in die periode, van 77 naar 80 TWh in 2015. Als die 472 TWh "totale consumptie" in 2015 zijn beslag zou gaan krijgen, en de voorspelde totale EEG productie in dat jaar genoemde 156 TWh zou gaan halen, zou in 2015 een EEG aandeel van reeds 33% gehaald kunnen worden in de totale stroomconsumptie. En zou bij de voorspelde productie van 35 TWh zonnestroom dat specifieke aandeel al opgeklommen kunnen zijn naar een niveau van 7,5% in de totale stroommix. Hoezo, "zonnestroom stelt niks voor"???
  
  
• Een van de belangrijkste "taken" van deze rapportage is het voorspellen van de politiek zeer gevoelige "realistische bandbreedte" van de ontwikkeling van de beroemde EEG Umlage, die in 2010 nog iets boven de 2 Eurocent per kWh lag en in 2011 3,53 Eurocent/kWh zal gaan worden (zie deze zeer belangrijke webpagina van de overkoepelende hoogspanningsnetbeheerders onder de ietwat cryptische EEG / KWK-G paraplu). De netbeheerders hebben op basis van hun nieuwste voorspellingen berekend dat die Umlage in het jaar 2012 tussen de 3,4 en 4,4 Eurocent per kilowattuur (voor alle eindverbruikers van elektriciteit, plm. 500 stroomvretende bedrijven onder voorwaarden uitgezonderd) zal kunnen gaan bedragen. De grote vraag zal zijn: hoe zal deze uitkomst worden "ontvangen" door consumenten organisaties, industriële lobbyisten (de meeste bedrijven betalen die Umlage ook), en, vooral: door de politiek?
  
  
• De analyses van de verzamelde vier hoogspanningsnetbeheerders zijn door onafhankelijke experts gecontroleerd en in orde bevonden.

Dit alles, ik herhaal het nog maar eens, als de politieke, financiële en economische "randbedingungen" op orde blijven, en Merkel niet als slaaf van de fossiel-nucleaire orde haar nu al totaal achterhaalde "Energiekonzept" er door gaat rammen. Want dan krijgen we mogelijk een compleet ander verhaal...

... en nogmaals in overweging nemende, dat Photon van mening is dat de prognoses van de netbeheerders m.b.t. zonnestroom in het verleden als veel te laag werden ingeschat.

Waarvan akte. NB: 39 GWp in 2015 in Duitsland is een factor 574 maal het momenteel geaccumuleerde PV-vermogen in Nederland...

Tot slot
Wellicht het meest pikant van dit alles: deze uitvoerige berichtgeving werd gepresenteerd op de website van een van de vier grote netbeheerders in Duitsland (ex TransPower van E.ON), die met geleend geld is opgekocht door .... niemand minder dan ons bloedeigen TenneT. En die nu "TenneT TSO GmbH" heet. U weet allemaal wellicht dat TenneT 100 procent dochter is van het voormalige Nederlandse Ministerie van EZ, nu EL&I. En dat de beleidsambtenaren van dat ministerie niets moeten hebben van dat extreem succesvolle Duitse EEG. Alleen moeten de werknemers van TenneT TSO gewoon wettelijk verplicht deze fantastische rapportages pünktlich en openlijk via de Duitse, met steeds meer zonnestroom gespeiste elektronische kanalen publiceren...

* 50Hertz Transmission GmbH, Amprion GmbH, EnBW Transportnetze AG, resp. TenneT TSO GmbH.
** Daarbij gaarne goed beseffen dat de SDE in het naburige, qua lichtinstralingscondities vergelijkbare Nederland, permanent gecapt blijft worden op een maximaal haalbare subsidie (van onvoorspelbare hoogte) voor niet meer dan 850 kWh/kWp.jaar...

http://www.tennettso.de/pages/tennettso_de/Presse/Pressemitteilungen/Aktuell/Pressemitteilung.htm?id=1449928 (bericht op TenneT TSO website namens alle vier de Übertragungsnetzbetreiber, met gelinkt de twee documenten die in dit artikel zijn besproken)

http://www.eeg-kwk.net/cps/rde/xchg/eeg_kwk/hs.xsl/484.htm (Umlage voor 2011 staat vast: 3,53 €ct/kWh)

15 november 2010: Spaanse Griep over Tsjechië: hoe maak ik een zonnestroom markt kapot? Ik heb al diverse malen geschreven over het zonnestroom fiasco genaamd Spanje. Nog steeds wordt regelmatig verwezen naar Spanje als land wat "goed bezig" is op het vlak van PV. Vergeet het maar, de markt is compleet in elkaar geklapt, en dreigt het unicum van inperking van de uit te keren subsidies (want: afkomstig uit de Rijksbegroting die onder extreem zwaar weer lijdt) met terugwerkende kracht in de tijd voor reeds gerealiseerde projecten over zich af te roepen. Zie daarvoor o.a. de berichten van 24 juni 2010 en 23 juli 2010.

Spanje lijkt een besmettelijk virus te hebben gegenereerd, want iets dergelijks dreigt nu te gaan geschieden in Tsjechië. Een explosief gegroeide markt die volgens analisten in het laatste Photovoltaik.eu bericht daarover in twee jaar tijd een verbijsterend volume van 1,5 GWp aan capaciteit zou hebben gerealiseerd (vaak grote vrijeveld installaties). Waarvan alleen al in 2010 1,2 GWp, dus 80% van het totale volume*. En nu heeft het Tsjechische parlement een bloedserieus voorstel geaccepteerd om met terugwerkende kracht voor reeds gerealiseerde grote zonnestroom centrales groter dan 30 kWp een "Solarsteuer" (zonnestroom belasting) van 26-28 procent over de uit te betalen invoedingsvergoedingen te gaan heffen. Die zal gaan gelden voor alle in 2009 en 2010 gerealiseerde PV-centrales, voor een periode van 3 jaar, van 2011 tot en met 2013.

Inmiddels schijnen 500 PV-bedrijven een petitie tegen deze nieuw in te voeren zonnestroom belasting ondertekend te hebben om te trachten de "eerste kamer" van het Tsjechische parlement van de waanzin van dit soort rechtsonzekerheid brengende staatsovervallen te overtuigen, en deze dan ook niet te accepteren. Volgens de Europese brancheorganisatie EPIA zou dit soort terugwerkende financiële benadeling van investeringen ook niet in overeenstemming zijn met Europees recht, maar dat was aan dovemansoren gericht in Praag. Verwacht wordt dat de senaat in de hoofdstad toch voor zal gaan stemmen. De donkere wolken pakken zich samen boven menig investeerder die relatief duur PV-centrales heeft laten plaatsen, en die nu dus met een forse uitholling van het verwachte investerings-rendement wordt geconfronteerd. Het is bijna een herhaling van zetten zoals die eerder al in Spanje zijn gedaan, zei het daar op nog grotere schaal. Ook in Tsjechië dreigt een hele serie van rechtszaken van investeerders die zich bedonderd voelen, en die alles uit de kast zullen halen om hun investeringen in grote PV-projecten veilig te stellen. "Met de invoering van de zonnestroom belasting is de Tsjechische PV-markt dood", aldus een woordvoerder van Renewable Analytics. Verwacht wordt dat in de komende jaren nauwelijks nog geïnvesteerd zal gaan worden in het dit jaar nog boomende Tsjechië. En dat is een ramp, ook vooral voor de interne markt, en voor het perspectief voor een moeizaam opgebouwde installatiesector.

De betrouwbaarheid van de Tsjechische regering staat natuurlijk net als die van de Spaanse op het spel. In het PV-Tech artikel wordt geclaimd dat een gesuggereerde forse verhoging van de stroom tarieven (tot wel 5,5%), naar verluidt veroorzaakt door de "solar boom", gebaseerd zou zijn op onbetrouwbare data van energiebedrijven die bepaalde belangen "petten" op hebben. Zoals het klein houden van een PV-markt die naar hun zin veel te hard groeit, buiten hun controle om. Dit soort verregaande en ingrijpende beslissingen op mogelijk "inherently overestimated" data van energiebedrijven zijn desastreus voor investeerders vertrouwen. En wellicht is alleen dat al een van de primaire doelen van de "informatie verstrekkers" geweest. Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard...

Invoedings-tarieven ook fors omlaag
Naast deze plotselinge "belasting met terugwerkende kracht", door Osborne op PV Tech overigens wellicht meer to the point een retroactieve "end of a tax holiday" genoemd, gaan - uiteraard - ook de invoedingstarieven omlaag, zoals vrijwel overal op de wereld. En ook hier weer: niet zachtzinnig, maar "massiv gesenkt", zoals Photovoltaik stelt. De vergoeding voor installaties groter dan 100 kWp wordt gehalveerd tot een niveau van ongeveer 22 Eurocent/kWh, het laagste incentive niveau. Volgens een geïnterviewde ondernemer in Tsjechië, zou met dat niveau een groot PV-systeem al niet eens meer rendabel te exploiteren zijn in zijn land (hogere kosten voor implementatie dan in Duitsland). Kleine PV-systemen zouden in de nieuwe opzet nog maar 30,5 Eurocent/kWh mogen verwachten, wat echter nog steeds een interessante investeringsprikkel zal geven, zeker als je bedenkt dat genoemd tarief nog een paar cent boven de voor 2011 geldende tarieven (na 13% degressie per 1 januari) voor buurland Duitsland blijkt te liggen (zie grafiek Einspeise Vergütung ontwikkeling Duitsland). Dus de particulieren kunnen, als ze het geld hebben, beslist nog met een gezond financieel perspectief doorgaan met het aanleggen van eigen PV-systemen.

Er staan meer berichten gelinkt onder het Photovoltaik artikel, en genoemd in het PV-Tech bericht, die duidelijk aangeven dat de beuk er in gaat bij de Tsjechen. Zoals een mogelijke beeindiging van invoedingstarieven voor vrijeveld systemen per 1 januari 2011 en absurde grondgebruik belasting verhogingen om speculanten te ontmoedigen (...). Dit zal betekenen dat het steeds spannender gaat worden waar de enorme volumes die tot nu toe ook in die lucratieve markt afgezet werden, nu weer heen moeten. Want de Aziatische productielijnen staan niet stil, en draaien op volle toeren. En Duitsland begint inmiddels een verzadigingspunt te bereiken. Niet alleen op het gebied van capaciteit aan installateurs, maar zeker op het vlak van acceptatie van de (door fossiel georiënteerde belanghebbenden eenzijdig benaderde) "kosten" van PV. Met name door bedrijven die zelf weinig betalen voor hun elektriciteit exlusief EEG Umlage...

Tot slot nog een laatste uitspraak in de vlijmscherpe analyse van Osborne op PV-Tech: "... it seems that the investors will be punished for the mistakes of regulators." Er worden regelmatig mega-blunders gemaakt in de politiek, en de rekening belandt in de brievenbus van de goedwillenden. Niets nieuws onder de zon, dus...

* Photon rept in een artikel "Solarstopp in Tschechien" in de april 2010 issue over "8.063 MWp aan vergunningen" tot en met 31 januari 2010, "2.352 MWp" aan toen reeds verzekerde netaansluitings-verdragen, en mogelijk eind van dit jaar 2 GWp daadwerkelijk fysiek opgeleverd. Als de plannen van de overheid doorgang vinden, en de nieuwe invoedingstarieven voor volgend jaar inderdaad "gemiddelde niet rendabele exploitatie" forceren, zullen er hoogstwaarschijnlijk vele GWp-en nooit worden gerealiseerd.

http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/tschechien-wrgt-photovoltaik-markt-ab_100003956/ ("Tschechien würgt Photovoltaik-Markt ab")
http://www.pv-tech.org/ ..._iv_solar_bonanza_turns_into_a_nightmare_for_investors_in_the_cze/ (prima Engelstalig artikel over de aankomende problemen met regulering rond PV-systemen in Tsjechië)
http://www.solarninovinky.cz/ (info over de Tsjechische PV markt, grotendeels in het Tsjechisch)

http://www.eru.cz/user_data/files/statistika_elektro/english/2009/index.htm (in 2009 88 GWh zonnestroom productie geregistreerd in Tsjechië, 2x zoveel dan Nederland sinds eind negentiger jaren gecertificeerd zou hebben geaccumuleerd [CertiQ eind okt. 2010: 43,7 GWh]. Hier zit waarschijnlijk de productie van heel veel installaties nog niet eens bij. In 2008 was het volume voor het hele jaar nog maar 12,9 GWh in Tsjechië, bijna 6x zo weinig)

15 november 2010: Energiegigant E.ON bemoeit zich met de zonnestroom [subsidie] discussie. In een opvallend persbericht van de energie gigant E.ON Benelux (onderdeel van het nog veel grotere energie monster E.ON AG, met een jaaromzet van 82 miljard Euro en 88.000 medwerkers in 30 landen) wordt ingegaan op de "trage en ingewikkelde" processen rond de SDE subsidies voor zonnestroom. Opmerkelijk, want deze E.ON dochter, die 0,0% zonnestroom in de aangeboden stroommix heeft zitten, en een enorme hoeveelheid windenergie uit diezelfde mix (die impliciet wordt "aangeboden" aan klanten) heeft laten verdwijnen* van 2008 op 2009, drijft op fossielen als gas (stroometiket 2009: 52,3%), steenkool (18,4%, er staan al 2 eenheden met totaal 1.040 MW capaciteit op de Maasvlakte)) en zelfs 4,7% kernenergie. Waarbij alleen waterkracht (voor bijna alle leveranciers: groencertificaten verkregen uit buitenlandse, soms al decennia oude hydropower complexen), 15,4%, en 5,5% biomassa van niet gedefinieerde herkomst de schone schijn ophouden. Ook de 2,1% "overig" wordt niet gespecificeerd (afvalverbranding?).

Zoals wellicht bekend, bouwt E.ON schaamteloos aan alweer een nagelneue gigantische "ultramoderne" kolencentrale op de Maasvlakte, MPP3 van 1.070 MW, met een rendement van 46% (wat betekent dat 54% van de energie inhoud van die vieze, mogelijk zelfs bloedkolen, wordt weggegooid, dat heet ook wel schaamteloze verspilling...). Waarvoor grote stroom vretende bedrijven afnamecontracten voor zo goedkoop mogelijke kolenstroom gaan afnemen, en een fractie van de CO2 uitstoot CATO-gesubsidieerd in een pilot zal worden afgevangen (en direct weer uitgestoten). En als er CO2 daadwerkelijk afgevangen zal gaan worden, moet het energieverbruik daarvan natuurlijk weer van dat "hoge rendement van 46%" worden afgetrokken... Mevrouw Cramer van (toen nog) VROM stond destijds in ieder geval te juichen van pret over zulk "vooruitstrevend" steenkolen beleid in ons polderlandje bij de feestelijke (?) opening.

E.ON Solar?
Maar goed: E.ON Benelux heeft een "consumentenonderzoek" laten doen naar de beleving van burgers met de op Polder PV uitvoerig becommentarieerde SDE regeling voor zonnestroom (zie ook twee recentste berichten hieronder). De resultaten van dat onderzoek (verkrijgbaar bij E.ON volgens het bericht) zouden op de 11e van de 11e zijn gepresenteerd op een discussiebijeenkomst.

Volgens E.ON Benelux zou ruim 60 procent van de ondervraagde Nederlanders bereid zijn om meer te betalen voor "duurzame" energie (wat 90% van de ondervraagden "belangrijk" zou vinden). En dan komt het meest cryptische: "Meer dan 40% wil ook wel meer betalen voor hun energie als ze die zelf kunnen opwekken, zonder dat ze altijd precies weten welke investering ze daarvoor moeten doen". Vooral die laatste zinsnede zou ik eens een paar keer door uw hersencellen laten vloeien, in ieder geval een heel aparte stellingname, to say the least.

Dat alles kan in ieder geval alleen maar op zonnestroom slaan, al wordt dat niet zo benoemd. Micro-WKK's die fossiel gas verstoken, en die ondanks alle typisch Hollandsche geronk daarover, nog nauwelijks zijn of worden verkocht (d'r moet zeker vierduizend Euri subsidie bij wil het "uit" kunnen, en je moet een grootverbruiker van gas zijn in een forse woning wil het een beetje interessant worden, lees ook deze pagina), kun je immers niet als "duurzaam" kwalificeren. Al zou E.ON daar anders over kunnen denken, met hun zeer hoge aandeel "gas" in de stroommix (dat doen ze trouwens inderdaad al, promotie van deze toverketels)... Haalbare alternatieven voor het "zelf opwekken van duurzame elektriciteit" zijn er momenteel niet op elektrisch gebied voor eenvoudige consumenten zoals u en ik. Daarbij laat ik de micro windturbientjes ook buiten beschouwing, want daar moet nog heel veel in gebeuren voordat daar echt betrouwbare concepten uit komen die, heel erg belangrijk, ook in de gebouwde omgeving redelijke resultaten zullen boeken. Door de bank genomen zijn de resultaten van die leuke dingen nog deplorabel slecht en qua investering/opbrengst verhouding op geen enkele wijze met de almaar goedkoper wordende zonnestroom te vergelijken. Het zelf opwekken van zonnewarmte, een extreem interessante en beslist toe te passen modus van decentrale duurzame energie opwekking is zeker wel haalbaar voor heel veel huishoudens, maar dat valt buiten de scope van het op elektra gefocuste stukje van E.ON Benelux. Want dat gaat over de SDE, en dat gaat uitsluitend over elektra waar het het niveau van consumenten aangaat.

De "zonnestroom-SDE" enquête rept ook van een uitkomst van 43% bij de respondenten die "open staan" voor een "eigen investering in zonnepanelen". Met daarbij als uitkomst milieu belangrijker dan financiële opbrengst belangrijker dan "onafhankelijkheid" van energiemaatschappijen. Dat laatste klopt natuurlijk niet, en als dat als zodanig in de vraagstelling heeft gestaan, is dat misleiding. Want "onafhankelijk" wordt je nooit als je zonnestroompanelen op je dak hebt geschroefd. De enige juiste formulering moet zijn: je wordt minder afhankelijk. 's Nachts staat de omvormer uit, en de meeste productie vindt plaats in de zomerperiode en/of overdag. Er is continu sprake van tijdelijke overschotten en vaak lang durende "tekorten" die [volautomatisch] uit het net moeten worden betrokken. Die ook nog eens zeer sterk afhankelijk zijn van (a) het energiegedrag van de betrokkene, (b) het weer, (c) het seizoen. Dat moet je wel eerst uitleggen voordat je argeloze consumenten gaat bevragen over zo'n complex onderwerp.

Drempels
Uiteraard is een hoge investeringsdrempel voor zonnestroom (nu nog) de grootste bottleneck, een ongeschikt dak zou echter geen legitieme reden hoeven zijn om niet te willen/kunnen investeren. In Duitsland word je dan gewoon lid van een lokaal investeringscollectief waarbij je bijvoorbeeld financieel participeert in een enorm PV project van enkele tientallen kWp-en op de lokale school, waarbij je ook een leuk rendement kunt verwachten door de 20+ jaar vaststaande EEG Einspeise vergoedingen: het daar wijd verbreide fenomeen van "Bürgerbeteiligungsanlagen". Dat laatste is inderdaad een bijna ondoenlijk en afschuwelijk moeizaam gebeuren in Nederland, al doet Zonvogel zijn stinkende best om met twee pilots aan te tonen dat het "op de een of andere manier kan". Al moet ik wel eerst het complete financiële plaatje daarvan zien voordat daar een fors groeipotentieel van kan worden verwacht. Daarvoor zijn snoeiharde en extreem laagdrempelige zekerheden nodig in Nederland, en die zijn er helaas nog steeds niet. Je kunt immers gigantische problemen verwachten bij "invoeden voor de meter", en bij het "verrekenen" van elders opgewekte hernieuwbare elektriciteit inclusief energiebelasting en BTW tussen twee fysiek van elkaar gescheiden EAN aansluitingen cq. "productielokaties" resp. "lokatie van de participerende consument". Als het Ministerie van Financiën zo'n constructie niet ziet zitten, wordt de business case tricky. Je kunt in dat proces nooit zonder tussenkomst van een "leverancier" opereren (anders ben je zogenaamd illegaal bezig), en het hangt maar helemaal af van de insteek van die leverancier hoe de uitkomst zal zijn. Dat is compleet onvoorspelbaar, niet vastgeklonken over een lange periode, en het maakt investeringsbeslissingen zeer kwetsbaar en onzeker. Zeker op het niveau wat we hard nodig hebben: grote installaties van tientallen tot honderden kWp, omdat je dan ook het bedrijfsleven mee zult krijgen, maar ook goed in de slappe was zittende en/of idealistisch ingestelde particulieren en organisaties met dakruimte. Leveranciers van energie (E.ON inclusief) hebben in Duitsland niets met de financiering of condities rond de zonnestroom invoeding te maken, en mede daarom is Duitsland wereldkampioen implementatie.

SDE cijfers incorrect?
E.ON Benelux citeert de Zonnefabriek dat gebleken zou zijn dat "16%" van de beschikte SDE aanvragers daadwerkelijk tot realisatie zou zijn overgegaan. E.ON zelf stelt echter dat "62 procent van de SDE-ontvangers de subsidie al heeft aangewend voor aanschaf van zonnepanelen." Ik heb geen idee waar deze merkwaardige cijfers vandaan komen, of de snoeiharde registraties van CertiQ (de enige die cijfermateriaal publiceert) zouden moeten liegen volgens E.ON Benelux resp. het geciteerde Zonnefabriek. Bovendien hadden dan ook percentages uitgesplitst moeten zijn naar het instapjaar van de betrokkenen. Omdat die uitsplitsing niet door CertiQ gegeven wordt, kun je alleen maar uitgaan van de totale aantallen nieuwkomers die door CertiQ zijn geregistreerd sinds de SDE regeling op 1 april 2008 van start is gegaan. Als je vooralsnog de voor SDE 2010 beschikten uitsluit van de CertiQ cijfers (er zullen nog niet zoveel van hen zijn die al in de CertiQ cijfers opgedoken zullen zijn, beschikkingen kwamen pas deze zomer los), kom ik op basis van de maandrapporten van CertiQ nog maar op een percentage van 43,9% uit voor SDE 2008 + SDE 2009 instappers (11.682 beschikkingen) tot en met oktober 2010. Zou je de beschikkingen van SDE 2010 daarbij optellen (totaal beschikt drie jaren: 16.013 stuks), kom je op een "bij CertiQ geregistreerd percentage" van 32% uit qua aantallen. Het gros daarvan bestaat uit (zeer) kleine particuliere systemen. Beide getallen wijken zeer sterk af van de totaal ongeloofwaardige 16% van Zonnefabriek, maar liggen ook aanzienlijk lager dan de net zo ongeloofwaardige 62% van E.ON Benelux. Ik geloof nooit dat er een gigantisch aantal "reeds gekochte" SDE installaties in de markt rondzweeft die nog in de maandelijkse updates van CertiQ zou moeten gaan verschijnen. Wel de nodige aantallen, maar die bizarre 62% van E.ON Benelux moet ik echt nog gaan zien.

Er wordt in het artikel ook gerept over dat "[62% van de] SDE-ontvangers de subsidie al heeft aangewend voor aanschaf van zonnepanelen". Deze formulering suggereert onterecht dat de SDE een aanschafsubsidie zou zijn. Dat is niet waar. Met het verkrijgen van een beschikking (uit de tombola) door Agentschap NL, krijg je het "recht" om 15 jaar lang een onvoorspelbaar, jaarlijks wijzigend bedrag per kilowattuur uitgekeerd te krijgen voor een gemaximeerde hoeveelheid kilowatturen, die gelijk staat aan 850 (kWh/kWp.jaar) maal het beschikte nominale kilowattpiek (STC) vermogen van de DC generator. En die voor SDE categorie 2010 "klein" bovendien [ook] het traject 7,5 tm. 15 kWp maximeert op 850 x 7,5 = 6.375 kWh te subsidiëren kWh per jaar. De beschikte SDE lieden zullen pas in de loop van 15 jaar een gemaximeerde hoeveelheid geld uitgekeerd gaan krijgen waarvan de hoogte van tevoren onduidelijk is. Ze krijgen dat geld dus beslist ook niet van tevoren, zoals de hierboven geciteerde frase suggereert.

Wel duidelijk uit het persbericht blijkt - maar dat heeft u al aan de drie jaar lange SDE informatiseringscampagne van Polder PV kunnen zien - dat de mensen niet erg "blij" worden van het hele SDE circus. "Een investering in zonne-energie gaat alles behalve vanzelf". Zeker als het om SDE systemen gaat: je bent overgeleverd aan bureaucraten en ambtenaren, en het blijft spitsroeden lopen geblazen. Gemeld worden, het zal u na lezing van Polder PV niet verbazen, "trage, ondoorzichtige en langdurige processen van ontvangst van de subsidie tot en met de installatie". Tale-telling, ook al vaak gesignaleerd op Polder PV: "Het kost zoveel moeite en geduld dat zelfs overtuigde consumenten afhaken".

E.ON Benelux heeft ook getracht om een business-case voor henzelf te gelde te maken via deze (natuurlijk niet onafhankelijke) enquête: ze claimen dat consumenten wel zouden willen als ze een gelijk maandbedrag "voor energie" zouden behouden. Curieus: de grootste bulk van de energienota blijft bij de meeste mensen immers het variabele gasverbruik (of in het geval van een stadswarmte aansluiting: het warmteverbruik in GJ). Wat nooit door de aanschaf van PV beïnvloed zal worden, en daarnaast betalen alle consumenten zich kapot aan enorme hoeveelheden vastrechten, grotendeels weglekkend naar netbeheer (en/of naar de stadswarmte exploitant). Ook dat laatste zal niet veranderen bij aanschaf van die sexy zonnepaneeltjes. Verder claimt E.ON Benelux dat mensen zouden kunnen "leven" met een terugverdientijd van 10 jaar, i.t.t. een eerder onderzoek van Bouwfonds wat 7 jaar zou claimen. Ik zit niet met een terugverdientijd van 20 jaar, als het allemaal maar buiten de controle of bemoeizucht van fossiele energieleveranciers om gaat. Bovendien: als niet kristalhelder wordt gemaakt hoe die terugverdientijd berekening in elkaar steekt, en wie nu eigenlijk wat "verdient" tijdens die 10 jaar, neem ik dat soort berekeningen en makkelijke "tvt getallen" met een potje zout...

E.ON en zonnestroom
Afijn, for whatever that is worth, onderaan dit bericht de link naar het persbericht van E.ON. Die natuurlijk ook meedoet met de groene revolutie, maar wel op eigen voorwaarden. Het bedrijf, almachtig in Duitsland, heeft nauwelijks duurzame stroom projecten uit de klei getrokken in de tien jaar dat Hermann Scheer's EEG daar de echte decentrale revolutie (tegen de zin in van de energiemolochs) in gang heeft gezet. Maar vies van zonnestroom, inmiddels niet meer te negeren of kapot te maken door de grote concerns, zijn ze bij E.ON ook niet (meer). Ze werken inmiddels samen met Schüco in het Malibu dunnelaag PV-project (zie ook website), het laatstgenoemde Duitse PV-bedrijf heeft bovendien een fabriek van het failliete Sunfilm overgenomen in Großröhrsdorf om de dunnefilm tak verder uit te breiden. In le-Lauzet-Ubye oostelijk van het bekende Lac de Serre Ponçon in het Franse departement Alpes-de-Haute-Provence, is een eerste vrijeveld installatie met die amorf Si Malibu modules door E.ON neergezet (bijna 13.000 stuks). In Engeland, wat een extreem lucratief feed-in regime voor zonnestroom heeft opgetuigd (bespreking op 4 augustus 2009), mede na adviezen van Duits EEG co-opsteller Hans-Josef Fell (Bündnis90/Grünen), is E.ON meteen op de kar gesprongen en is een "SolarSaver" programma gestart (link op Engelse E.ON site), iets wat ze in Duitsland altijd hebben vertikt (omdat dat hun stroom verkopen daar geschaad zou hebben?). Zeer kleinschalig zijn ze nu blijkbaar een pilot project met "smart metering" in huizen met PV-systemen begonnen in noord Duitsland, volgens deze pagina op de E.ON Energies site met ronkende marketing taal:

Fijn dat ze PV nu ook "cutting-edge" vinden, want daar hebben ze tien jaar lang vast niet te koop mee gelopen in de Duitse wereldmarkt voor zonnestroom... (ik vind airconditioning trouwens helemaal niet zo "cutting edge": die huizen zijn gewoon verkeerd gebouwd als ze airco "nodig" zouden hebben...).

Overigens zit E.ON ook in het miljarden Euro kostende Desertec project met concentrating solar power plants in het mediterrane gebied en noord Afrika, al is er nog zeer weinig bekend over harde plannen en de uitvoering daarvan. Veel politieke obstakels in het vooruitzicht, en de vraag is of de ontwikkelingen bij fotovoltaïsche opwekking niet zo hard gaan dat een rappe evolutie van dat soort gigantische schaal projecten afgeremd zou worden. Samen met Abengoa zou E.ON twee 50 MW CSP centrales bij Écija (Sevilla) gaan bouwen (zie o.a. bericht van 8 mei 2010 op E.ON site). Maar dat heeft natuurlijk verder weinig met voor particulieren toegankelijke vormen van stroomopwekking te maken. E.ON zit daar natuurlijk ook omdat CSP centrales onder de zeer lucratieve invoedingscondities vallen op het Spaanse schiereiland, al zijn die wel gecapt op 50 MW.

Duurzaam gehuichel
Enige huichelarij op het vlak van hernieuwbare energie kan E.ON beslist niet ontzegd worden, net als bij de andere grote energieconcerns. Samen met atoomboer EDF hebben ze namelijk alles op alles gezet om de Britse regering onder druk te zetten om niet teveel windenergie (waar ze zelf nota bene in investeren) toe te laten, omdat ze als de dood zijn voor het onrendabel worden van hun extreem lucratieve, al lang afgeschreven kerncentrales daar (artikel 20 maart 2009). Hun fuel-mix ziet er in Groot Brittannië ook niet al te heftig duurzaam uit, E.ON UK zit daar voor de huishoudelijke en kleinzakelijke markt op 91% aan gas, kolen en nukes, en het aandeel "renewable" ligt voor E.ON UK met 5,7% onder het landelijke gemiddelde van 6,6% (update eind maart 2010).

Op hun eigen Benelux website staat verder onder het hoofdje "Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen" het volgende:

Allemaal allemachtigprachtig (en noodzakelijk), natuurlijk. Maar als je iets verder leest en het lijstje onder het dubieuze hoofdje "Klimaatvriendelijk opwekken" bekijkt, rijzen me zoals gebruikelijk de haren te berge:

• Zonne-energie
• Windenergie
• Waterkracht
• Biomassa
• Kernenergie

Ten eerste moet dat lijstje zeer waarschijnlijk wat fysieke implementatie betreft bij E.ON om worden gedraaid, en betekent zonnestroom opwekking bij deze energie moloch nog vrijwel niets. Ten tweede mag de universele geldigheid van het containerbegrip "biomassa" wat "klimaatvriendelijkheid" betreft beslist als "niet bewezen" en zelfs "in veel gevallen hoogst discutabel" worden gezien. Ten derde, en dat is nog veel erger, omdat het onder het door het bedrijf zelf gepubliceerde hoofdje valt "E.ON streeft naar 35% duurzame opwekking van energie in 2030. Dat willen we realiseren door middel van" (waarna het lijstje volgt): het laatste onderdeel, beginnend met een paars-radioactieve "K" natuurlijk nooit als een vorm van duurzame opwekking van elektriciteit mag worden gezien, hoe mooi de glossy nuke folders op kringloop papier mogelijk ook uitgewerkt zullen worden. Want kernenergie is een doodlopende weg, concentreert dominantie op de stroommarkt, levert de samenleving onoverkomelijke financiële en milieuproblemen op waarvoor E.ON nauwelijks aangesproken kan worden (laat staan over duizend jaar), en is de dood in de pot voor progressieve ontwikkeling van hernieuwbare energie en investeerdersvertrouwen in expansie daarvan. En dat laatste is het enige wat we nodig hebben. "Duurzaam" is kernenergie nooit geweest, en gezien de onopgeloste afval problematiek, ontoelaatbare marktdominantie, de volstrekt kunstmatige, veel te lage afgezette kWh "prijs", en afwenteling van externe kosten op de samenleving, kan kernenergie ook nooit "duurzaam" gaan worden. E.ON is beslist van plan door te gaan met de nukes en wil zelfs forse nieuwe capaciteit gaan bouwen, 6 Gigawatt tm. 2025 in UK, in Finland, en opslag faciliteiten in Zweden (deze pagina genaamd "responsibility").

Ik wens de marketeers bij E.ON veel wijsheid toe bij hun verdere uitlatingen, en het concern een ontzaglijk snelle ontwikkeling en vooral realisatie toe van zonnestroom- en windenergie projecten. Maar ik wens tegelijkertijd dat E.ON ook eens ophoudt met dat continue gehuichel over de onduurzame, en onze toekomst vernietigende museum technologie kernsplijting!

Een recent citaat tot slot, van de hand van Björn Klusmann, in Recharge van 4 juni 2010:

Waarvan akte...

Tot slot
Dit artikel is geschreven n.a.v. een recent verzoek van een medewerker van E.ON Benelux aan Polder PV om links op mijn website op te (willen) nemen naar o.a. een energie besparing pagina op hun site. Dat is natuurlijk heel fijn, dat E.ON dat "doet", maar besparingstips kunt u via internet volledig onafhankelijk van enig energiebedrijf in veelvoud vinden, en alle andere zichzelf respecterende energiebedrijven doen dat natuurlijk ook al lang. Dat zou je dus als een "minimaal noodzakelijke vorm van klantenservice" kunnen beschouwen voor elke "leverancier" van elektra en gas**. Ik heb in ieder geval op een geheel andere wijze in dit artikel aandacht besteed aan het thema "E.ON en hernieuwbare energie incl. zonnestroom" en mijn eigen research gedaan.

* Stroometiketten E.ON Benelux: 2007 7,2%, 2008 18%, terugval 2009 naar slechts 1,6%...
** En stadswarmte, de webmaster van Polder PV neemt gedwongen restwarmte van de gasgestookte E.ON STEG centrale in Leiden af via tussenhandelaar Vattenfall/NUON...

http://www.eon.com/en/responsibility/35071.jsp ("Sustainable Energy Mix"; nog steeds niet veel "hernieuwbare" elektriciteit in de mix van het overkoepelende concern, "more than eight percent" (hydro en wind vooral), terwijl alleen moederland Duitsland eind 2009 al op 16,3% hernieuwbare stroom zat, voor de overgrote meerderheid gerealiseerd door partijen die niet zijn gelieerd aan de grote energieconcerns zoals E.ON... Voor 2015 is 12% "renewables" excl. hydro gepland in de capaciteit voor stroomopwekking)

http://tinyurl.com/348kgh9 (verkorte link naar het persbericht van E.ON Benelux van 11 november 2010)
http://eon-uk.com/generation/planning.aspx?WT.mc_id=E.ON_UK%27s_Renewable_Energy_Portfolio&WT.svl=8 (overzicht project plannen duurzame energie van E.ON in de upcoming market United Kingdom, waaronder de 1 Gigawatt London [windturbine] Array in de Thames monding, een project met Dong waar Shell in 2008 uitstapte)

14 november 2010: SDE 2011 brief Verhagen. Op 11 november 2010 werd ook een korte brief naar de Tweede Kamer verstuurd waarin de vierde SDE ronde, "SDE plus", voor volgend jaar werd aangekondigd. Ditmaal wel door Verhagen ondertekend. Met meteen een karakteristieke domper op de hooggespannen verwachtingen, want hij kondigde alweer fijntjes aan dat het feest (???) pas medio 2011 zou mogen gaan beginnen. M.a.w.: de sector en de burgers mogen alweer, voor de zoveelste maal, gerust met wintersport vakantie, voorjaarsvakantie, en ook nog de zomervakantie gaan voorbereiden, want eerder "hoeven" ze niks te doen van onze nieuwste rampminister van "economische" zaken. Voor zonnestroom lustigen die graag SDE subsidie zouden willen, is het na de slachtingen van 1 maart (4.200 beschikkingen uit 17.000 aanvragen categorie "klein") en 1 mei 2010 (131 beschikkingen uit 35.000 aanvragen categorie "groot") dus alweer mogelijk 15 resp. 13 maanden wachten geblazen totdat er weer iets kan dan wel "mag" gebeuren. Die afschuwelijke wachttijden zijn dodelijk voor een gezonde marktontwikkeling, en geen enkel bedrijf kan met dit soort waanzin een toekomstgerichte strategie opzetten.

Als de "willigen" voor SDE (plus) subsidie zouden willen gaan, zal het onder een alweer nieuw subsidie gesternte moeten zijn. Want Verhagen verklaart zelfs alweer die "oude SDE", die nog slechts 2 jaar en 7 maandjes "jong" is, voor morsdood ("... zal de SDE die sinds 2008 in werking is, per 1 januari 2011 worden stopgezet"). En medio 2011 gaan we dan zogenaamd een alweer nieuwe Super Regeling krijgen, zo is de suggestie. De "SDE+", die nog "kosteneffectiever" zal worden, "robuust en tegelijkertijd flexibel", die "technologische ontwikkeling" zou moeten stimuleren, en als kers op de taart "ondernemerschap de ruimte" zou moeten gaan geven. Ik laat die prachtige ambities even voor wat ze zijn, inclusief de karakteristieke opmerking: "De economische crisis noopt daarbij tot een rationele benadering"... Eerst moet ik nog zien tot wat voor Hoogtepunt van intellectueel kunnen de EZ geesten straks weer zullen gaan komen. Het zal in ieder geval niets met de essentie van het Duitse EEG te maken hebben, ook al willen ze naar buiten toe zoooooooo graag doen lijken alsof dat wel zou staan te gebeuren. Ik voorspel nu al dat het op zijn hoogst een superslap aftreksel van het beste mondiale incentive regime zal gaan worden, want EZ/EL&I spuugt op het Duitse EEG.

In ieder geval zal het systeem zwaar gecapt blijven, want EL&I wil absolute controle over datgene wat in gang wordt gezet, dus autonome en zeer snelle ontwikkeling van decentrale stroomopwekking van zonnestroom zal beslist niet worden getolereerd, maar aan extreem korte lijntjes worden gehouden. Die continue bemoeizucht en stalinistische controle blijft een van de belangrijkste oorzaken van de ambtelijke stroop, bureaucratie, gigantische tijdverspilling, en bergen aan frustraties rond deze regeling. Ik voorzie niet dat die zullen verdwijnen, op zijn hoogst dat ze onder zware parlementaire druk iets zullen worden verlicht. Maar de leibanden zullen absoluut strak aangetrokken blijven. Dat die "medio 2011" openstelling ook gepaard zou gaan met "langer openblijven dan gebruikelijk, tot eind 2011", is natuurlijk gewoon een doekje voor het bloeden. In de buurlanden zijn er helemaal geen "inschrijftermijnen" waar je rekening mee hoeft te houden. Als je een zonnestroomsysteem wilt aanschaffen doe je dat gewoon, en meld je het ding aan bij de betreffende instanties (waarna redelijk laagdrempelig tot vrijwel drempelloos Staatssubsidie dan wel een buiten de Rijksbegroting om gefinancierde Einspeise Vergütung volgt). De laatste twee SDE regelingen hebben in excessieve mate laten zien dat voor het bij het volk mateloos populaire item zonnestroom een inschrijf termijn van een half jaar gewoon complete onzin is: als de SDE opengaat, wordt die direct met een stampede aan aanvragen overlopen, en is de rest van die "lange intekenperiode" een schaamlap die totaal nutteloos is bovendien.

Ambtelijke machtsmiddelen en directieven
Wat ook weer typisch des EZ's is, is dat Verhagen stelt dat de AMvB voor de SDE niet gewijzigd zou hoeven te worden om nu opeens een nagelneue Super SDE+ te gaan maken. En dat die nieuwe SDE opzet wel "geregeld" zou kunnen worden middels allerlei door EL&I voor te koken wijzigingen in Ministeriële Regelingen. Waar het parlement geen enkele dan wel marginale invloed op zou kunnen uitoefenen. Ook dit is weer overduidelijk stalinistisch machtsvertoon van een Ministerie wat het vertikt om democratisch gekozen parlementariërs invloed te geven over dit soort essentiële zaken. En dat ze het vertikken om een zeer breed gedragen pakhuis neer te gaan zetten in de vorm van een Wet. Ministeriële Regelingen zijn ondemocratische middelen om dictaten er door te rammen, en we hebben gezien tot wat voor rampen dit soort ambtelijke manipulaties hebben geleid. Het schuim staat nog op de lippen van de Eerste Kamer senatoren over de door hen niet meer te beïnvloeden extreem sluw gemasseerde introductie van het capaciteitstarief, en de wijze waarop van der Hoeven de "slimme meter" er vervolgens ook nog eens door wilde rammen, op straffe van een half jaar gevangenisstraf bij weigering van dat onzinnige ding...

Implicaties van suggesties SDE "plus" 2011
Tot slot de meest opvallende passage uit die typisch wollig en weinig zeggend geschreven brief ("Don't tell them anything, keep control...") en enkele opmerkingen van Polder PV daar over:

"Opslag op de energierekening". Dat klinkt zeer bedreigend. Want er staat niet, zoals dat zou moeten: "opslag op kWh of op m³" (of op GJ stadswarmte). "Energierekening" is een accumulatie van door iedereen te beïnvloeden variabele kosten, en een gigantische stapel vastrecht posten (waaronder ik ook de vaste teruggave post energiebelasting reken, al is dat een negatieve post, die voor iedereen hetzelfde is). Vastrecht posten waar je geen enkele invloed op hebt, en die zuinig(er) verbruik in de kiem smoren. Er werd in een eerder stadium gesuggereerd dat "de vervuiler betaalt" het leidende principe zou zijn. Dat kan UITSLUITEND gerealiseerd worden als die nog steeds niet gespecifieerde "heffing" op die variabele energieprijs gelegd gaat worden. Want pas dan is het: wie weinig verbruikt betaalt minder, wie veel verbruikt betaalt meer. En DAT is het enige leidende principe achter "de vervuiler betaalt". Niets anders. Als Verhagen nu al weet dat zijn beleidsambtenaren een nieuwe vastrecht door onze strot gaan proberen te duwen, en hij probeert dat te verstoppen achter dat eufemistische en niets zeggende "energierekening", staat hij nu al te huichelen.

Ten tweede, mogelijk ook "kolen- en gas belasting". Hoe? Alleen voor grijze stroommix gebruikers mag ik hopen? En waarom geen "kernsplijting belasting" vanwege de tienduizenden jaren leed, opslag- en beveiligingskosten die de huidige en toekomstige generaties aan worden gedaan?

Ten derde: wat bedoelt Verhagen te zeggen met die "directe link"??? Als het een vastrecht dreigt te gaan worden, is die "directe link" een hoax (want dan betaalt iedereen evenveel, ook mensen die al vele jaren door bewust en maatschappelijk te prijzen gedrag op een minimaal verbruik zitten). En dat is geen "directe link", maar heet gewoon: weer een extra vastrecht, dus feitelijk een ordinaire belastingverhoging voor iedereen. Dus niks "directe relatie" met verbruik.

Ten vierde: als de regeling zwaar gecapt blijft worden zoals die drie jaar lang al is geweest, maar er komen door extra heffingen meer financiële middelen vrij, kunt u er vergif op in gaan nemen, dat energiebedrijven, in navolging van Eneco (150 MWp PV-projecten aangevraagd voor SDE 2010 "groot") ordners vol met projectaanvragen naar Agentschap NL gaan sturen om groene sier mee te gaan maken op onze kosten. Dan blijven er na trekking door de nieuwe tombola notaris voor de gecapte hoeveelheid (het maximaal te subsidiëren bedrag) waarschijnlijk nog maar een paar droge kruimels over voor andere partijen, en dat kan beslist niet de bedoeling zijn van een "ambitieuze" nieuwe regeling die "innovatie" zou moeten uitlokken (not). Dat geld, en het maximale aantal beschikkingen, moet naar burgers en bedrijven die niets hebben te maken met de gevestigde energie orde. Want niet de grote jongens, maar de kleine dames en heren dienen de decentrale revolutie te dragen.

Ten vijfde, de opmerking: "De opslag maakt het voor de energiegebruiker inzichtelijker welke uitgaven verbonden zijn aan de verduurzaming" is natuurlijk b*llsh*t. De subsidiebedragen die maximaal worden gereserveerd staan - uitgesplitst per optie - op de website van Agentschap NL (en in de Staatscourant), dus dat "inzicht" zou altijd al bestaan [moeten] hebben. Ik zie niet in dat door i.p.v. de invoeding subsidie uit de Staatsruif te betalen deze te verschuiven naar een heffing bij de eindgebruikers van elektra en gas, dit een "verbeterd inzicht" zou verschaffen bij laatstgenoemden over die uitgaven. De totaal uit te geven (en in Nederland: blijvend gecapte, progressieve ontwikkeling in de kiem smorende) som blijft hetzelfde, het maakt verder niet uit waar je dat dan vandaan zou halen. En de gemiddelde Nederlander blijft geen enkel benul hebben van cijfers, tarieven, en heffingen. Zes jaar liberalisering ten spijt (of misschien juist wel: dankzij die liberalisering...).

Ook tijdens de beruchte MEP tijd, toen elk huishouden ook al een extra vastrecht van 52 Euro per jaar moest schokken, had vrijwel niemand in Nederland door dat er belachelijk hoge bedragen voor windenergie moesten worden neergeteld door blunders bij de rekenmeesters van ECN Beleidsstudies. Of dat er ranzige palmolie uit verwoest regenwoud gebied voor werd bijgefikt in de kolen- en gascentrales van de grote energieconcerns - tegen een lucratief subsidietarief. Geen burger had er problemen mee, omdat niemand begreep hoe die 52 Euro dan wel besteed werd (en nog steeds wordt: bruinkolen-, poederkolen- en nuke boer RWE harkt aardig wat van de hoge MEP subsidies van die gratis verkregen peperdure Essent windturbines bij Delfzijl naar binnen...). De Staat der NEEderlanden heeft de burgers nooit objectief geïnformeerd over de besteding van die gelden, en het valt ook niet te voorzien dat ze dat zullen gaan doen, omdat ze veel te nauwe banden met de e-sector blijft houden en daar ook nog eens massaal van profiteert. Dus of die "gebrek aan kennis" situatie zal verbeteren als er weer een extra vastrecht post bij zal gaan komen op die voor de burgers blijvend onbegrijpelijke nota, mag betwijfeld worden.

Bovendien, tot slot: ik ben zeeeeer benieuwd hoe Verhagen denkt dat zijn briljante beleidsambtenaren mij een "rechtvaardige" wijze van SDE plus heffing zullen gaan toerekenen. Want wij hebben hier onverkozen, en gedwongen als huurder, zowel een elektra, een kookgas, als een stadswarmte aansluiting. Kan meneer Verhagen even op een A4-tje voor mij uit tekenen hoe die "heffing" er in mijn situatie uit zal komen te zien, en of die "even zwaar" zal gaan wegen als voor een "standaard elektra plus gas" huishouden, of voor een huishouden in een stadswarmte wijk zonder gas aansluiting, of voor een huishouden met een warmtepomp zonder gas aansluiting???? Ik ben zeer benieuwd of straks de NMa met hun Heilige Anti-discriminatie Beginsel als rechter zal moeten in gaan breken in mogelijk onrechtvaardige toebedeling van de nu al met vele vraagtekens omgeven "SDE plus heffing"...

Maar goed: dat is immers allemaal weer voor later. U kunt nu gerust in winterslaap gaan. Tot medio 2011 hoeft u, alweer, helemaal NIETS te doen van het CDA. Want zij waken over ons, en het komt allemaal goed. Echt. Slaap zacht...

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2010/11/11/verzoek-inzake-sde.html (brief van Verhagen)

http://www.energeia.nl/preview/1195-SDE-nieuwe-stijl-laat-tot-half-2011-op-zich-wachten.html

13 november 2010: 12 pagina's Staatscourant vulling: voorlopige correctiebedragen SDE 2008-2010 voor 2011 vastgesteld. Het zal je hobby maar wezen: proberen te becijferen wat exact de te verwachten "subsidie per kilowattuur" zal zijn als je een SDE slachtoffer bent met een paar zonnepaneeltjes op je dak. En dan moet je die vraag ook nog in drie stukken splitsen: (1) eerst moet je je proberen af te vragen wat je in hemelsnaam voor voorschotbedrag van SenterNovem Agentschap NL, volle dochter van EZ EL&I zou moeten gaan ontvangen volgend jaar; (2) vervolgens, wat je uiteindelijk in 2011 eigenlijk aan uit te keren subsidie per kWh "zou hebben moeten" krijgen; en (3) zien te achterhalen of de in het jaar 2012 te volgen verrekening van de ambtenaren van Agentschap NL tussen "reeds uitbetaalde (dan wel door u ontvangen) bedragen" en "het bedrag wat u eigenlijk in 2011 had moeten ontvangen" (a) voor u überhaupt te controleren zal zijn, en (b) indien u daar toe daadwerkelijk geestelijk in staat bent: of die verrekening uiteindelijk ook correct zal blijken te zijn...

Gaat u er maar aan staan, ik wens u Gaia's Beste Zegeningen toe met deze Heidense Klus, en ik heb het grootste respect van de wereld als u als gemiddeld Nederlander daadwerkelijk dit huiswerk volledig zelfstandig, zonder externe "hulp" zult kunnen doen (en het resultaat ook nog eens daadwerkelijk blijkt te kloppen).

Veel zwarte letters op geduldig wit (hergebruikt) papier
Polder PV kreeg gisteren de zoveelste vermoeiende Staatscourant publicatie, numero 17447, van 9 november 2010 in de elektronische brievenbus. Het is weer een voor normale lieden volslagen onnavolgbaar feest van artikelen, artikel-leden, subsidie categorieën en -jaargangen, artikelverwijzingen, en her en der verstrooid op die bijna 12 pagina's [A4] Staatscourant (elektronisch) papier met toelichting, de blijkbaar nieuw geldende voorlopige correctiebedragen voor het spectrum aan varianten "hernieuwbare" elektriciteit voor 2011. Met in de toelichting berekeningen hoe EL&I ambtenaren dan wel tot die mystieke bedragen zijn gekomen. Aangezien we inmiddels alweer in de derde SDE ronde zitten, en in 2011 een vierde zou moeten gaan starten (waarover later meer), met in het kielzog natuurlijk de door de Staat aangegane contractuele verplichtingen van de eerdere 3 SDE rondes, kunt u zich wellicht voorstellen, wat voor ongebreidelde letter- en cijfer bende dit soort publicaties gaat worden. Want waar het oorspronkelijke Staatscourant stuk "Regeling .... voorschotverlening ..." nog slechts anderhalf dichtgeschreven vel origineel A3'tje omvatte (de SC verscheen "toen" nog op ouderwets papier), SC 44 van 3 maart 2008 voor SDE 2008, en het exemplaar voor SDE 2009, gepubliceerd op 3 november 2008 (SC nr. 213) ook nog relatief "bescheiden" was met een papieren anderhalve A3, werden het voor de vaststelling van de definitieve correctiebedragen voor 2008 instappers op 8 april 2009 (elektronische versie, SC nr. 68) al ruim 5 A4-tjes, voor de voorlopige correctiebedragen voor 2010 in SC nr. 16798 (9 november 2009) 8 stuks A4, en voor de definitieve correctiebedragen voor SDE instappers in 2009 (SC nr. 4674, 29 maart 2010) ook alweer bijna 8 A4'tjes.

We zitten nu dus met de aankondiging voor 2011 met puur speculatieve "voorlopige" bedragen alweer op 12 pagina's, en dat gaat met elke volgende SDE ronde explosief veel meer worden, omdat alle voorgaande jaren met hun verschillende varianten en deelcategorieën ook allemaal weer moeten worden "meegenomen" met hun individuele nieuwe resultaten. Mijn voorspelling m.b.t. dit ambtelijke gedoe: of de SDE wordt wegens voortdurende, en hemeltergende wanprestatie (bij sommigen tot moordneigingen leidend, slecht voor de geestelijke volksgezondheid) de keel doorgesneden door een ultrarechts kabinet met virulente haat jegens alles wat "subsidie" heet (of het moet voor een Joint Strike Fighter zijn), of wat de onwelriekende nestgeur van "linkse hobby's" heeft. Of de ambtenaren komen straks zelf ook niet meer uit de verwerking van een volledig onwerkzaam wordend cijfer-, correctie-, basis-, subsidie-, verrekenings- & ander bedrag circus. En loopt dit absurde systeem mogelijk krakend en piepend vast op compleet doorgeslagen EZ bureaucratie. Neen, doet u mij maar een Duits EEG'tje, simpel zat, één getal, twintig jaar + vaststaand, en geen immer groter wordende wolk van ambtenaren die zich er tegenaan "moeten" bemoeien. Zoiets simpels zou de bureaucratie hatende neoliberalen aan de macht in dit land toch moeten aanspreken?

Impact van een handtekening
Een "nieuwtje", voor wie dat belangrijk vindt: inmiddels is de elektronische papierwaar in de Staatscourant ondertekend door de heer Henk Bleker, die de vorige handtekening zetster van der Hoeven van dezelfde kernenergie minnende partij, het CDA, is opgevolgd. Maar dan als Staatssecretaris van het nieuwe Super Ministerie, Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Misschien ook wel weer een omineus teken. Toen van der Hoeven blijkbaar nog overtuigd was van de vele zegeningen van de door haar beleidsambtenaren ontworpen SDE nachtmerrie, en de laudatio daarover luidkeels tot in de Tweede Kamer predikte, zette ze met verve haar handtekening als Minister onder die Staatscourant publicaties in de jaren 2008 tot en met de val van Balkje IV in 2010. Nu duurzaam opeens niet meer zo "hoeft" van het nieuwe kabinet (het tenenkrommende knipperlichtbeleid waar ons land berucht om is geworden, en wat als de nieuwste vorm van hollanditis beschouwd moet worden), en EZ bovendien alle (kern)macht op energiegebied in de schoot geworpen heeft gekregen zonder dat er ook maar een haan naar kraait (hopen maar dat Europa ingrijpt?), "hoeft" er slechts een handtekening van een ondergeschikt staatssecretaris onder, en niet die van Minister Verhagen (ook CDA) van EL&I. Symbolischer kan de deplorabele situatie in Nederland bijna niet worden op energie gebied.

Terzake
OK, genoeg over die - verder wel degelijk relevante - achtergronden. Wat heeft dit zoveelste fraaie SDE Staatsdocument voor de slachtoffers nu eigenlijk in petto? Slechts volledig fictieve "voorlopige correctiebedragen", dus, voor 2011. Het bedrag wat afgetrokken moet worden van de eerder vastgestelde basisbedragen voor de betreffende intrede jaren (lees: jaar waarvoor een SDE beschikking is verkregen) waardoor u een voorlopig subsidiebedrag per kWh kunt berekenen, wat echter beslist niet hetzelfde is als datgene wat u uiteindelijk "zult gaan krijgen" voor genoemde kilowattuur. Want dat staat pas vast in april van het volgende jaar, dus in 2012.

Ik ga u absoluut niet vermoeien met de diarree aan varianten voor alle opties (die mag u zelf navlooien, link onderaan), maar beperk me hier tot de voor zonnestroom SDE-ers relevante bedragen. Ik heb direct ook de beroemde, unieke SDE tabel aangepast die tevens vanaf de homepage is gelinkt en die als handig hulpmiddel dient voor mensen die d'r geen r**t van snappen (wat ik me heel erg goed kan voorstellen). Gratis service van de zaak Polder PV, moet u maar denken.

• Het magische bedrag voor de "consumentenprijs voor elektriciteit" in 2011 is door de whizzkids en toverkollen van (waarschijnlijk toen nog) EZ bepaald op een tarief van 22,8 Eurocent per kWh. Dat is dus het voorlopige correctiebedrag voor 2011, voor de "categorie klein", die gekunsteld loopt van 1,000 tot en met 7,5 kWp. U krijgt namelijk geen cent meer voor een installatie tussen de 7,501 en 15,000 kWp, omdat dat traject wordt "gemaximeerd" op 7,5 (kWp) x 850 kWh/kWp.jaar, dus maximaal te subsidiëren 6.375 kWh per jaar...
  
  
• Een vergelijkbaar magisch bedrag wordt middels de Toelichting in de Staatscourant publicatie via een typische ambtelijke reken excercitie bepaald op 4,8 Eurocent per kWh voor de "categorie groot" voor 2011. Polder PV blijft natuurlijk vraagtekens zetten bij die categorie indeling, "groot" slaat helemaal nergens op, als je weet dat er in de buurlanden duizenden installaties groter dan 100 kWp (het maximum in SDE tot nu toe) worden gerealiseerd per jaar. Die 4,8 wordt vermenigvuldigd met een net zo'n onbegrepen en bezopen correctiefactor van 0,94 "wegens onbalanskosten" (alsof dat beetje zonnestroom in Nederland de dikke kolen- en atoomkabels op hol doet slaan...), en dan hou je 4,5 Eurocent/kWh over. Maar aangezien dat nog veel verder onder dat ook al slecht begrepen begrip "basiselektriciteitsprijs" van 5,3 Eurocent/kWh ligt dan vorig jaar (toen was het eindresultaat van het rekensommetje nog 5,1 Eurocent/kWh, ook al te laag), wordt juist die basiselektriciteitsprijs, "de bodem in het subsidievat", aangehouden. 5,3 Eurocent/kWh shall it be!
  
  
• Wederom zijn er geen "extra correctiebedragen" vastgesteld door de ambtenarij (de mogelijkheid daartoe wordt echter al in die vreselijk vermoeiende Algemene Maatregel van Bestuur van 16 oktober 2007 vastgelegd). Die dat echter tot nu toe nog voor geen een zonnestroom optie of "SDE jaargang" heeft gedaan. Dus waarom al die gruwelijke en door niemand begrepen ambtelijke ballast überhaupt in die regeling is gepropt destijds mag Joost weten. Waarschijnlijk om wat collega's van ECN Beleidsstudies van de straat te houden, is de inschatting van Polder PV...

Voor het "resultaat" van de getallenbrei voor zonnestroom, zie de door mij bijgewerkte tabel hieronder. Voor verdere uitleg verwijs ik u gaarne naar de nieuw gestarte special, pagina 15 alweer van de SDE Soap, die reeds is ingeruimd voor zaken die relevant zijn voor ronde 4 van het Nationale SDE gedoe: SDE "+" 2011. Daarover in het volgende bericht meer.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Opvallende punten
Nog enkele punten die ik wil benoemen n.a.v. deze laatste omvangrijke Staatscourant publicatie.

Stroomprijs 2011
Uit de duim gezogen "gemiddelde consumentenprijs voor elektra" die de ambtenaren zogenaamd verwachten voor komend jaar (2011) is "vastgesteld" (methode: onbekend) op een bedrag van 22,8 Eurocent/kWh. Dat mag gerust alweer als curieus worden bestempeld, want de huidige enkeltarief kWh prijs voor grijze stroom (dominant in fossiel Nederland) bij een bruinkolen- en atoomboer als Vattenfall/NUON is slechts 21,77 Eurocent/kWh all-in (incl. energiebelasting en 19% BTW), en het concern heeft al aangekondigd dat er alweer 1% van de stroomprijs af zou gaan, wat in theorie (als de all-in prijs bedoeld zou zijn) voor het eerste half jaar in 2011 een tarief van 21,55 Eurocent/kWh zou kunnen betekenen. Dat is alweer een verschil van ruim 1 cent per kWh (lees: lager), en nog compleet onduidelijk is wat er in de tweede jaarhelft gaat gebeuren. U moet niet gek staan te kijken dat het concern er dan alweer wat van af gaat halen om de op kWh prijs dumpende concurrentie van zich af te meppen, de besparingsprikkel voor elektra bij de consumenten verder om zeep te helpen, en de zonnepaneel bezitters te gaan pesten (te salderen zonnestroom krijgt alweer een lagere economische waarde). Tenzij de EL&I ambtenaren nu al weten wat de hoogte van de energiebelasting zal gaan worden volgend jaar en op basis daarvan die curieuze 22,8 Eurocent/kWh hebben "bepaald". Duidelijk is in ieder geval dat het speculeren over "gemiddelde prijzen van volgend jaar" volkomen onzinnig glazebollen getuur is. Waar je geen enkel "recht" aan zou kunnen ontlenen wat je er nu uiteindelijk aan over zult gaan houden. Laat staan over de jaren erna...

Bodem in het vat voor tweede keer voor "grote" installaties bereikt.
Eerder dit jaar, toen het rekensommetje van EZ voor de categorie "groot" voor SDE 2009 instappers uitkwam op een "definitief correctiebedrag" van 5,1 eurocent/kWh, werd de beruchte (en slecht begrepen) "basiselektriciteitsprijs" drempel al overschreden. Het gevolg was dat er dus op een bedrag van 5,3 cent/kWh werd "gemaximeerd". Ook voor de voorschotten voor SDE 2009 en SDE 2010 instappers voor de "categorie groot" blijkt die drempel natuurlijk al voor 2011 overschreden, zoals de recentste Staatscourant publicatie laat zien. Alleen komen de EL&I ambtenaren nu zelfs op een absolute bodemprijs van 4,5 Eurocent/kWh in hun rekensommetje, wat betekent dat de Staat alweer 0,8 Eurocent/kWh in de zak houdt, omdat ook voor 2011 deze categorieën een correctiebedrag van 5,3 Eurocent/kWh (de vast staande "basiselektriciteitsprijs") zal worden toegerekend, wat immers afgetrokken moet worden van het basisbedrag om het "voorlopige subsidiebedrag per kWh" te kunnen bepalen. Het gevolg is: een lager uit te betalen subsidiebedrag in de voorschotten, en de Staatskas voor weer een jaartje gespekt met nog niet uitgegeven subsidiegeld...

Krankzinnige gevolgen op subsidie hoogte
Een van de volslagen bezopen gevolgen van die tenenkrommend ingewikkelde reken excercities is, dat nota bene de "kleine" installaties (die het duurst in de aanschaf, en qua te behalen omzettingsrendementen het meest inefficiënt zijn) de laagste vergoeding (voorschot) zullen gaan krijgen (net als vorig jaar), en de grootste installaties de hoogste vergoeding. En dat is een van die vele bizarre gevolgen die in het buitenland slechts met glazige ogen ter kennis genomen zullen worden, want overal elders is het zo dat kleine installaties de hoogste bedragen krijgen toebedeeld, en de grootste (vaak door kapitaalkrachtige bedrijven met inkoopkracht veel goedkoper gekochte) systemen de laagste tarieven krijgen toegeschoven uit de subsidieruif. Not so in het bizarre "salderende" Nederland, waar de voorschotten voor SDE 2010 instappers in 2011 op 24,6 Eurocent/kWh zullen neerkomen voor installaties van 1 tm. (effectief) 7,5 kWp. Terwijl de installaties van 15 tm. 100 kWp kunnen rekenen op een voorschot van maar liefst 37,7 Eurocent/kWh, 53% hoger... En dan moet je maar hopen dat de saldering bij die kleine systemen vlekkeloos zal verlopen, en dat er geen netbeheerders of leveranciers zullen zijn die dat gaan lopen te saboteren, want dan ben je dus goed de pisang. Er is niks voor in detail in Wet geregeld, dus de kleine opwekker blijft een bron van verschrikkelijke willekeur bij de "interpretatie" van hoe er dan wel gesaldeerd moet worden in de vele verschillende verbruik/opwek situaties waar je in verzeild zou kunnen geraken. De horror scenario's bij tijdelijke en/of op bepaalde telwerken optredende "negatieve verbruiken" zijn regelmatig op internet of in de e-mail box na te lezen, je wordt er moedeloos van.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over eventuele ranzige implicaties bij afgedwongen vervanging van de netmeter voor een "slimme" meter, met mogelijk daarna implementatie van een compleet onnavolgbare dynamische tarievenkermis door de leverancier. Waardoor het immers fysiek onmogelijk zal gaan worden te bepalen wat überhaupt de "waarde" van je kostbare zonnestroom kilowattuurtjes zal zijn op enig moment. Want dan wordt het helemaal een bende, en kun je enige zinnige "terugverdientijd berekening" wel op je buik schrijven.

Tot slot - administratieve "lasten"
Als vanouds wordt u voorgerekend hoeveel "uren" u zou maken vanwege alle bureaucratie voor de SDE. Grappig om te weten dat voor SDE 2008 instappers er gerekend wordt met een totaal van "slechts" 16 en een half uur "administratieve lasten" over een exploitatie periode van 15 jaar. En dat voor SDE 2009 resp. SDE 2010 instappers categorie "klein" slechts 5,2 uur zou staan over die lange periode. Dan weet u dus dat, als u langer dan die "indicatieve" arbeidsperiodes bezig bent geweest met alle bureaucratie, papierwerk, mogelijk vele telefoontjes naar Agentschap NL e.d., dat het "goed fout" zit met die suggesties. Wie weet kunt u wel wat arbeidstijd gaan claimen bij Agentschap NL...

Agentschap NL update
Gelukkig heeft Agentschap NL van alle verschrikkingen rond de SDE blijkbaar wel wat geleerd, want de complete cijfer kermis (alle SDE categorieën, dus niet alleen zonnestroom) met nieuwe voorlopige correctiebedragen, basisbedragen, daar uit resulterende voorschotbedragen voor 2011, en de oude voorlopige voorschotbedragen voor 2010, staat inmiddels in de vorm van een twee pagina's lange lijst op de website aldaar (pdf op deze pagina*). Of het "de zaken" voor alle betrokkenen cq. subsidie ontvangers echt verduidelijkt, mag worden betwijfeld. Volgens mij hebben veel mensen geen flauw benul wat ze uiteindelijk per kilowattuur gaan ontvangen met dit bombardement aan onbegrijpelijke, jaarlijks wijzigende tarief componenten (met nog vele jaren aan getallengoochelarij te gaan). En dat is géén "stimulering" van hernieuwbare energieopwekking. Het kan niet anders gezien worden dan een vorm van stalinistische subsidie terreur.

* Met verwijzing naar de Staatscourant publicatie (17447 van 9 november 2010) als enige echte wettelijk rechtsgeldige tekst, aan de Agentschap NL info "kunnen geen rechten worden ontleend"...

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2010-17447.html (Staatscourant publicatie met alle voorschotbedragen voor de SDE regelingen in 2011)

12 november 2010: Totaal aantal PV-installaties Duitsland. De brancheorganisatie voor toepassingen van zonne-energie bij de oosterburen, Bundesverband Solarwirtschaft (BSW), publiceert regelmatig updates van hun statistieken. Die worden trouwens niet altijd serieus genomen (Photon ligt nog wel eens in de clinch met BSW), en willen zeker wat gerealiseerde uitbouw capaciteit betreft nogal eens veel te laag zijn. Maar bij gebrek aan andere bronnen moeten we soms - met gezonde scepsis - van de door hen gepubliceerde resultaten uitgaan. Sommige van die getallen worden af en toe door Duitse ondernemingen of organisaties gepubliceerd.

Een van die getallen die ik erg interessant vind, is het totale aantal gerealiseerde PV-systemen in Duitsland. Tot nu toe had ik alleen maar een door BSW gepubliceerd getal van "zo'n 500.000 installaties" vernomen, maar dat was alweer van een tijdje geleden, en er werd en wordt nergens uitgeweid over de herkomst van dat getal. U vindt een exemplaar van zo'n plaatje van Eclareon onder deze link (pdf, dia nr. 22).

Nu is er een iets specifieker getal genoemd, en wel "580.000 Photovoltaik-Anlagen ... Ende 2009", in een (sterk relativerend) artikel* over brand bij panden met PV-systemen. In Duitsland natuurlijk een steeds actueler thema door de enorme groei aan installaties (voor uitgebreide referenties naar vaak Duitse publicaties, zie lijst onderaan dit recente artikel over dat onderwerp).

Met bovengenoemd getal kunnen we dus, naast de veel nauwkeuriger bekende totale opgestelde capaciteit (volgens Photon netmanager statistieken en de recente - voorlopige, geactualiseerde - Bundesnetzagentur data: 15,2 GWp einde september 2010), ook een redelijke inschatting maken wat de meest "actuele" stand van zaken zou moeten zijn. Want het Bundesnetzagentur houdt ook exact het aantal nieuwe installaties bij sinds 1 januari 2009, en Polder PV heeft die statistieken extreem gedetailleerd voor u in grafiekvorm gepubliceerd.

Voor de september 2010 update is inmiddels op basis van genoemde (nog steeds als voorlopig te beschouwen) BNA data vast komen te staan, dat er tot en met die najaarsmaand dit jaar alweer 194.452 PV-installaties bij gekomen zouden zijn. Dit bovenop de in het SWW artikel gerapporteerde 580.000 stuks eind 2009, zou het aantal eind september 2010 al op bijna 750.000 decentrale opwekkings-units voor zonnestroom bij wereldkampioen Duitsland gebracht moeten hebben. Drie-kwart-miljoen systemen**...

Mag ik even een hartverwarmend applaus voor deze fenomenale prestatie, en voor een geweldig begin van de decentrale revolutie in hernieuwbare stroomopwekking?

Mijn dank, ik denk ook namens de zo vaak volslagen onterecht verguisde, en door de Nederlandse Staat geminachte Duitsers!

* Dirks, H. (2010). Harmlos oder brandgefährlich? - Sonne Wind & Wärme 16/2010: 112-113.
** Met een hoop gespeculeer kan dat getal in Nederland niet veel hoger liggen dan - zeer grof - zo'n 40.000 vaak zeer kleine (onvergelijkbare) installaties. Ergo: een factor 19 minder (qua capaciteit nog veel erger, een factor 224 minder, uitgaande van plm. 15,2 GWp voor Duitsland, en 68 MWp voor Nederland).

12 november 2010: Moederbedrijf van "de OK4" na Amerikaanse vakantie terug in Neer'lands schoot? Toevallig kwam ik een grappig bericht tegen. De Twentse TKH groep, een onderneming die volgens eigen zeggen is gespecialiseerd in de "ontwikkeling en levering van systemen en netwerken voor informatievoorziening, telecommunicatie, elektrotechniek en industriële productie", lijkt van plan te zijn om een voor sommigen onder u oude bekende, Optelecom-NKF over te nemen. Dat was de opvolger van het beroemde (in sommige dan wel vele ogen beruchte) bedrijf NKF, wat het moederbedrijf Draka destijds (voorjaar 2005) haastig afstootte richting de van nogal wat gepokt en gemazelde juristen voorziene U.S.A. (Optelecom). Niet lang nadat er een steeds alarmerender hoeveelheid berichten kwam over massaal disfunctioneren van de beroemde/beruchte OK4 omvormers (zie Polder PV's Sunpower/OK4 perikelen). Een typisch Nederlandse uitvinding, die nog steeds "met gepaste tevredenheid" draait in het huishouden van Polder PV, zei het natuurlijk in huis, en niet zoals NKF had "bedoeld" (en via o.a. de Sunpower projecten gerealiseerd) buiten onder de PV-modules op het dak.

Ik zal u de juridische ellende besparen die destijds rond het disfunctioneren van de OK4'tjes is ontstaan, het is geen fraaie lectuur en het is een van de vele historische smetten op een ooit glorieus zonnestroom blazoen van ons landje.

Maar: mocht u een zééér volhardend type zijn, nogal wat schele hoofdpijn van een doodgelopen PV-avontuur met OK4 omvormers hebben gehad in het grijze verleden, en vanuit terechte "rechtvaardigheids-gedachten" nog iets in de richting van actie jegens de rechtsopvolger(s) van Draka-NKF willen ondernemen: mijn zegen heeft u. Ze lijken namelijk weer in de moederschoot van de Nederlandse samenleving terug te gaan keren. Garantie tot de deur, reken s.v.p. nergens op (Amerikaanse juristen houden door de bank genomen niet van oude lijken in de kast)...

http://tinyurl.com/2dyl2kz (verkorte link naar persbericht op de website van TKH groep)

11 november 2010: Toeval bestaat niet in de energiesector: Solland Solar te koop. Het begin van het carnavals-seizoen had niet erger kunnen beginnen. En dan heb ik het niet over de razende storm over ons land. Blijkbaar hebben ze geen of juist een excessief gevoel voor carnavaleske toestanden in Zeeland, want daar komt alweer zeer slecht nieuws vandaan. Solland Solar wordt voor de leeuwen gegooid. En nog veel meer. Door een extreem ambitieuze, en gevaarlijk opererende atoomboer.

Tip: Sinterklaas cadeau'tje?

Ik heb altijd al zeer gemengde gevoelens gehad bij het feit dat een kernsplijter exploitant als Delta nadat ze zich eind 2006 als aandeelhouder hadden aangemeld, de overmacht had verworven in de toen nog veelbelovende enige Nederlandse zonnecel fabrikant, Solland Solar, onder de bezielende leiding van ex-Shell Solar man Gosse Boxhoorn (voor zijn laatste PV-initiatief, zie bericht van gisteren...). Ik kon me niet verenigen met het "feit" dat een energiebedrijf wat extreem zwaar aanzet op monopoloïde, centralistische wijze van opwekking van, voornamelijk, vieze elektriciteit (paarse atoomstroom, kolen-met-biomassa-bijfik stroom, groen-gesubsidieerde kippenstront-uit-de-bioindustrie-stroom), daarnaast ook het volle aandeelhouderschap van een productiefaciliteit verwierf (middels volledige uitkoop van het resterende aandelenpakket) die staat voor decentrale opwekking. Die twee "modi" onder een hoedje, was en is zeker op middellange termijn, vragen om problemen, en moest wel leiden tot een gigantisch belangen conflict. Want mensen en bedrijven die zonnepanelen op hun dak (laten) schroeven, nemen direct na plaatsing, en natuurlijk afhankelijk van de systeemgrootte e.d., extreem veel minder stroom af dan daarvoor (aangezien in Nederland wettelijk verplicht wordt "gesaldeerd" met het verbruik, volledig anders geregeld - en vaak gefrustreerd door belanghebbenden - dan in Duitsland). En dat is compleet onverenigbaar met het "belang" van een centralistische kolenstroom of nukestroombakker die zijn vieze spul via steeds dikkere - door u en mij te schokken - hoogspanningsleidingen "kwijt" moet, anders ploft de boel.

Decentraal vs. monopoloïde: onverenigbaar
Hoe succesvoller decentrale opwekking, hoe slechter de "business-case" wordt voor de centralistische, monopoloïde opwekkers, en hoe erger hun marges worden aangetast. In Duitsland wordt momenteel zo'n beetje een oorlog uitgevochten met de gevestigde energie molochs, juist vanwege het doorslaande succes van de door het EEG gepushte decentrale opwekking: momenteel zo'n 600.000 eigenaren van PV-installaties/eind september dik 15 GWp, en een geaccumuleerd volume van 26 GW aan windturbine vermogen eind vorig jaar, met een jaarproductie van 39 TWh. Met daarbij decentraal geproduceerde elektra uit biomassa sensu lato ook al op ruim 30 TWh, cf. het BMU (augustus 2010 rapportage). En: soms optredende negatieve prijzen op de stroombeurs en gigantische productie pieken op frisse zomerse dagen die de basislast centrales de tent uitroken en hun business-case steeds meer op puur economische gronden op scherp zet.

Wijlen Hermann Scheer heeft het in zijn boeken en zijn talloze "oraties" regelmatig over het "systeemconflict", en vooral, over de complete onverenigbaarheid van decentrale stroomopwekking pur sang (zonnestroom), en monopoloïde opwekking sensu stricto (kernsplijting) gehad. Het zijn niet met elkaar in overeenstemming te brengen "energie systeemconcepten", of "modaliteiten", zo u wilt. En hij noemde ons door vele spanningen gekarakteriseerde tijdsgewricht dan ook "Sun or Atom: The Fundamental Conflict of the 21st Century" op energiegebied. En hij heeft zoals gebruikelijk weer het grootste gelijk van de wereld gekregen. Twee jaar nadat de directie van Delta nog aankondigde 97 miljoen Euro in een derde productielijn te willen steken bij Solland Solar (die ze door de toen opkomende economische crisis niet meer konden lospeuteren bij de provincie), is het alweer einde verhaal. Want inmiddels is in de pers en op de website van kernsplijter Delta het door mij al lang verwachte bericht verschenen dat deze 100% aandeelhouder Solland Solar in de etalage zet. Waarbij ze dat typisch omfloerst formuleren als "Delta trekt zich terug uit maakindustrie van zonnecellen", zie link onderaan.

Handdoek in de ring
Volgens zeggen van Delta "omdat de verliezen bij Solland hardnekkiger zijn dan verwacht" met een "afwaardering" van 250 miljoen Euro in het vooruitzicht (hiertoe hoort ook het afscheid van Sunergy, zie verderop). Die zogenaamd "geen effect zou hebben op het onderliggende operationele resultaat", en "De solide financiële positie van DELTA wordt hierdoor niet fundamenteel aangetast en het bedrijfsprofiel van de onderneming wordt versterkt". Ha, ha, ha. Ten eerste, in het PZC artikel (en op Energeia) werden de gevolgen toch wel op een heel andere, meer realistische wijze verwoord, namelijk: "Dat betekent dat alle winst van Delta verdampt en dat het bedrijf diep in de rode cijfers zal belanden". Met als vingerwijzing een verwachting, in september dit jaar, dat de winst (voor het nieuwste "afwaardering debâcle"), slechts op 80 miljoen Euro zou uitkomen... Dat klinkt allemaal nogal verschillend qua impact dan het omfloerste en onterecht positieve gedoe in het Delta persbericht, ook al stelt PZC dat de "kredietwaardigheid" van Delta met deze perikelen niet aangetast zou zijn.

Ten tweede: het nucleaire profiel van Delta wordt versterkt, en dat is al jaren de bedoeling van dat über-ambitieuze provinciale energiebedrijf wat een veel te grote radioactieve broek wil aantrekken! Want kernenergie investeerders mogen natuurlijk vooral niet worden afgeschrokken bij tweede-nuke-geil, vele miljarden Euro's nodig hebbende Delta. CEO Boerma verwoordde dat op geheel eigen - hypocriete - wijze met: "We richten ons daarbij op activiteiten die beter aansluiten bij onze core-business en het risicoprofiel van onze onderneming". NB: Delta heeft zich jaren vol op de borst geklopt een zogenaamd "multi-utility" bedrijf te zijn waarin ze geen onderscheid wensten te maken in "kern" activiteiten, als u me vat.

Delta blijft volgens het persbericht wel "zonnepanelen aanbieden aan huishoudelijke en zakelijke klanten". Maar de investeringscondities in Nederland blijven natuurlijk gruwelijk slecht, met een waardeloze, slecht stimulerende en extreem zwaar gecapte, de marktontwikkeling aan kettingen leggende SDE regeling. Dus dat is nogal makkelijk neergepend door de persagent van Delta. En dat beetje afzet betekent vrijwel niets voor het opzetten van een eigen zonnestroom industrie in Nederland. Bijna alle in ons land geplaatste zonnepanelen komen immers uit het verre buitenland (tenzij het nagelneue Solar Modules Nederland van van Laarhoven in Kerkrade opeens gigantische hoeveelheden gaat afzetten, maar waar moet die straks de zonnecellen vandaan halen?). Het interesseert Delta niet (meer).

Die bewust verslechterde positie van Solland hebben ze natuurlijk al die tijd op gehoopt, of misschien wellicht er toe bijgedragen. Want Gosse Boxhoorn en zijn ambitieuze collega's, die flinke uitbouwplannen hadden met Solland (feitelijk de intentie tot de nu door Delta met de mond beleden "gewenste schaalvergroting", als ze het over de Aziatische reuzen hebben), werden natuurlijk niet voor niks eind september 2008 door (ook Shell man) Boerma op straat gegooid ("onenigheid over de te varen koers met Solland" zou de reden zijn geweest). Die dreigden een veel te groot succes te maken van zonne-energie via Solland, en dat is nooit in het belang van Delta geweest. Al zullen ze dat uiteraard nooit toegeven. Zeker niet nu ze door Atoom Reus EDF zijn geknuffeld om Nederland verder richting het nucleaire Armageddon te krijgen door minimaal nog een nuke (maar dan met VIJF maal zo groot vermogen als B.I) d'r bij te plempen in het koelwater rijke Borssele. Met een leuke extra van een nog te incasseren verkoopsom voor Solland en Sunergy als stroop voor de Provincie Zeeland om verder niet te gaan dwarsliggen bij de paarse plannetjes van de Fransen om een stevige nucleaire voet op Zeeuwse bodem te gaan zetten. Delta noemt het in hun bericht zogenaamd "... verdere investeringen in de huidige marktomstandigheden [zijn] niet verantwoord", terwijl Solland met Sunweb® goud in handen heeft. Die mistige frases van Delta zijn duidelijk kul argumenten om de aandacht af te leiden van de bittere waarheid: decentrale opwekking in Nederland is absoluut niet in het belang van het bedrijf, en het dreigt hun geloofwaardigheid als "grootuitpakker van stroomproductie met kerncentrales" in het geding te brengen. Daarom moet Solland (en Sunergy) weg.

Die "gesprekken" met de Fransen over de nieuwe gewenste nuke zijn natuurlijk al jaren gaande, ver weg van eventueel kritische persogen en oren. En wie weet hebben de Atoom Patsers van EDF wel als keiharde voorwaarde gesteld dat het Hollandsche gepruts met die zonnecellen bij het grof vuil moest worden gezet door "samenwerkingspartner" (lees: uitvoerder van EDF plannen) Delta, om de handen volledig vrij te maken voor het smerige nieuwe kerncentrale lobbywerk. Waarbij alle registers open zullen gaan om die nuke linksom of rechtsom er door te gaan rammen, daar kunt u vergif op innemen*. Met de zegen van Rutte en de al vele jaren stiekem op de achtergrond lobbyende VVD en niet te vergeten de CDA protagonisten van de meest krachtige, voor Machtspolitici en Powermongers extreem aantrekkelijke "optie" kernsplijting. Wat de bevolking daar van vindt, interesseert deze partijen he-le-maal niets. Knoop die s.v.p. in uw oren.

Gevolgen
Die bange vermoedens van mij m.b.t. Solland Solar zijn nu dus uitgekomen. Dat maakt het er niet minder vreselijk om. De vraag is natuurlijk wat er vervolgens gaat gebeuren. Solland produceerde zeer matig, slechts 80 MWp aan verder prima en hoogkwalitatieve standaard zonnecellen, op een capaciteit van 170 MWp, in 2009 (Photon 4/2010, met als noot dat Sonne, Wind & Wärme in hun november nummer van dit jaar op papier zette dat die "capaciteit" dit jaar gedaald zou zijn naar 150 MWp). Het speerpunt van het bedrijf blijft echter de in licentie van ECN verkregen Sunweb® cel technologie, en daar was nu net een "verregaande samenwerking" (geen officiële joint venture) met het Duitse Schott Solar voor opgetuigd om daadwerkelijk modules met die prachtige cellen te gaan maken. De vraag is nu natuurlijk of Schott Solar hun "partner" wellicht zullen gaan uitkopen van Delta, en vooral ook of daar nog voorwaarden aan verbonden zullen gaan worden (wie weet: verplaatsing van productie naar Duitsland???). Het risico van vertraging van de marktintroductie van een in potentie zeer attractief cel/module concept, in een extreem dynamische fotovoltaïsche markt, is hiermee levensgroot geworden. En voor een progressieve en snelle uitrol van de Sunweb® technologie is dit uiteraard ronduit verschrikkelijk nieuws, want meteen is er onzekerheid over de toekomst en de financiering voor de uitrol van deze veelbelovende Nederlandse uitvinding. En dat is de zoveelste gigantische klap in het gezicht van duurzaam Nederland. Onzekerheid (ook m.b.t. de toestanden rond Helianthos) kunnen we helemaal niet gebruiken, we moeten investeringsgaranties en fysieke productontwikkeling en marktafzet gaan krijgen!

Die onzekerheden m.b.t. Solland Solar zijn waarschijnlijk bewust veroorzaakt door een bedrijf wat niet anders gekarakteriseerd kan worden als extreem opportunistisch op het vlak van hernieuwbare energie. Want als ze er geld aan kunnen verdienen, zijn ze er als de kippen bij: gedenk het zeer lucratieve, fraaie door SolarAccess gebouwde en mede door Delta gefinancierde 2,6 MWp PV project in het Vlaamse Willebroek bezuiden Antwerpen, waarbij door de exploitant 45 eurocent per kilowattuur zonnestroom productie naar binnen wordt geharkt (schatting Polder PV: zeker 1 miljoen Euro per jaar), 20 jaar lang. Samenwerkingspartner: ... de duurzame ASN bank, die kernenergie mijdt als de pest in de investeringsportefeuille...

Collateral damage
En dat is nog niet alles. Met de verkoop van Solland Solar, gaat ook het bij velen slecht bekende door Delta "omarmde" Sunergy Investco B.V. in de etalage. Dat bedrijf houdt zich o.a. bezig met alweer (...) door ECN ontwikkelde "ribbon-growth-on-substrate" wafer productie technologie (RGS), waarvan geclaimd wordt dat het veel goedkopere zonnecellen zou kunnen opleveren vanwege het feit dat de beruchte grote zaagverliezen van "klassieke" silicium ingots (zowel mono- als multikristallijn) vermeden kunnen worden. Andere deelprojecten van Sunergy zijn Fesil (metallurgisch silicium productie) en PureSil, een samenwerkingsverband met een Philips dochter wat een geïntegreerd module productie concept moest opzetten voor de middels RGS geproduceerde cellen. E4E was het uitgangspunt van Sunergy, "Energy For Everyone", met wervende slogans als "... a balanced portfolio of disruptive and proven technologies that will help to overcome technical and price hurdles that are now hampering the widespread use of solar energy". Ook hier dus weer: totale onzekerheid over de toekomst van een wederom zeer veelbelovend technologie platform om de kosten van kristallijne zonnecellen verder omlaag te krijgen middels een uniek productie proces. En een mooie extra dolksteek in de rug waarmee al te snelle progressie van decentrale opwekking van zonnestroom effectief getraineerd kan worden.

Kopers voor zowel Solland Solar als voor Sunergy zijn uiteraard [nog] niet bekend: de activiteiten zullen ongetwijfeld zo snel mogelijk worden bevroren of op de lange baan geschoven, want Delta heeft zeer bewust en met valse redenen omkleed de handdoek in de ring gegooid.

Doekje voor het bloeden
"Gelukkig" deelt Delta op de "dag van de duurzaamheid" gratis spaarlampen uit aan de Zeeuwse onderdanen. Daarmee is de publieke opinie voor een habbekrats weggekocht. En kan de tweede nuke, als Delta/EDF hun zin krijgen, straks gigantische hoeveelheden, schofterig laag geprijsde kWh gaan verkopen aan stroom vretende bedrijven die geen enkel gevoel hebben voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. En die maar op een ding uit zijn: zo goedkoop mogelijke energie. Dondert niet wat...

* Wel een van de meest opvallende slinkse streek van Delta was de niet gevraagde aanwezigheid van de "spin in het web van de CDA kernenergie lobby" (aldus Toine van Bergen's blog) Frank van der Heuvel tijdens een eerste door WISE georganiseerde bijeenkomst in Rotterdam om het verzet tegen meer kerncentrales - waaronder de Napoleontische van Delta/EDF - te organiseren in ons land. Pikant detail: naast mede-opsteller van het verkiezingsprogramma van het CDA is de heer van der Heuvel tevens directiesecretaris van ... Delta. Mogelijk nog pikanter: tijdens die bijeenkomst, waar ook over zonne-energie werd gesproken, geen woord van zijn lippen over het rampzalige nieuws, wat gisteren al door Delta werd gepubliceerd. Zo "doen" wij zaken in het bizarre poldermoeras genaamd Nederland...

http://tinyurl.com/37vgq4m (10 nov. 2010, persbericht van kernsplijter Delta)
http://www.pzc.nl/regio/zeeland/7598838/Delta-stapt-uit-productie-zonnecellen.ece (10 nov. 2010, bespreking van het nieuws in de provinciale PZC, met de nodige heftige (voorspelbare en minder voorspelbare) bikkelharde reacties, zoals enkele aankondigingen van opzeggingen bij Delta als leverancier...)

Nagekomen:
http://www.omroepzeeland.nl/128368/2010-11-12/oprichrichter-solland-delta-pakte-het-verkeerd-aan.html (12 november 2010, radio interview met Gosse Boxhoorn: "Delta is een slecht aandeelhouder", Solland Solar heeft momenteel volgens de reporter 300 werknemers, Boxhoorn heeft - uiteraard - interesse voor het personeel mocht Solland Solar worden verkocht, voor zijn naast de fabriek te bouwen eigen zonnecelfabriek Alinement...)
http://www.omroepzeeland.nl/128272/2010-11-11/delta-dividend-komt-niet-in-gevaar.html (11-11-2010, TV interview met Delta CEO Boerma die draait als een CDA-er en liegt dat het gedrukt staat om te verklaren waarom Solland Solar de nek omgedraaid "moest" worden)