starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
Ecopark Waalwijk
links
PV-systeem
basics
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index

 

SOLARENERGY

Inspiratie: Projecten

Ecopark Waalwijk

Walking through the Dutch polder-mud to get the best view of Eneco's spectacular combined wind/solar plant with  a waste gas regeneration project north of Waalwijk, NB (NL). 1
Sustainable "fairy tale" in the Netherlands: marching towards Ecopark Waalwijk.
All photographs © november 2005 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

Introductie
Globale technische data
Kaartje
Foto's
Websites
Nagekomen:
Google Earth
Biomassacentrale

Meer inspiratie? Duurzame Taal: Salderen (Vincent Bijlo); Mensen: Lennart H., Ton Peters, Dick en Netty van Reems; Projecten: Anna's Hoeve, Hoge Hoeve, Maatschap Boon, Familie Konijn, Parkschool, Lombok (Utrecht), Provinciehuis Zuid-Holland, Ecopark Waalwijk; PV-uitjes: Waarder/Zuid-Holland; "Special Operations": Fietstocht München - Roermond, Vogelperspectief, Gluren bij de buren, Victorian 154 MWp HCPV-plant; Uitdagingen: Solutra


Introductie

Op 5 november 2005 was er weer de gelegenheid om aan een van die boeiende excursies mee te doen die O.D.E. regelmatig organiseert voor haar leden. Ditmaal was het Ecopark Waalwijk aan de beurt, een prachtige "duurzame energie lokatie" op en rond de voormalige vuilnisstortplaats Gansoyensesteeg in het noordelijke deel van de Buitenpolder van Baardwijk die in 1996 werd afgedekt en waar het gevormde methaangas aanvankelijk werd afgefakkeld. In het in de buurt van het park, midden in de polder aan het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen gelegen café 't Snoekske kregen wij een uitgebreide toelichting van de heer Ir. Hans Kursten die al 21 jaar werkzaam is in de duurzame energie wereld (begonnen bij Polenko), en die het project voor Eneco getrokken heeft.

In 1998 werd door Essent een gasmotor van een paar 100 kilowatt geplaatst voor het verwerken van het stortgas tot duurzame energie, maar daarna is er niet veel meer gebeurd totdat door de Gemeente Waalwijk vanuit de gewenste participatie aan het Kyoto protocol in 2001 een samenwerkingsverband werd opgezet om een duurzaam energieprojekt te ontwikkelen op deze "probleemlokatie". Partners waren Shell (PV-gedeelte), REMU (nu onderdeel van Eneco), Artin (engineering), de Provincie Noord Brabant (bestemmingsplan), en Ecofys (haalbaarheidsstudies). Vooral wethouder Harting van de gemeente schijnt er heel hard aan getrokken te hebben, anders had dit park er waarschijnlijk nooit gekomen. Hoofdaannemer voor de bouw van de zonnecentrale was het Venlose bedrijf Scheuten Solar.

Omdat de gemeente zelf geen geld beschikbaar had voor dit project is Eneco ingestapt als financier, die het uiteindelijke Ecopark voor minstens 20 jaar wil exploiteren en verwacht een rendement van 8% op de investering te kunnen verdienen. Eneco verhoogt de investeringen in duurzame energie van 50 miljoen (2005) naar 70 miljoen euro in 2006, hetgeen wel wat zegt als je bedenkt dat het restant aan investeringen "slechts" 30 miljoen euro bedraagt. Een teken dat de markt steeds meer het initiatief overneemt van de (onwillige) landelijke overheid om duurzame energieprojecten uit de vette hollandse polderklei te trekken, een goede zaak dus.

Vergunning PV-systeem. De gemeente wilde aan de burgers laten zien dat zij alle "officiële" paden betreden heeft om e.e.a. mogelijk te maken, dus is er zelfs voor gekozen om een milieuvergunning voor de grote PV-installatie aan te vragen, hetgeen natuurlijk een beetje bizar is gezien het feit dat dat helemaal niet nodig is. De zonnecentrale is overigens al begin december 2004 opgeleverd (gegevens hieronder).

Procedures. Wel is uiteraard een "forse" procedure doorlopen voor het wind-deel van het park, en daar zat hem zoals gebruikelijk in het op dit vlak nogal bekrompen Nederland weer eens de crux: zonder de windturbines had het park er nooit gekomen (zoals dat zo mooi heet: met de MEP-inkomsten uit de windturbines wordt het PV-gedeelte gefinancierd). Maar om die 5 turbines te plaatsen heeft de opening wel weer een jaar vertraging opgelopen (op de website werd aanvankelijk nog uitgegaan van 10 MW windvermogen, wat in de uiteindelijke uitvoering "slechts" 7,5 MW bleek te worden). De procedures bleken weer eens stuk te lopen op een paar hardnekkige lokale tegenstanders die ongetwijfeld middels een procedure bij de Raad van State in het ongelijk gesteld zouden zijn. Echter, dat had weer 2 jaar vertraging kunnen kosten, en dan had Eneco naar de SenterNovem subsidie op het fotovoltaïsche deel van het park kunnen fluiten. M.a.w.: die paar irritante dwarsliggers zijn voor "een acceptabele som" afgekocht, anders had de officiële opening op 25 oktober 2005 niet doorgegaan.

Opening. Die opening werd overigens verricht door een "oude bekende", nl. de gedeputeerde voor de Provincie Noord Brabant Onno Hoes, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de maatschappelijke storm die in het voorjaar van 2005 uitbrak toen bekend werd dat de CEO van Essent, de heer Michiel Boersma, een wel erg riante bonus bovenop zijn topsalaris kreeg (met als gevolg dat ook over de beloningsstructuur bij Eneco en NUON de nodige "lastige vragen" aan het management gesteld gingen worden door de aandeelhouders...). Zou het goed klikken tussen de heer Hoes en de CEO van Eneco, de heer Blom?

Tijdens de opening schijnen schoolkinderen een soort van voorstelling opgevoerd te hebben van "dwarsliggers" die het project wilden tegenhouden en die door de projectindieners van repliek gediend moesten worden. Leuk idee!

Informatievoorziening. Voor scholen uit de buurt zullen lespakketten worden gemaakt om de jeugd bij de duurzame energieopties te betrekken waar zij heel erg veel mee te maken gaan krijgen de komende decennia.

Lessons to be learned.* Duidelijk is bij dit soort projecten dat een goede voorbereiding, betrokken en ambitieuze project partners en een lange adem tot de standaard ingrediënten behoren, want het kan al gauw een paar jaartjes duren voordat de realisatie gestalte kan krijgen. Een belangrijk punt bij de voorbereidingen bleek bijvoorbeeld de toestemming van het Ministerie van Defensie te zijn die immers bepaalde richtlijnen voor "radarvensters" heeft (er mogen geen hoge objecten in die "vensters" staan of gebouwd worden). Doordat dat in een vroeg stadium was afgespijkerd, kon achteraf bezien het (wind) park gebouwd worden, omdat dat met de strengere recente voorschriften niet meer gelukt zou zijn. Door vroeg dit soort essentiële vergunningen ondertekend op tafel te krijgen kan men een heleboel ellende in een laat stadium van het project (zelfs mogelijk: het afblazen ervan) voorkomen.

Een tweede belangrijke les is dat duurzame energie projecten, met name de windcomponent ervan, tot nogal emotionele "taferelen" kunnen leiden bij - vaak slecht geïnformeerde - burgers, instanties, en groeperingen. Door deze mensen vroegtijdig bij dit soort projecten te betrekken kan al een hoop ellende voorkomen worden, en daar moet op een zorgvuldige wijze mee worden omgegaan.


Globale technische data

Wind: 5x 1,5 MW General Electric windturbines (ashoogte 80 m., rotordiameter 70 m.), 2.200 "vollasturen", hetgeen anderhalf zo weinig is als op de Maasvlakte, maar daar staat tegenover dat bijv. de netaansluiting van het Ecopark Waalwijk weer véél goedkoper is. Belangrijke overweging bij de turbine keuze was het feit dat de leveranciers minimaal 10-20 jaar aan hun verplichtingen moeten (kunnen) voldoen. Totale verwachte jaaropbrengst: 16,5 miljoen kWh.

Zon: 4.212 stuks pal zuid onder een hellingshoek van 33 graden opgestelde Shell Solar SQ 160-C Wp panelen, in 9 "modulevelden" van elk 468 stuks, totaal 673,92 kWp. Daarmee de op-één-na grootste PV-installatie in Nederland (na het Floriade-dak) voorstellend, en de grootste (grondgebonden) "installatie op open land". Aangezien de installatie op een langzaam in elkaar zakkende stortplaats werd gebouwd, moest een (dure!) dynamische ondersteuningsconstructie gemaakt worden die in de loop van de tijd wordt bijgesteld. De panelen liggen dus niet "zomaar" op de bodem, maar hangen hoog in een zeer ingewikkelde, uit "bruggen" bestaande stalen constructie die op verstelbare pijlers staan. Per moduleveld worden Sunny Boy inverters ingezet die groepsgewijs geschakeld zijn. Er is een aparte installatie voor het schoonhouden van de zonnepanelen aangebracht.

Voor de opbrengst van de PV-centrale wordt op de website van het Ecopark gerekend met een genormeerde jaaropbrengst van 744 kWh/kWp op deze lokatie. Dit zou neerkomen op een jaarlijkse productie van 673,92 x 744 = ruim 500.000 kWh.** Daarvan zouden 145 huishoudens (gemiddeld verbruik van 3.450 kWh/jaar) bediend kunnen worden. Deze "ongebruikelijke" zonnestroomcentrale heeft maar liefst 5 miljoen euro gekost, wat neerkomt op een forse investering van 7,4 Euro per Wattpiek. Volgende keer een stabiel zandlichaam als ondersteuning, of wellicht een veld vol dubbelassige trackers, om het rendement fors op te krikken?

**Nagekomen dd. 20 oktober 2006 en opmerking 24 sep. 2009: Volgens de (nieuwe) webpagina bij Scheuten Solar wordt er in werkelijkheid jaarlijks maar liefst 600.000 kWh geproduceerd, 20% meer dan "verondersteld". Wat natuurlijk een veel realistischer beeld geeft van de werkelijke opbrengsten op zo'n lokatie, pal zuid georiënteerd in zuid Nederland. Met die 600 MWh/jaar rekenend kom ik dan op een werkelijk gerealiseerde genormeerde jaaropbrengst van 890 kWh/kWp. Veel hoger dan jaren later als "gemiddeld voor Nederland" (850 kWh/kWp.jaar) door ECN Beleidsstudies werd gesuggereerd. Een waarde die vervolgens door de zonnestroom haters bij EZ totaal onzinnig werd gemaximeerd in de absurde SDE regeling! NB: Ecopark Waalwijk ligt zo'n beetje in de op twee-na-laagste instralingsband in ons land volgens de instralingsdata van het KNMI (zie kaartje). Met een theoretisch gemiddelde jaarlijkse instraling van 973-987 kWh/m² (horizontaal vlak). Het is duidelijk dat de genormeerde "gemiddelde" waarde van ECN Beleidsstudies buiten de realiteit staat in Nederland. Een tijd lang kon de opbrengst live worden gevolgd (deze link) via de SMA omvormer interfaces. Helaas kwam daar later de klad in en werkt die link niet meer, jammer dat deze zwaar gesubsidieerde (MEP) installatie niet meer door het belasting betalende publiek is te volgen...

Stortgas: er wordt nog steeds stortgas geproduceerd en omgezet in duurzame elektriciteit, maar dat neemt langzaam af in de loop van de tijd. Voorzien wordt een nieuwe, plm. 1,5-2 MW biomassa verbrandings- of vergistingsinstallatie om deze belangrijke CO2 afvangende component in de parkopzet te behouden. De opbrengst van de stortgasinstallatie bedraagt momenteel 1.750.000 kWh per jaar. Daarmee de totale jaarlijkse opbrengst op ongeveer 18,8 miljoen kWh brengend (plm. 5.450 huishoudens met een gemiddeld verbruik van 3.450 kWh/jaar).


Kaartje

Location of Ecopark Waalwijk: blue rectangle,  app. 2 km. north of Waalwijk. Arrows show viewing angles of photographs marked 1 and 2.
© 1990 Topografische Dienst, Emmen (NL)
Zonnecentrale Ecopark: blauwe rechthoekje;
pijltjes: kijkrichting van startfoto en eerste foto's hieronder;
rose stippellijn: hoogspanningsleiding.
De rivier bovenaan is de Bergse Maas.


Foto's

Standing on the terrain of an archaic gas station on the north rim of Waalwijk, with view towards the southward facing 737.1 kWp  PV-plant of Ecopark Waalwijk (arrow). 2
Uitzicht op het Ecopark (zonnecentrale: gele pijl) vanaf het terrein van een
archaïsche, "fossielen" verkopende benzinepomp aan de noordrand van Waalwijk,
en in noordelijke richting kijkend.
(Op het spandoek staat trouwens "Autorijden is Gezond".
Foutje van de pompeigenaar, zullen we maar zeggen...)


Bij de hieronder volgende foto's wordt een miniversie getoond om de download tijd te beperken. Klik op het plaatje voor een groter origineel (klik op de sluitknop van het nieuwe venster om terug te keren naar deze pagina).

2Detailed view of complete PV-plant with one of the five 1,5 MW General Electric  wind turbines.The "hole" on the left is the result of brutal theft, under police investigation.
<<<Overzicht van de 0,7 MWp zonnestroomcentrale en 1 van de 5 GE 1,5 MW windturbines; foto genomen vanaf de noordrand van Waalwijk. Op ongeveer tweehonderd meter voor de centrale loopt de hoogspanningsleiding Geertruidenberg-Den Bosch (parallel aan de A59)
Detail van het meest oostelijke van de 9 gigantische modulevelden. Elk "veld" wordt ondersteund door 2 grote "bruggen" en bestaat uit 4 boven elkaar gestapelde "vlakken", elk met 9 kolommen en 13 rijen (117 stuks) landscape (liggend) georiënteerde zonnepanelen. Elk "veld" heeft dus 468 modules.>>>
One of 9 "fields" of 468 solar panels on "dynamic", adjustable supporting frames due to slowly collapsing landfill underneath the installation.
Large scale solar energy with the human dimension: very well possible in the Netherlands, at  51º43' northern latitude, and realizable when guts and vision on a sustainable future are allowed as leading company principles.
<<<De menselijke schaal voor het reusachtige vlak met zonnepanelen. Let op de aparte frame opbouw. 6 van de in totaal 9 "velden" zijn zichtbaar.
Voorzitter van de Sectie Zon van O.D.E. altijd in voor een diepgaand gesprek over duurzame energie. Flitsende zonnebril, Jadranka!.>>>
Jadranka Cace (left),  leader of the Solar Section of the Dutch Sustainable Energy Organisation, O.D.E.
Back frame of the PV plant with "dynamic", adjustable supports (in the back one of the five wind turbines).
<<<Achterzijde van de meest westelijk gelegen "brug" met het eerste veld met zonnepanelen, met dynamische verbinding met de fundatiepijlers. Op de achtergrond 1 van de 5 GE windturbines
Een setje van 6 robuuste Sunny Boy omvormers, met zekering- en kabelkasten, ingebouwd op grote metalen, vertikaal hangende roosters onder de zonnepaneel velden. Leuk klusje voor elektrotechnische installateurs (VEEL kabelwerk!)..>>>
Lots of Sunny Boy inverters to make 230 Volt AC power out of the solar panels' DC current. Interesting job for electrotechnical installers (LOTS of cablework!). 
Peeping below the frame support for the PV plant gives an interesting view of one of the 1,5 MW wind turbines.
<<<Leuk "doorkijkje" onder de reusachtige frameconstructie van de zoncentrale door, naar 1 van de 5 GE windturbines met de naam van de trotse projectfinancier.
Helaas ook een schokkend bericht tijdens de presentatie door de heer Kursten: er zijn al heel snel zonnepanelen gejat van deze prachtige PV-centrale; In 1 nacht tijd zijn door een onverlaat met trekker en oplegger ruim 100 panelen gestolen! Ondanks het feit dat de installatie door sloten is omgeven. De dief was zelfs zo brutaal om de panelen onder valse voorwendselen aan een bekende PV-promotor aan te bieden, waardoor de politie al gauw op het spoor kwam van deze palurk. De missende panelen zullen vervangen worden en de bewaking en beveiliging verscherpt. *Lessons to be learned, toegevoegd: BREDE sloten s.v.p.!!! En dat tuig uit de Europese Unie gooien a.u.b.>>>
Shocking to hear that soon after the PV plant had been constructed, some barbaric idiots thought they could "take away" over 100 of the solar panels, even if the whole plant is surrounded by wide ditches...
 
Last view of one of the most beautiful PV-plants in the Netherlands, with a dazzled co-chairman of the Dutch Solar Producer/Consumer Association, Z.P.V., in the foreground.
^^^
Laatste terugblik op een mooie, Nederlandse zonnecentrale:
het licht breekt door de duisternis en de co-voorzitter van de
Zonnestroom Producenten Vereniging verlaat nog helemaal
sprakeloos en enigzins confuus dit mooie stukske duurzaam Nederland...


Gemeente Waalwijk, Eneco, en partners: gefeliciteerd met dit geslaagde project. En MEER VAN DIT FRAAIS S.V.P.!!!

O.D.E.: weer bedankt voor een zeer geslaagde excursie; we hebben er na de bezichtiging in "'t Snoekske" een lekkere pint op genomen!


Website Ecopark Waalwijk:

http://www.ecoparkwaalwijk.nl/
vernieuwd, met uitgebreid filmpje, 30 MB

LIVE logging data van de zonnestroomcentrale!
http://62.131.244.62/

Project wordt inmiddels (13 apr. 2013) "geclaimd" door de Benelux dochter van Solar Century:
http://www.solarcentury.nl/about-us/gerealiseerde-projecten/ecopark-waalwijk/

(CEO is vd Heuvel, vroeger CEO van Scheuten Solar)

Meer foto's:

Een prachtige fotoserie (!) van ElektroAdviesBureau Baltus (consultant voor het project) is helaas niet meer beschikaar (was ooit onder http://www.eabbaltus.nl/Fotogalerijen/EcoparkWaalwijk/ te zien).

Scheuten Solar:
http://www.scheutensolar.de/view.php?nid=113

website O.D.E.:
http://www.duurzameenergie.org/waalwijk05.html

nieuwspagina Floris Wouterlood (5 november 2005):
http://www.zonnepanelen.wouterlood.com/solar_pages_nl/laatste_nieuws.htm

NB: heeft u op- of aanmerkingen over deze webpagina (correctie fouten, verkeerde aannames e.d.),
neem dan contact met met op


Nagekomen

Google Earth

Sinds september 2006 zijn zo'n beetje voor heel Nederland behoorlijk scherpe satellietbeelden voorhanden via Google Earth. Polder PV vond de volgende fraaie beelden van het Ecopark Waalwijk, met inmiddels een weer compleet PV-systeem... Meer detailfoto's vindt u ook op de foto subsite van Polder PV. Klik op de kleine plaatjes voor vergroting.

Images © 2006 Google Earth/Aerodata International Surveys/Europa Technologies

Overzicht >>>

Lokatie Ecopark Waalwijk (zwarte pijl), in de polder ten noorden van deze gemeente, iets bezuiden de Bergse Maas en langs de westrand van het afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen

<<< Detail

Midden rechts de PV-array op de zuidhelling van de voormalige vuilstort, linksonder vermoedelijke stortgasinstallatie, en links en boven 2 van de 5 1,5 MW General Electric windturbines.



Biomassacentrale

Gemeente Waalwijk had plannen voor een biomassacentrale ter vervanging of aanvulling van de stortgasinstallatie die, door de natuurlijke afbraak van de organische fractie in de voormalige stortplaats, steeds minder elektriciteit zal gaan opleveren.

In een bericht in het Brabants Dagblad van 20 november 2006 werd melding gemaakt van plannen voor een installatie waarin mest van kippen en varkens en ander organisch materiaal als "voedselresten" vergist zou moeten gaan worden door het bedrijf Biomassa Holding, wat ook in Zaltbommel een dergelijke installatie wilde neerzetten. Echter, door het stopzetten van de MEP-subsidies door Joop Wijn op 18 augustus 2006 zijn die plannen in de koelkast gezet. Mede gezien het verontrustbarende bericht uit Limburg, waarin het bedrijf door de provincie een milieuvergunning werd geweigerd op basis van een onderzoek naar de achtergronden van het bedrijf, misschien wel zo verstandig. In een Ecopark waarin stromingsbronnen en stortgas uit een stukje historie (afvalberg Gansoyensesteeg) de dienst uitmaken, hoort m.i. geen biomassa installatie thuis die de dieronterende bioindustrie faciliteert door zogenaamd "groene stroom" van mest te maken.

Op zijn hoogst zou ik als extra component een kleinschalige biomassacentrale neerzetten die dunningshout uit de regio verwerkt, zonder dat daarvoor enorme hoeveelheden fossiele transportkilometers verreden zullen worden. Dan kan het Ecopark met recht een "ecopark" blijven heten...

http://www.brabantsdagblad.nl/brabant/article846674.ece

 


© 2005-2013 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)