6 juni 2013: Verklaring op website Scheuten Solar. N.a.v. het schokkende bericht van gisteren viel mijn oog op een artikel bij PV-Magazine.de, die verwees naar een "verklaring" op de website van Scheuten Solar. Die had ik gisteren nog niet gezien. Inmiddels wel.
Op de website staat inmiddels op de "homepage" (geen verdere links te zien) een "verklaring" voor de faillissementsaanvraag. Daarin worden o.a. de fors omlaag vallende module prijzen, en de sterke concurrentie ("onder anderen" uit Azië) als achtergrond genoemd. Het marktaandeel van "het nieuwe" Scheuten Solar kon in 2012 alleen worden gered met negatieve marges, een trend die aan het eind van dat jaar weer ten goede kon worden gekeerd door diverse activiteiten te reorganiseren.

Scheuten Solar (NB: de nieuwe "Scheuten Solar Solutions B.V.") noemt zelf de beslissing van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit om te waarschuwen tegen de (Multisol®) modules van het OUDE (gefailleerde) Scheuten Solar Systems B.V. (waar ze eerder van te kennen hebben gegeven dat ze niets [meer] met dat bedrijf te maken zouden hebben) als belangrijke negatieve impuls voor het nieuwe bedrijf. Daarnaast wordt als extra negatief signaal een curieuze claim opgevoerd. Namelijk dat "the solar market as a whole was turned into a vacuum due to the proposed anti-dumping measures by the EU on Chinese solar modules". Ik weet niet waar Scheuten dat curieuze en mistige "vacuum" vandaan heeft. Er zijn immers grote hoeveelheden PV-modules verkocht op talloze markten, de eerste maanden van 2013 - het waren soms zelfs verbijsterend grote hoeveelheden, zoals in Japan en UK. En als ze Twitter hadden gevolgd, hadden ze wellicht verbaasd geweest over de talloze nagelneue PV-projecten die trots door vele tientallen installatiebedrijven werden getoond, met een bijna dagelijkse frequentie... Ik zou dat toch niet een "vacuum" in de PV-markt willen noemen.

^^^
Screendump van cache pagina van de website van de "nieuwe Duitse dochter" van
Scheuten Solar. De "gevierde comeback" (met rode pijltjes aangeduid de trotse aankondiging
voor presentie op Intersolar München op 12 juni 2012) was van korte duur:
Nog geen jaar later lijkt het avontuur alweer te zijn afgelopen.

Bovenaan, onder 29 oktober 2012, verwijzing naar de aankondiging van de reparatie poging van de
brandgevaarlijke Alrack junction-boxen van het gecertificeerde bedrijf Suncycle (registratie pagina
bestaat nog). Een proces wat door de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit echter niet als
betrouwbaar werd geacht (lees: in NL op eigen risico).

In ieder geval, aldus de statement op de website van Scheuten Solar, zou "the parent company and shareholder" (lees: het Chinese Aikosolar) op 29 mei 2013 besloten hebben om hun aan het nieuwe Scheuten Solar geleende gelden op te eisen. Wat de bedrijfsleiding tot de faillissementsaanvraag heeft gedwongen. Op 4 juni 2013 kreeg dit - zie het vorige artikel - zijn beslag. Curator is de heer Van den Heuvel van Meulenkamp Advokaten. Waar schuldeisers hun claims kunnen indienen.

Uit bovenstaande lijkt ook duidelijk te worden, dat eerdere suggesties (oorspronkelijk van Solar Magazine) dat Aikosolar zelf betalingsproblemen zou hebben niet "bewezen" zijn (ik heb er nog geen aanwijzingen voor gevonden). Ze wilden kennelijk gewoon hun investering terug omdat ze het avontuur met de nieuwe Scheuten Solar niet meer zagen zitten.

KLIK op foto voor uitvergroting

De module fabriek toen daar nog het Duitse equivalent van het "oude" Scheuten Solar Systems B.V. zat, met een nagelneue extra module productie lijn, en een PV-installatie op het dak waar de Nederlandse Windvogel aandelen in heeft. De toekomst voor deze aan de Scheuten Solar Straße nr. 2 gelegen fabriek - na het eerste faillissement in handen gekomen van het ook onder Aikosolar opererende "nieuwe" Scheuten Solar Germany, is door de nieuwe faillissementen hoogst onzeker geworden. Foto genomen tijdens bezoek georganiseerd door ODE (zie ook reportage / verslag van Henk Daalder, van 17 mei 2009)

PV-magazine.de meldde, dat ook de Duitse dochter van het "nieuwe" Scheuten Solar daardoor "Konkurs beim Amtsgericht" moest aanvragen. De toekomst van de ooit beroemde module fabriek in Gelsenkirchen, die zo'n bewogen geschiedenis achter de rug heeft, is uiterst onzeker geworden.

http://www.scheutensolar.com (gelezen 6 juni 2013)
PV-Magazine.de (6 juni 2013)

5 juni 2013: Screenshot van de week. Weer een grote aardschok in Limburg: doorstart Scheuten Solar failliet. Via Solar Magazine kregen we het bericht door dat de compleet onafhankelijk opererende "opvolger" van het op 30 maart 2012 gefailleerde Scheuten Solar Systems (surséance: eind februari 2012), Scheuten Solar Solutions B.V., en twee zusterbedrijven alweer failliet zouden zijn gegaan. Pas vanmiddag laat werd dat duidelijk in de registraties bij de Kamer van Koophandel (overdag stond die indicatie er nog niet bij):

© Kamer van Koophandel (https://www.kvk.nl)

Het screenshot geeft in rood de aankondiging van het faillissement, in de startpagina voor Scheuten Solar Solutions B.V. bij de Kamer van Koophandel. Vergelijkbare plaatjes zijn te zien voor de zuster B.V.'s Scheuten Solar Trade, en voor Scheuten Solar Projects.

Aikosolar - enigma
Volgens Solar Magazine zou het Chinese concern Aikosolar, voluit geheten Guangdong Aiko Solar Energy Technology Co., Ltd., wat in de zomer van 2012, na een eerste mededeling van de curator op 3 april 2012, het failliet gegane Scheuten grotendeels had overgenomen, zelf in betalingsproblemen zijn gekomen. Op de site van het in Foshan City, Guangdong Province (China), zetelende Aikosolar, of op het internet is daar echter (nog) niets over te vinden. Die site van Aikosolar is sowieso erg schaars met informatie, en er is daar zelfs nooit iets over de overname van Scheuten te vinden geweest. In het PV-Tech artikel over de overname van "essential" onderdelen van het gefailleerde Scheuten Solar Systems door Aikosolar (12 juni 2012), werd nog gerept van "Aikosolar’s financial strength and Powerway’s EPC experience". Waarbij de activiteiten van Aikosolar dochter Powerway, een project ontwikkelaar, als mooi complementair aan de activiteiten van de overgenomen onderdelen van Scheuten Solar werden gezien.

Opvallend daarbij is, dat ik sinds maart 2013 zo'n tien e-mails heb gekregen van Aikosolar's project-ontwikkelaar Powerway, waarin nogal wat activiteiten op allerlei gebieden werden omschreven, en het optimisme zo'n beetje van het scherm spat. Het zeer professioneel ogende bedrijf claimt in die mails "has successfully completed more than 600 MW of solar farms worldwide". Op de website van Powerway staan een hoop grote deels complexe PV-projecten in Japan, China, en vele andere landen. Ook heb ik inmiddels een projectbeschrijving van de volgens eigen zeggen grootste PV-centrale van Zuid-Afrika, een 94,5 MWp project in De Aar, van Powerway (die daar een assembly plant voor montagematerialen heeft gebouwd). En een enorm, door de EU ondersteund off-grid project van 350 MWp voor de tyfoon-gevoelige Marshall eilanden in de Stille Oceaan. Ze hebben dus een aanzienlijke project portfolio. Heeft Powerway cq. moederbedrijf Aikosolar wellicht een (veel) te grote broek aangetrokken en zich mogelijk heftig verslikt in enkele grote, geld vretende PV-projecten?

Als het gerucht waar is dat het Chinese moederbedrijf in de problemen zou zijn geraakt, geeft dat weer voor de zoveelste maal aan, dat de "werkelijkheid" rond zaken in de PV-business heel wat mistiger in elkaar steekt dan je op het eerste gezicht zou denken... Het PVtech artikel uit juni 2012 besluit ook nog eens met een überoptimistisch vooruitzicht: “Scheuten Solar will aim to sell around 200 megawatts of modules annually, "which will bring …[it] back in the position as a top brand in the European PV market".”

Daarbij wordt uiteraard op de module fabriek in Gelsenkirchen gedoeld, waar Polder PV nog een bezoek heeft afgelegd, destijds, met ODE. De vraag is of die fabriek, waar volgens Der Westen tijdens de eerste overname nog 40 medewerkers zouden werken (130 medewerkers waren toen in een "transfer traject" gedropt om stapsgewijs af te laten vloeien, wat ook al de nodige problemen heeft gegeven), een tweede faillissement zal kunnen overleven. En wat er met de "oude" Multisol® modules van het "vorige" Scheuten Solar Systems moet gaan gebeuren, die op dringend advies van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit zijn afgeschakeld vanwege hun brandgevaarlijke junction-box wordt nu echt een enorm probleem voor de eigenaren. Bij wie moeten ze straks terecht met hun afgeschakelde, niets opleverende zonnepanelen? Ik hoop dat vooral voor die mensen een oplossing gevonden kan worden. Dat zal een duivels lastige worden voor de nieuwe curator van Meulenkamp Advocaten, die het faillissement van de drie "nieuwe" Scheuten BV's tot een goed einde moet zien te brengen...

http://www.solarmagazine.nl/nieuws/chinees-scheuten-solar-opnieuw-failliet.html (5 juni 2013)
Wijlimburg.nl ("Zeven bedrijven failliet (waaronder 2e keer Scheuten Solar)"; 4 juni 2013)
http://www.limburger.nl/article/20130604/REGIONIEUWS01/130609431/1321 (4 juni 2013)
http://www.curatoren.nl/fo/insolventie/222021/scheuten-solar-solutions-bv
http://www.curatoren.nl/fo/insolventie/222020/scheuten-solar-trade-bv
http://www.curatoren.nl/fo/insolventie/222019/scheuten-solar-projects-bv

PVtech.org ("Scheuten saved by Aikosolar", 12 juni 2012)
Derwesten.de ("Scheuten Solar hat geheiratet", 12 juni 2012)

5 juni 2013: EU Regulation No. 513/2013 gepubliceerd. Ook al is hij "maar" 43 pagina's lang, ongeveer halverwege de dag is het officiële document van de EU (European Commission) vandaag gepubliceerd. Ik had er gisternacht al over gerapporteerd. Het staat stijf van de details, getallen en rekenvoorbeelden, verdeeld over maar liefst 281 "paragrafen". En er zal vast al flink in getuurd worden door belangenclubs als AFASE om te kijken of de EC wellicht niet een blunder heeft gemaakt zodat ze gaten kunnen schieten. Ik wens ze daarbij veel succes, het document lijkt te staan als een huis.

^^^
Screendump van eerste stukje van de eerste pagina van de "regulation" zoals die in het officiële
orgaan van de Europese Unie is gepubliceerd. Volledige document, zie onder deze link.

In de officiële paper ("Wet") wordt o.a. een tabel gegeven met "dumping margins" zoals die voor verschillende aanbiedende Chinese bedrijven zijn vastgesteld. Daar zitten uiteraard enkele "bekende grote namen" bij (en de nodige onbekende). De Gucht had gesproken over gemiddeld 88% te lage prijzen voor Chinese modules. Dit zijn de vastgestelde verhoudingen bij enkele in NL bekende merken, waarvan veel lezers vast ook wel modules op het dak kunnen hebben liggen.

Dumping margins (percentage "te laag aangeboden prijs module t.o.v. CIF Union frontier price, vóór douane kosten", d.m. betreft "voorlopige, gewogen, gemiddelde" percentages):

Opvallend is de hoge graad van medewerking die EC claimt te hebben gekregen van Chinese producenten: "more than 80 % of total Chinese exports to the Union, the level of cooperation can be considered high". Dat betekent, dat het grootste deel van de aanbieders per 6 augustus "automatisch" te maken zal krijgen met de "lagere voorlopige rechten" (lees: heffing), als er gedurende juni en juli geen definitieve oplossing wordt geboden vanuit Chinese zijde. Alle producenten moeten sowieso vanaf morgen 11,8% "rechten" betalen bij inklaring EU.

Het document besluit met 4 artikelen:

Art. 1 beschrijft de invoering van een "provisional anti-dumping duty" op een serie gespecificeerde PV producten door Chinese ondernemingen geëxporteerd naar de EU (kristallijne PV modules, cellen en wafers), elk met een eigen "CN code". En, heel belangrijk (stoppen van de "USA loophole"), "originating in or consigned from the People’s Republic of China". Ook worden van de heffingen uitgesloten producten genoemd (mobiele PV gadgets, dunnelaag modules).

Lid 2 van dit artikel geeft 11,8% "duty" weer vanaf ingangsdatum van de regeling voor alle producenten. Vanaf 6 augustus worden de echte "duties" per bedrijf/groep gespecificeerd.

Art. 2 regelt de mogelijkheid om de onderliggende detail berekeningen van de EC te kunnen opvragen (door "interested parties"), binnen 1 maand na publicatie van de regeling. En om commentaar te mogen leveren op de regeling.

Art. 3 geeft een wijziging van de eerste regeling weer, die de "registratie" van Chinese PV importen vastlegde. Met dit artikel wordt die op 6 april 2013 gestarte registratieverplichting vanaf 6 juni 2013 stopgezet, en de facto "vervangen" door de "provisional anti-dumping duty" op alle importen zoals geregeld in het nu gepubliceerde document.

Art. 4 tenslotte geeft aan dat deze wettelijke regeling van de EU officieel in zal gaan op de dag na publicatie van de tekst in het officiële Journal van de EU. Dat was vandaag. Morgen, 6 juni 2013, wordt deze regeling van kracht.

Tot slot is er een annex toegevoegd met een behoorlijk lange lijst met de namen van de Chinese bedrijven die "medewerking" zouden hebben verleend aan het onderzoek van de EC. Er zijn zat bedrijven die niet op die lijst staan (ik weet al van een bedrijf wat beslist in Nederland heeft geleverd, dat zullen er vele zijn). ENF telt momenteel nog steeds 557 Chinese aanbieders van PV modules. Daarvan staat slechts een klein deel op de EC lijst.

De webmaster van Polder PV zal als hij tijd heeft verder bladeren in de documentatie om te kijken of daar nog opvallende, eventueel vermeldenswaardige zaken in staan vermeld.

"COMMISSION REGULATION (EU) No 513/2013 of 4 June 2013"
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:152:0005:0047:EN:PDF

PV-Tech.org (6 juni 2013, commentaar op publicatie, verweer AFASE dat er iets niet in orde zou zijn met de uitgangs-data, wat een voorspelbare tactiek is om te proberen een "legal case" op te bouwen richting Europese Commissie)

Commentaar Energieenwater.net (6 juni 2013). Sweegers slaat in dit artikel m.i. de plank vér mis, heeft het zelfs over [prijs]"communisme". En dat de Europese Commissie niet in staat zou zijn om te kunnen bepalen wat de gemiddelde [fysieke!!] kostprijs van PV-modules zou zijn, wat onzin is. Want dat wordt al jaren in vakbladen en door analisten zoals bij Photon Consulting regelmatig tot in groot detail uitgeplozen. De kostprijs verwachting voor de sector ligt in de ordegrootte van 45-52 Eurocent/Wp [optimistische prognose!] voor de nog komende [!!] jaren 2014-2015, het laatste getal voor een zeer grote moderne 1,4 GW productie lokatie (Photon 8/2012: 24-30). Door veel Chinese aanbieders werd een paar jaar lang al ver onder de 40, zelfs richting 30 ct/Wp gedumpt, en dat CIF af Europese haven na eigen marge en overzees vervoer. EC concludeerde dat er gemiddeld tijdens onderzochte periode 88% onder "normale" kostprijs is gedumpt...

VVD.nl (6 juni 2013). Te bizar voor woorden! VVD, die zich NOOIT hard heeft gemaakt voor enige structurele, hard in Wet vastgelegde, zinvolle en toekomstbestendige ondersteuning voor zonnestroom in eigen land, komt nu opeens uit de luie fauteuil en begint te schuimbekken en onzin uit te kramen ("de Gucht moet importheffingen in China afschaffen"...). Je broekt zakt er spontaan van af, de Gucht moet van VVD bij het NL parlement "op het matje komen". Gaaaaap...

Consumentenbond.nl (6 juni 2013). "De Consumentenbond adviseert consumenten om zich door de importheffing niet te laten afschrikken. Het is met deze heffing nog steeds aantrekkelijk om zonnepanelen aan te schaffen". Waarvan akte.

Nagekomen

De Morgen (België, 21 juni 2013 - De Gucht is in gesprek met Chinese Handelsministerie [MOFCOM] om tot een "acceptabele oplossing" te komen...)

5 juni 2013: Karel de Gucht Brussel over "dumping" heffing Chinese PV-modules: "redelijk en verstandig besluit" EC. Op 4 juni 2013, de dag voorafgaand aan de wegens EU wetgeving verplichte publicatie van een document met daarin "voorlopige heffingen" op Chinese PV modules (en cellen en wafers) een on-line te volgen video getoond op het EbS Channel. Vanaf een paar minuten na half vier 's middags. Met daarin een verklaring van EC commissaris De Gucht waarom die voorlopige heffingen er gaan komen, na een "coulance" periode van 2 maanden, met een veel lager bedrag.

Ik vond het een duidelijk verhaal, krachtig verdedigd, en zonder opzichtige tierlantijnen gebracht. Vandaag, 5 juni 2013, zou het officiële document gepubliceerd moeten gaan worden, wat zo'n 52/53 pagina's omvang zal hebben. Ook daaruit - en uit de presentatie van de Gucht - blijkt al dat de Europese Commissie, die zichzelf als onafhankelijke bewaker van eerlijke handelspraktijken ziet, en daarin ook haar eigen weg blijft gaan (ondanks fenomenaal opgeschroefde druk de laatste weken), absoluut niet over een nacht ijs is gegaan. Net zo min als het Department of Commerce in USA dat heeft gedaan. Alleen waren de belangen in Europa nog veel hoger, gezien de 21 miljard Euro export van Chinese PV-modules naar de EU in 2011.

^^^
EU Commissaris Handel, Karel de Gucht
Brussel, 4 juni 2013

© ec.europa.eu (link)

In het onderstaande overzicht de belangrijkste punten die de Gucht te berde bracht:

Video EbS met optreden van EU commissaris Karel de Gucht (4 juni 2013, 10'47")
Memo: EU imposes provisional anti-dumping duties on Chinese solar panels (4 juni 2013)
Press release: EU imposes provisional anti-dumping tariffs on Chinese solar panels (4 juni 2013)

Remarks by EU Trade Commissioner Karel De Gucht on the decision to impose provisional anti-dumping measures on imports of solar panels from China (4 juni 2013 - tekst van de Gucht tijdens presentatie op 4 juni 2013)

Lees ook eerste analyse van Polder PV van achtergronden invoering "registratie datum", 6 april 2013

4 juni 2013: PV in NL update 9. Klimaatmonitor in perspectief: praktijkvoorbeeld Overijssel. In een van de belangrijkste artikelen uit de reeks die ik ben gaan schrijven n.a.v. de uitgebreide data collectie voor mijn lezing voor The Solar Future in Eindhoven kwam al het fenomeen "Klimaatmonitor" langs (deel 7, artikel met de "registraties" van PV-installaties en vermogens). Het betreft een omvangrijke, maar bij zowel het publiek als de sector zeer slecht bekende databank onder beheer van Agentschap NL. Deze is gevuld met talloze data, registraties, en dossiers in relatie tot de klimaatproblematiek en andere milieuproblemen. Van landelijke tot lokale gegevens, al zijn - dat moet beslist gezegd - talloze opzetjes nog nauwelijks met data gevuld. Typische exponent voor de door Den Haag te grabbel gegooide "reputatie" van Nederland is, dat de Klimaatmonitor inmiddels onder de verantwoordelijkheid van nota bene Rijkswaterstaat is gekomen. En dus feitelijk onder de hoede staat van het "betonministerie". Het Ministerie voor Infrastructuur en Milieu. Waarbinnen het vroegere "VROM" is "weg geasfalteerd" (let op de naamgeving...). Nadat ook nog eens het politiek bezien hoogst brisante kernenergie dossier van ze was afgepikt door het hebzuchtige, nukofiele Ministerie van Economische Zaken...

^^^
Screendump van de homepage van de Klimaatmonitor.
Deze ressorteert tegenwoordig kennelijk onder Rijkswaterstaat...

Dat terzijde: in de Klimaatmonitor vinden we ook de minimale geregistreerde vermogens en aantallen PV-installaties als je weet waar je moet kijken (ik vind de "handling" van die database lastig en slecht toegankelijk, "vanzelf" gaat het allemaal niet). Dat minimaal moet u letterlijk nemen: momenteel zijn de gegevens slechts tot en met 2011 bekend, en er zit een forse leemte in de gegevens in de stille periode 2004-2008 (door mij "Grote Brinkhorst Droogte" gedoopt). Bovendien zitten er slechts een paar dossiers in (NOVEM, EPR, 3 Sunpower overzichten, en SDE), terwijl er natuurlijk ook al in het verleden (veel) meer buiten die dossiers is geplaatst. Hoeveel? Joost mag het weten... Voor een goede indicatie, let in de betreffende grafiek op het forse verschil in gerapporteerde PV-vermogens per jaar tussen KM data en de "officiële" cijfers van het CBS.

Verrassing Overijssel
Om nu te toetsen hoe "minimaal" die registratie in de Klimaatmonitor database wel is, en hoe sterk deze achter loopt bij actuelere cijfers van de status quo, heb ik inmiddels een mooie referentie tot mijn beschikking. En dat is de provincie Overijssel, enkele jaren lang de meest actieve Nederlandse provincie op het gebied van zonnestroom. Die de afgelopen jaren zeer effectief en creatief gebruik heeft gemaakt van de opbrengsten van de verkoop van de NL leverancier Essent aan de in bruinkolen, poederkolen, en kerncentrale "stook" grossierende moloch RWE uit Duitsland (samen met diverse andere provincies en gemeentes, Overijssel had 18,7% van de aandelen).

Van Alan Lentz van Duurzaamunlimited.nl, die als een van de zeer betrokken burgers bij de 2 Zwolle Zonstad acties een hoop PV-activiteit heeft losgemaakt in de Overijsselse hoofdstad (en bovendien met een vervolg bezig is, Hanzezon), kreeg ik eind maart een zeer interessant overzicht toegestuurd. Het bevat een synthese van een data collectie sessie in samenwerking met de provincie, die per gemeente in dat zonnepanelen rijke Overijssel de stand van zaken voor eind 2012 weergeeft. Het is een fascinerend overzichtje, met spectaculaire cijfers. What's more: aangezien genoemde Klimaatmonitor ook per gemeente getallen geeft, is goed te zien hoe de progressie van de PV-uitbouw in de loop van een jaar tijd "minimaal" is gegaan. Want Klimaatmonitor geeft de stand voor eind 2011 weer (met een beperkte hoeveelheid dossiers). Alan Lentz en Provincie Overijssel geven de volgens hen geldende stand van zaken een jaar later weer binnen de dossiers die zij kennen: eind 2012. Overigens heeft Alan een ronduit "impressionante" staat van dienst opgebouwd in zaken duurzaamheid, waarbij hij ook als mede-oprichter en interim-manager werkzaam blijkt te zijn geweest bij branche-organisatie Holland Solar. En zelfs, als stafmedewerker, bij - destijds - energieleverancier Essent/IJsselmij (uitvoering zgn. MAP regeling, zie Linkedin pagina).

Uiteraard kon Polder PV het niet laten om die hoogst interessante, congruente datasets in twee figuren onder te brengen. De tijd ontbrak helaas om deze zeer interessante grafieken tijdens mijn presentatie voor The Solar Future te laten zien. En daarom toon ik ze in dit artikel:

In deze eerste grafiek zijn twee datasets uitgezet: Ten eerste de laatst bekende stand van zaken met de PV-vermogens per gemeente in de provincie Overijssel, in de flink "achter" lopende Klimaatmonitor database van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Kolommen in rood, status eind 2011 en verder nog niet gewijzigd. Vermogen in kWp per gemeente. Het totale geaccumuleerde vermogen in die database had eind 2011 een omvang van ruim 9,6 MWp, en telde in totaal 1.295 PV-installaties.

Ten tweede is aan de grafiek in blauwe kolommen toegevoegd de status van de vermogens per gemeente, die ik van Lentz/Provincie Overijssel kreeg toegestuurd, eind maart 2013. En die later ook was terug te vinden in het overzicht wat de provincie op haar website heeft gezet (link onderaan). Die status geeft volgens de verstrekkers de situatie eind 2012 aan, waarbij zijn inbegrepen de twee grote "tender" regelingen van de provincie (meeste inkoopacties, aparte trajecten, totaal maar liefst bijna 17 MWp), projecten die beroep kunnen doen op SDE subsidies (6,2 MWp), en de eerste projecten onder het hoofdje "Asbest van het dak, zonnepanelen erop" (3,3 MWp). In totaal was er volgens prov. Overijssel dus al bijna 26,5 MWp geaccumuleerd eind 2012, een zeer groot verschil van 176% t.o.v. het hierboven genoemde volume voor eind 2011 in de Klimaatmonitor. Alleen dit al geeft aan, dat in laatstgenoemde database nog een enorme inhaalslag gemaakt moet gaan worden om de werkelijkheid een beetje te gaan bijbenen. En dat die cijfers dus een absolute "minimum" referentie zijn, waarbij de reëele cijfers op een veel hoger niveau moeten liggen. Beslist niet er onder (zoals Natuur & Milieu in haar niet gedocumenteerde schattingen voor "aantallen installaties" voor de jaren 2009 en 2010 had opgegeven, eerste grafiek in vorig artikel). Overigens rapporteerde de provincie geen cijfers over de aantallen installaties in de betreffende gemeentes (Klimaatmonitor geeft die wel).

Wel wil ik even wijzen op twee kleine afwijkingen van de trend: zowel voor de zeer matig presterende gemeente Almelo als voor Oldenzaal zijn juist de Klimaatmonitor data van Rijkswaterstaat ietsje hoger dan de opgaves van Prov. Overijssel. Kennelijk zitten ook daar dus nog afwijkingen die mogelijk door "nog niet gekende" projecten/installaties verklaard zouden moeten worden. Maar de trend is overduidelijk: de cijfers van Provincie Overijssel liggen over de gehele linie genomen gemiddeld ver boven die van de laatste registraties in de KM databank.

Lijstjes
Verder is natuurlijk voor de inwoners heel erg belangrijk dat je ook leuke ratings aan dat soort lijstjes kunt ophangen, met als gevolg dat er een spannende competitie tussen de gemeentes "zou kunnen ontstaan". Dat gebeurt in het buitenland al veel langer, zoals bij de bekende Duitse Solarbundesliga. Wie doet het het best met de zonnepaneeltjes (varianten met zonnecollectoren etc. kunnen ook). Dan moeten "ze" in Overijssel als "ze" niet in kampioen Hardenberg wonen (met een zeer respectabele 3,3 MWp eind 2012!) natuurlijk wel een beetje met de tanden knarsen, gezien de volgorde waarin ik de gemeentes heb gezet in bovenstaande grafiek (absolute PV-vermogen in kWp, status eind 2012). De inwoners van Dalfsen (3,2 MWp) en zelfs het grote Deventer (2,9 MWp) kunnen nog aardig met die uit Hardenberg meekomen, maar daarna gaat het al rap "bergafwaarts" bij de Overijsselse gemeentes. Tot een droevig stemmend Oldenzaal aan toe, wat met slechts 21 kWp (of, als je Klimaatmonitor met cijfer eind 2011 gelooft, 28 kWp, slechts 112 paneeltjes van elk 250 Wp !!!) zeer ernstig bij zichzelf te rade moet gaan wat ze in hemelsnaam fout hebben gedaan, al die jaren... Foei!

Wat het onderscheid tussen de "oude" Klimaatmonitor data en de "nieuwe" gegevens van Provincie Overijssel per gemeente betreft, zijn er grote verschillen vast te stellen tussen de twee datareeksen. In Deventer is de verhouding "data Overijssel/data KM" nog een behoorlijke factor 2:1, in Almelo staat er zelfs ongeveer evenveel capaciteit in beide databanken. Echter, Dalfsen bijvoorbeeld, die eind 2011 volgens KM nog slechts 226 kWp zou hebben gehad, is qua geplaatst vermogen "geëxplodeerd" met een factor van ruim 14, naar een eindejaarsvolume van ruim 3,2 MWp in 2012. De verschillen tussen de gemeentes onderling kunnen dus aanzienlijk zijn: van stasis tot "zeer harde groei" in 1 jaar tijd. Zo hard kan het bij de uitbouw van de decentraalste en meest succesvolle DE optie in zaken stroomopwekking gaan: zonnestroom.

De "eerlijke" grafiek
Echter, ook met dit soort vergelijkingen zijn er "nog eerlijker" varianten. En die reken je natuurlijk per inwoner per gemeente. Dat heb ik in de tweede grafiek gedaan, daarbij het Wp/inwoner sommetje als leidraad nemend in de volgorde per gemeente, de succesvolste helemaal links. Daarbij ben ik uitgegaan van deze CBS / StatLine statistiek voor genoemde gemeentes in Overijssel, met de inwoner aantallen aan het begin van 2013.

Polder PV feliciteert - naast Hardenberg voor "grootste totaal volume", vooral hierbij de gemeente Dalfsen, met 27.567 inwoners begin 2013, voor het - wellicht onbevroede - succes bij het Wp/inwoner resultaat. Want ze zijn in deze "eerlijker" vergelijkings-grafiek op de eerste plaats geeindigd. Met maar liefst ruim 117 Wp per inwoner. Zeg maar: een toendertijd "sjiek Shell Solar paneel" uit begin deze eeuw, voor elke inwoner, bij het begin van 2013. Daarbij gemeente Hardenberg met het meeste "absolute" vermogen zelfs naar de vierde plaats verwijzend (slechts 56 Wp/inwoner). En Ommen als verrassende tweede, met ruim 73 Wp voor elke ingezetene, op de voet gevolgd door Tubbergen met 71 Wp voor elke "capita". Echter, ook hier is wederom Oldenzaal de hekkensluiter met slechts 0,7 Wp per inwoner (0,9 als je de oudere Klimaatmonitor zou aanhouden). Wat neerkomt op een wanprestatie van formaat. Dat moet beter kunnen!

Overijssel heb ik achteraan ook nog separaat vermeld in de grafiek: de provincie steeg wat volume betreft van 8,2 Wp/inwoner eind 2011 (Klimaatmonitor) naar een drie maal zo grote PV-capaciteit van 24,7 Wp/persoon eind 2012 (volgens Prov. Overijssel). Een van de regio in Nederland waar een jaargroei met 200% gerealiseerd lijkt te zijn geweest. Ik breng u even de laatste stand van zaken voor Nederland in herinnering, 340 MWp eindejaars-accumulatie cq. jaargroei van 195 MWp in 2012 (voorlopige, eerste ruwe cijfers van 23 mei jl.). Die 340 MWp is door een bewonersaantal van 16,7 miljoen zielen bij elkaar geschraapt, en komt voor het hele land neer op ongeveer 20 Wattpiek per inwoner. Het is duidelijk dat Provincie Overijssel, met haar bijna 25 Wp dat landelijke gemiddelde naar boven heeft getrokken. Waarvoor overigens grote dank!

Ik kreeg ook nog enkele andere interessante data over de zonnestroom projecten in Provincie Overijssel: Tussen 2009 en 2013 hebben 1.888 huishoudens, 437 bedrijven, en 115 boerenbedrijven genoemde 26,5 MWp gerealiseerd (klein deel nog in uitvoering). De helft van het gerealiseerde nieuwe vermogen, ruim 13 MWp, kwam uit inkoop acties. 23% werd gerealiseerd met een 15 jaar lang door de NL Staat (via Agentschap NL) uit te keren SDE exploitatie-subsidie.

• Potentie totale regeling: 260 MWp, 88.840 installaties.
• Reeds "gerealiseerd" in 2012: 103,48 MWp, 35.407 installaties.
• Waarschijnlijk nog te realiseren in 2013: 156,52 MWp, 53.433 installaties.

• Klimaatmonitor (AgNL)
• SDE (+ MEP) cijfers (TenneT/CertiQ & beschikkingen in Klimaatmonitor AgNL)
• Nationale Subsidie Regeling 2012-2013 (AgNL)
• "Aantallen particuliere installaties" (Natuur & Milieu)
• PIR register (Netbeheer Nederland / EDSN)
• Officiële PV-capaciteit (CBS / StatLine)
• Schattingen vermogen (Windvogel)
• Schatting vermogen 2012 (Nationaal Actieplatform Zonnestroom)
• Vermogen opgaves (Netbeheer Nederland / Enexis, pers. comm. Polder PV)

• In blauw de harde registraties voor het aantal PV-systemen in de Klimaatmonitor databank van Agentschap NL. Hierin zit een absoluut minimum aan installaties ontleend aan de NOVEM, de EPR, en de Sunpower dossiers uit de negentiger jaren van de 20e, en begin 21e eeuw. Aangevuld met de stand van zaken m.b.t. de SDE regelingen (CertiQ cijfers). Op 31 juli 2010 schreef ik een eerste kritische analyse over deze databank. Op 26 december 2012 heb ik over de stand van zaken van de Klimaatmonitor een tweede artikel gepubliceerd. De status daarvan is nog steeds niet gewijzigd. Uiteraard zijn er grotere aantallen PV-systemen geplaatst, die buiten genoemde dossiers vallen. De update is van 15 maart 2013, maar lijkt niet te zijn gewijzigd (zelfde opgegeven aantallen tm. 2011, het laatste volledig weergegeven kalenderjaar). Voor eind 2011 geeft Klimaatmonitor 37.402 installaties op, wat als "the botom-line" moet worden beschouwd. Er is immers naast genoemde dossiers meer geplaatst, hoeveel is nog steeds niet bekend. Voor de periode 2004-2008 - die ik inzake zonnestroom "De Grote Brinkhorst Droogte" ben gaan noemen - heeft Klimaatmonitor geen opgaves verstrekt (fijne stippellijn).
  
  
• De dikker aangezette blauwe stippellijn geeft - met bovenstaande 37.402 voor eind 2011 als vertrekpunt het minimale "vervolg" voor de jaren 2012 - 2013 weer. Daartoe telde ik voor die jaren de laatste bekende realisatie (2012: 1.485) resp. van 1 jan. tm. 1 mei 2013 toegevoegde SDE installaties (114 stuks) van CertiQ er bij op. En tevens de door AgNL opgegeven "realisatie" van de Nationale subsidie regeling voor 2012 (35.407 stuks), en de door mij verwachte resterende hoeveelheid om het budget vol te claimen in 2013. Ik verwacht op basis van de kengetallen voor 2012, dat de hele regeling zo'n 260 MWp kan opleveren met 88.840 installaties, wat betekent dat het "restvolume" voor 2013 53.433 systemen zou kunnen gaan inhouden. Met bovenstaande cijfers, zou ik dan eind 2012 op een absoluut minimum van 74.294 installaties komen, en eind 2013 op minimaal 127.841 systemen. Aangezien er veel meer activiteit in de markt is dan alleen genoemde nationale subsidieregeling en de - inmiddels zeer weinig installaties opleverende - SDE zijn dit basis scenario's. De uiteindelijke aantallen zullen waarschijnlijk een stuk hoger komen te liggen.
  
  
• De bij CertiQ geregistreerde aantallen zijn in de bruine curve weergegeven (enkele honderden MEP en vooral: enkele duizenden SDE installaties). Eind 2012 lag het niveau volgens de laatste cijfers van CertiQ op 10.750. Het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat er "vele honderden" nieuwe installaties in 2013 bijgeschreven zullen gaan worden, boven de tot nog toe sinds 1 jan. 2013 gedocumenteerde 114 installaties. Duidelijk is wederom uit deze grafiek, dat ook m.b.t. de aantallen, de SDE regeling een zeer beperkte impact heeft op de totale PV-markt. Met een oranje stip is het aantal overgebleven beschikkingen voor SDE 2008-2011 weergegeven op ijkdatum 18 december 2012, volgens de Klimaatmonitor van AgNL: 13.883 stuks. NB: het "hebben van een beschikking" zegt nog helemaal niets over "al dan niet gerealiseerd zijn" van een PV-installatie.
  
  
• Natuur & Milieu publiceerde op 6 februari 2013 een veel geciteerd (maar voor zover bekend nooit door derden geverifieerd) overzichtje met speculatieve schattingen van de aantallen PV-installaties in Nederland. Ik heb die getallen in deze grafiek in de vorm van de groene stippellijn geplot. Direct valt op, dat N&M voor de jaren 2009 en 2010 veel te lage opgaves heeft gedaan die absoluut onmogelijk zijn (vandaar het door mij bijgeplaatste vraagteken). Ze liggen immers (fors) onder de "absolute minima" die de Klimaatmonitor curve (blauw) weergeeft. Hoe N&M aan die extreem lage schattingen is gekomen voor die reeds lang verstreken jaren is een raadsel. Zelfs als je de opmerking "particuliere huishoudens met zonnestroom" in het tabelletje in hun artikel letterlijk zou nemen: het is uitermate onwaarschijnlijk dat er in 2009 bijna dertienduizend "niet particuliere" installaties zouden zijn geaccumuleerd (verschil "minimum" cijfer Klimaatmonitor en N&M cijfer), als N&M daar geen harde bewijzen voor kan leveren.
  
  Waarschijnlijk meer in de buurt van de - nog nader vast te stellen - "waarheid" kunnen de grof geschatte getallen voor 2012 (90.000 installaties) resp. 2013 (130.000) worden beschouwd. Alhoewel laatstgenoemd cijfer al heel dicht in de buurt ligt van het waarschijnlijk "minimale" cijfer ontleend aan de som van Klimaatmonitor (tm. 2011) plus het potentieel van een "volledig ingevulde" nationale subsidie regeling en SDE. We zullen gaan zien hoe de door N&M gegeven cijfers komen te liggen als er nieuwe updates komen van de Klimaatmonitor. Met name ook voor 2011, waarvoor mogelijk nog fors "bijgeplust" moet gaan worden.
  
  
• Tot slot zijn daar de nieuwe cijfers van het PIR register, wat via de door de netbeheerders opgetuigde energieleveren.nl website wordt gevuld (lila curve en stippen). Op 26 februari 2013 werd voor het eerst door Netbeheer Nederland een cijfer gegeven - accumulatie van 52.221 PV-systemen in het PIR register ("aantal meldingen"). Nadat Polder PV contact met deze branche organisatie had gezocht, werd op 1 mei 2013 alweer gerept van een sterk gegroeid volume van in totaal 70.000 installaties (per e-mail). Vreemd genoeg werd in een officieel op de eigen website gepubliceerd vervolg bericht gepubliceerd op 30 mei 2013 wel een hoger vermogen genoemd dan begin die maand, maar werd het totaal aantal installaties op 70.000 gehouden. Vandaar het toegevoegde vraagteken, want dat lijkt vrij onwaarschijnlijk ("geen" nieuwe installaties toegevoegd in mei, maar wel nieuw vermogen toegevoegd).
  
  Op basis van het op 1 mei aan mij verstrekte getal (70.000 PV-installaties in PIR register) werd door een Enexis medewerker die zich intensief met de materie bemoeit een grove schatting gedaan dat op dat moment er in Nederland wellicht zo'n 100.000 installaties zouden kunnen staan (open lila uitgelijnd rondje, o), met daarbij als (speculatieve) aanname: in het PIR register zou 60-70% van het volume van de gehele markt staan geregistreerd. Of dat laatste ook het geval is, is hoogst onzeker, want ik heb daar zeer sterk uiteenlopende meningen over gehoord in de markt. Die mening wordt overigens door niemand met feiten onderbouwd.
  
  
• Duidelijk is, dat er nogal wat "aantallen" installaties missen in de diverse registraties (of schattingen), maar dat met name in 2012 de markt al explosief is gegroeid. Er blijven de nodige vraagtekens staan bij opgegeven getallen.

(b) Opgesteld vermogen PV in Nederland - registraties, speculaties

KLIK op plaatje voor uitvergroting

In deze tweede, zeer belangrijke, en voor de Nederlandse PV-markt volstrekt unieke grafiek de volgende punten van aandacht:

• Wederom in blauw de laatst bekende cijfers van de Klimaatmonitor database van AgNL, ditmaal voor het opgestelde vermogen (ongewijzigd t.o.v. laatste bespreking). Het laatst beschikbare eindejaar cijfer is 121,4 MWp voor 2011. Ook hier geldt dat voor de jaren 2004-2008 gegevens ontbreken (geïnterpoleerd met de fijne stippellijn).
  
  
• Zo'n beetje de belangrijkste curve is "de officiële", ook in het buitenland gehanteerde, de donker oranje lijn met de CBS / StatLine cijfers. Toegevoegd is het vlak voor de Solar Future conferentie (en door mij net op tijd "meegenomen") gepubliceerde eerste ruwe cijfer voor 2012, 340 MWp eindejaarsvolume. Naar verwachting van Polder PV gaat dat cijfer nog "flink" opgeplust moeten worden, omdat er een in februari door de webmaster naar CBS verstuurde lijst met "slechts" 460 leveranciers is gebruikt als basis. Mijn huidige lijst - met leveranciers die deels al in 2012 of eerder al actief waren op de markt - bevat er alweer 819... Duidelijk blijkt ook uit deze CBS curve, dat de Nederlandse markt een "heftig groeipad" heeft ingezet in 2012, een forse versnelling van het tempo wat in 2011 al was ingezet. Wat natuurlijk ook hard nodig was gezien de fenomenale achterstanden die ons land ook op het vlak van PV heeft opgelopen t.o.v. de rest van Europa.
  
  Als we de Klimaatmonitor data voor eind 2011 met die van het CBS vergelijken, blijken de curves "redelijk dicht" bij elkaar in de buurt te liggen, waarbij het door Km gerapporteerde volume (121,4 MWp) 84% bedraagt van het (bijgestelde) CBS volume van 145 MWp. Echter, als we verder terug in de tijd gaan, blijkt de Klimaatmonitor in die periode chronisch ondermaats geregistreerde capaciteit te bevatten, met name in de jaren 2002-2008. Het verschil in accumulaties tussen de beide curves was in 2003 opgelopen tot bijna 40 MWp! Dat is kennelijk volume wat (grotendeels nog) nergens staat geregistreerd, maar wat wel degelijk destijds - volgens het CBS - is afgezet aan eindverbruikers. En wat nog steeds, zonnestroom producerend, op vele daken verspreid zal liggen.
  
  In die tijd waren daken met maar 4 tot 6 kleine PV-modules (totaal vermogen tussen ongeveer 400 en 1.200 Wp) "de standaard", dus zou het om enorm veel daken met "een paar zonnepanelen" moeten gaan. Als Klimaatmonitor voor die jaren wat capaciteit betreft inderdaad chronisch ondervertegenwoordigd blijkt te zijn, zou ook de curve met "aantallen" installaties (eerste grafiek) dus veel te laag kunnen blijken te zitten in die periode. De flinke discrepantie tussen de blauwe en oranje curves in bovenstaande vermogens-grafiek, en de ontbrekende gegevens voor 2004-2008, heb ik weergegeven met een blauw vraagteken. De vraag is natuurlijk of Agentschap NL in staat zal blijken te zijn die forse "missende" volumes te achterhalen.
  
  Gaan we net als voor de "aantallen" PV-installaties, het meest "betrouwbaar" te achten voorlopige eindejaars-cijfer voor 2012 (CBS 340 MWp) ophogen met de voor 2013 al bekende toename van het vermogen bij CertiQ (SDE installaties: nieuw in 2013 tot en met 1 mei update ruim 5,2 MWp), plus het "te verwachten" volume van 157 MWp voor de nationale subsidie regeling, kom je voor eind 2013 uit op een absoluut minimum geaccumuleerd vermogen ("bottom-line") van ruim 502 MWp (zie oranje stippellijn en open rondje). Daarmee zou de "eerste halve GWp" bezegeld gaan worden voor Nederland (ongeveer 30 Wp gemiddeld per inwoner), wat ook de allerhoogste tijd zou gaan worden. Uiteraard is er veel meer activiteit in de markt bovenop het schamele SDE en het "grote" (doch eind dit jaar te sluiten) NSR kanaal. Zeer sterk afhankelijk van de "marktreactie" op eerste voorlopige heffingen op Chinese import modules die uiterlijk 5 juni a.s. moeten zijn gepubliceerd, kun je met een gerust hart minimaal 100 MWp bij genoemde 502 gaan optellen. Als de marktreactie mee gaat vallen, kan dat eindejaars-volume in 2013 best aanzienlijk meer gaan worden. En dat is natuurlijk heel erg hard nodig, want eigenlijk moeten we continu per jaar het geaccumuleerde vermogen gaan verdubbelen als we ons land nog serieus willen nemen... NB: verdubbeling van de 340 MWp eind 2012 zou eigenlijk moeten betekenen dat we eind 2013 al 680 MWp aan PV-capaciteit zouden hebben "moeten" staan...
  
  
• Wederom in bruin aangegeven de curve voor de bij TenneT dochter CertiQ geregistreerde (MEP +) SDE installaties, de enige "gecertificeerde" capaciteit in ons land. De gebruikte data zijn de meest recente, door Polder PV opgevraagde gegevens, die ook aanpassingen van cijfers gepubliceerd in oudere maandrapporten bevatten. Voor een gedetailleerd overzicht van die aanpassingen en meest recente data, zie de aparte webpagina. Eind 2012 had CertiQ volgens die gegevens nog maar 75,2 MWp in hun database staan (gereviseerde jaartabel) op - naar recent is gebleken - een "voorlopig" totaal eindejaars-volume (CBS) van 340 MWp: een ondergeschikt aandeel van nog maar 22,1%... Dat gaat in 2013, met alleen al de enorme nieuwbouw van particuliere installaties onder de NSR subsidie (verwachting PPV: 157 MWp in 2013) natuurlijk nog veel dramatischer worden. Want al die nieuwe installaties, allemaal zonder "gecertificeerde bruto productiemeting", zullen nooit in het CertiQ register terechtkomen.
  
  Het laatst bekende cijfer - status 1 mei 2013 - was 80,5 MWp geaccumuleerd "gecertificeerd" volume in het CertiQ register. De vordering sinds eind 2012 heb ik met een streepjeslijn aangegeven. Hoeveel er in totaal binnen het SDE regime gaat bijkomen in 2013 is nog onduidelijk. Er komen de laatste maanden slechts weinig, maar wel steeds grotere installaties bij. Heel erg veel zal het niet gaan worden, dat is zeker.
  
  
• Met een groene stippellijn heb ik de "voorspellingen" van Danny Steenhorst van de Windvogel ingetekend in de grafiek, tot en met zijn getal voor 2012. Hij publiceerde deze cijfers in een artikel gedateerd 1 oktober 2012, getiteld "De mogelijke ongelofelijke groei van zonne-energie in Nederland". Zeker wat de komende jaren betreft is de heer Steenhorst daarbij "extreem optimistisch" (zonder daarvoor een hard fundament of argumentatie te geven, "technische haalbaarheid" heeft immers niets te maken met de "bedrijfseconomische" en/of "juridische" realiteit). Voor 2013 zit hij al op een voorspeld niveau van 800 MWp (door mij rechtsboven in de grafiek weergegeven, "WV: 800"). Wat zeker gezien de komende "voorlopige heffingen" op Chinese modules een wel erg optimistisch scenario is (en bovendien zou gaan leiden tot een jaargroei in 2013 van maar liefst 460 MWp...).
  
  Aan de andere kant, zat Steenhorst (waarmee ik regelmatig telefonisch contact heb) voor eind 2011 op een "verouderde", te lage capaciteit van 130 MWp. Toen al was bij Polder PV duidelijk dat het hoger moest zijn geweest - wat op 20 december 2012 definitief werd bevestigd (nieuwe CBS opgave: 145 MWp eind 2011). Het mag dan ook niet verwonderen dat hij ook voor eind 2012 (veel) te laag bleek te zitten: 250 MWp i.p.v. de op 23 mei 2013 gepubliceerde "voorlopige" 340 MWp, 26% te laag. Of dit een hoopvolle verwachting voor het eindejaars-volume voor het "lastige" jaar 2013 moet genereren, durf ik echter beslist niet een hand voor in het vuur te gaan steken. Daarvoor zijn de onzekerheden rond de omvang van de "marktreactie op importheffingen" veel te groot... Bij een perspectief vanuit de potentiële afnemers van nieuwe PV-systemen zullen (al dan niet door media gemanipuleerde) onderbuikgevoelens een belangrijke invloed hebben, en die zijn van nature al zo onvoorspelbaar als het weer...
  
  
• Een ronduit verbazingwekkend getal wat in het voorjaar "in de markt werd gegooid" was de "260 MWp eindejaars-accumulatie voor 2012" waarmee het gedistingeerde, en grote onderzoekscapaciteit omvattende Nationaal Actieplan Zonnestroom (NAZ) op 21 maart 2013 zelfs het NOS journaal haalde (die van de cijfers helaas weer eens een puinhoop maakte). Dat cijfer heb ik met een separaat groen gevuld rondje aangegeven in de grafiek vlak boven het door Windvogel voorspelde volume. Het is een verbazingwekkende "misser" gezien de recent gepubliceerde eerste cijfers van CBS, die al 340 MWp claimen, 31% meer. En extra bizar, omdat datzelfde NAZ had geclaimd dat de door hen genoemde "260 MWp" een "verdubbeling" van de markt zou hebben betekend t.o.v. het voorgaande jaar. Wat toen al helemaal niet kón kloppen, want al op 20 december 2012 was door CBS voor eind 2011 een bijgesteld vermogen van 145 MWp opgegegeven (al eerder nauwkeurig voorspeld door Polder PV, op 29 november 2012). Een "verdubbeling" in 2012, met "145 MWp nieuwbouw", zou dus "290 MWp" hebben moeten opgeleverd voor de eindejaars-accumulatie, en niet "260" zoals NAZ via KEMA stelde ... Bovendien had ik al op 9 juli 2012 (!) voorspeld dat de jaargroei in 2012 binnen een traject van "145-175 MWp met mogelijke uitloop naar boven" zou kunnen komen te liggen. Mijn "maximum" van 200 MWp werd door het eerste ruwe CBS cijfer met 195 MWp al bijna benaderd, en kan mogelijk zelfs nog worden overvleugeld als de getallen producenten van het nationale statistiek bureau dat cijfer gaan bijstellen, later dit jaar... NAZ heeft voor 2012 gewoonweg de plank ver mis geslagen.
  
  
• Ook heb ik in de grafiek met "spread" weergegeven wat het eindejaars-volume voor 2012 had moeten worden als je de door mij in een eerder artikel al getoonde "spreiding van nieuwbouw capaciteit in 2012" door diverse marktpartijen zou optellen bij de 145 MWp eindejaars-accumulatie van 2011 (CBS update 20 dec. 2012). Die "eindejaars-spread" kwam voor de betreffende afschattingen te liggen tussen ongeveer 225 MWp (bij slechts 75 MWp nieuwbouw, voorspelling ZPV en Univ. Utrecht) en 345 MWp (mijn "maximale" scenario van 200 MWp nieuwbouw in 2012). Kristalhelder blijkt daaruit, dat de hier boven genoemde eindejaars-schattingen van zowel Windvogel, als van Nationaal Actieplan Zonnestroom "in de onderste regionen" van de resulterende "spread" liggen. De door CBS vastgestelde "realiteit" (340 MWp eind 2012 geaccumuleerd) ligt tegen de "maximale waarde van genoemde spread" aan (en zou er later mogelijk zelfs bovenuit kunnen komen)...
  
  
• Tot slot weer de meest recente gegevens van Netbeheer Nederland, ontleend aan het PIR register, in violet. Op 1 mei 2013 kreeg ik van mijn contactpersoon bij Enexis te horen dat in het PIR register voor heel Nederland op die datum (!) een vermogen zou zijn geaccumuleerd tussen de 300 en 350 MWp (dubbele pijl in grafiek). In een later bericht op de website van Netbeheer Nederland (30 mei 2013) werd gewag gemaakt van een mogelijk volume van alweer (bijna) 370 MWp, met nog wel een klein vraagteken bij het feit of dat wel uitsluitend het PV-vermogen betrof, of wellicht het "totale decentrale" vermogen in het PIR (inclusief PV, wat de dominante factor is in die database). Die 370 MWp heb ik aangegeven met een roze gekleurde "o". Dat is voor zover ik weet momenteel het laatst beschikbare cijfer wat het geaccumuleerde vermogen in het PIR register betreft.

(4a) Nieuwe cijfers Netbeheer Nederland: commentaar
Tot slot wil ik enkele opmerkingen maken over het laatste artikel van Netbeheer Nederland over de nationale cijfers, en een kennelijk daar op volgend stukje wat Energie+ plaatste.

"Veel groter aantal" open deur
In het artikel van Netbeheer Nederland wordt gesuggereerd dat "het aantal zonnepaneel installaties in Nederland veel groter [zou zijn] dan eerder werd aangenomen". Ik weet niet waar, of naar wie NN verwijst bij deze claim. Die "aantallen" zijn namelijk altijd al een "pure gok" geweest, en er zijn nooit complete snoeiharde, "aangetoonde" cq. "geregistreerde" aantallen door officiële instanties gepubliceerd. Uitsluitend speculaties (o.a. Natuur & Milieu, met onbegrijpelijk lage, niet verklaarde of toegelichte aantallen voor de jaren 2009 en 2010, zie grafiek). En zeer voorlopige "basis" cijfers van Klimaatmonitor (AgNL), bekend tot en met 2011. Die bovendien expliciet aangeeft dat die aantallen, ontdubbeld en wel, slechts de gegevens uit een paar bekende dossiers weergeven. Op dat laatste kom ik nog terug in een apart artikel.

Ongewijzigd 70.000 installaties in 44 dagen tijd?
Een ander probleem bij de "op 30 mei 2013 gesignaleerde 70.000 zonnepaneel installaties in het PIR register" door Netbeheer Nederland betreft het feit dat ik exact datzelfde getal al op 1 mei jl. op schrift (e-mail) heb gekregen van mijn contactpersoon bij Enexis. Sterker nog, ik had dat getal zelfs al tijdens de Solar Solutions beurs onder het Floriade dak vernomen van Enexis, op 17 april 2013, 44 dagen eerder! Collega Jurgen Sweegers van de uitmuntende site Energieenwater.net had hetzelfde getal ook tijdens die beurs vernomen, en het al op 19 april 2013 gepubliceerd (samenvatting zichtbaar, hele artikel bij Sweegers opvragen). Terwijl het "geaccumuleerde vermogen" tussen 8 mei 2013 (telefonische bespreking van op 1 mei 2013 ontvangen e-mail aan Polder PV), van (flink bijgesteld) "300-350 MWp" naar "bijna 370 MWp" (30 mei 2013) is gestegen, maar het aantal gerapporteerde installaties ongewijzigd "70.000" is gebleven kan natuurlijk helemaal niet. Tenzij er uitsluitend naar eventuele "bijstellingen" van het vermogen is gekeken in het PIR, en het al "op 17 april 2013 genoemde aantal van 70.000 installaties" ongewijzigd is gebleven. M.a.w.: ook met de laatst gepubliceerde "getallen" van Netbeheer Nederland gelieve s.v.p. prudentie betrachten, en een snufje zout tot u nemen.

Publicatiedatum CBS cijfers 2012 incorrect
Netbeheer Nederland stelt in hun bericht van 30 mei 2013 dat "gisteren" (lees: 29 mei 2013) het CBS nieuwe cijfers zou hebben gepubliceerd voor 2012. Dat klopt niet. Ik heb als eerste in Nederland om vijf over half zes in de ochtend van 23 mei 2013, vlak voor mijn vertrek naar The Solar Future NL V in Eindhoven, die data al op aangeven van mijn contactpersonen bij het CBS opgehaald uit de net aangepaste StatLine database. En ze als "HEET VAN DE NAALD" aan het verraste publiek in het Evoluon getoond. Zie het bijna laatste plaatje in de video van New Energy.tv, hier onder als screendump weergegeven:

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Accumulatie 2011 gewijzigd
NN stelt: "Eind 2011 publiceerde het CBS nog een totaal vermogen van 130 MW". De branche organisatie zwijgt echter over het feit dat op 20 december 2012 dat eindejaars-volume voor 2011 "officieel" door datzelfde CBS is opgeplust (op basis van informatie aangeleverd door Polder PV) naar 145 MWp: + 12%.

Blunder
Een echte "blunder" is de claim van NN: "Het aantal zonnepanelen is vanaf 2012 enorm toegenomen, vooral na de openstelling van de SDE subsidie". Natuurlijk is in 2012 de groei "enorm" geweest, zoals ik al in mijn grafieken heb aangetoond. Maar dat ligt absoluut NIET aan de SDE subsidies!!! Sterker nog: met de allerlaatste cijfers van CertiQ heb ik al aangetoond dat er in 2012 mogelijk zelfs MINDER SDE capaciteit in het register nieuw is bijgeschreven dan in het voorafgaande jaar: 20,9 i.p.v. 22,2 MWp, resp. 1.485 i.p.v. 2.577 nieuwe SDE installaties! Zelfs al zou er nog wat volume worden bijgeschreven voor 2012: het SDE volume is een absoluut ondergeschikt segment van de totale marktafzet geweest, in 2012 met de huidige cijfers (195 MWp nieuwbouw volgens CBS) slechts 11%! Netbeheer Nederland begrijpt kennelijk de segmentatie van de door henzelf geregistreerde PV markt niet...

Zeer waarschijnlijk doelde NN niet op de SDE, maar op de "nationale subsidie regeling" (NSR) die maximaal 650 Euro per aanvraag - zonder kwaliteitseisen - uitkeert aan willige particulieren. Ten eerste is zelfs dat aanzienlijke nieuwe volume in 2012 (AgNL: 103,48 MWp) nog "maar" 53% van de totale jaargroei. En is er buiten de SDE en NSR nog steeds een niet door NN genoemde forse hoeveelheid van 71 MWp (36% van nieuw jaarvolume) bij gekomen in dat jaar afkomstig van een scala van andersoortig gefinancierde cq. van incentives voorziene PV-projecten. Ten tweede: in 2013 zal de impact van NSR ook nog groot zijn. Maar eind van dit jaar is het daarmee afgelopen, over and out.

Nogmaals: PIR niet wettelijk verplicht
Interessant is voorts dat NN het over registratie van PV-installaties heeft als "belangrijk" voor de netbeheerders. En dat het "nodig" zou zijn "om het energienet optimaal te beheren". Nergens wordt geclaimd dat inschrijving via energieleveren.nl "een wettelijke verplichting" zou zijn. Dat is het dan ook, i.t.t. regelmatig terugkerende "forse" claims van individuele netbeheerders, absoluut niet. Zoals ik al bijna een jaar geleden uitgebreid heb besproken (PPV artikel 27 juli 2012).

De claim dat registratie nodig zou zijn om "inzichtelijk te krijgen" welke technieken "een extra stimulans nodig hebben" (zoals van meet af aan ook letterlijk op de energieleveren.nl website staat), is uiteraard ook compleet uit de lucht gegrepen. Salderen middels zonnestroom is al lang rendabel voor het overgrote deel van de markt: de particuliere sector (59% van totaal geaccumuleerde volume in 2011 volgens CBS...). Daar hoeft - op voorwaarde van overeind gehouden artikel 31-c in de Elektriciteitswet (het "salderings-artikel") - helemaal geen cent "subsidie" meer bij, voor residentiële toepassingen...

(4b) Energie+ artikel 30 mei 2013
N.a.v. het wat rammelende stuk van Netbeheer Nederland, verscheen op de bekende website en zelf-verklaard "kennisplatform" Energie+ op dezelfde dag een kennelijk haastig geschreven, kort artikel wat het allemaal nog een stuk erger maakte met de interpretatie. In de kop van het artikel worden namelijk volstrekt onterecht twee niet met elkaar te vergelijken "gegevens" naast elkaar gezet:

"Het aantal geïnstalleerde zonnepanelen in Nederland is groter dan eerder werd aangenomen. Volgens Netbeheer Nederland is er voor ongeveer 370 MW aan zonnepalen aangesloten op het net. Het CBS schat het geïnstalleerde vermogen op 340 MW."

Ten eerste, wordt hier in de tweede zin voor de zoveelste maal de meest gemaakte spelfout in PV-zaken, "zonnepalen" gebruikt. Maar dat terzijde. Ten tweede, waar het natuurlijk om gaat is, dat het door NN genoemde vermogen geregistreerd in het PIR register gepubliceerd werd op 30 mei 2013. De laatste schatting voor "accumulatie" van CBS, 340 MWp, slaat echter op het eindejaars-volume voor 2012. Dat is een verschil van vijf maanden, in een zeer snel gegroeide Nederlandse markt! Dat verschil van slechts 30 MWp tussen de twee genoemde cijfers zegt dus helemaal NIETS over de validiteit van de (onterechte) stellingname "is groter dan eerder werd aangenomen". En kan zelfs heel erg goed worden verklaard door een aanname van een zeer conservatief geschatte groei van genoemde 30 MWp in de eerste vijf maanden van 2013. Wat immers neerkomt op slechts 6 MWp gemiddeld per maand (voor heel Nederland, voor alle nieuwbouw). In het reeds lang verstreken kalenderjaar 2012 zou volgens de laatste cijfers van het CBS een jaargroei van 195 MWp zijn vastgesteld (mogelijk later nog flink bij te plussen met behulp van extra capaciteit voortvloeiend uit mijn nieuwste leverancierslijsten). Wat neerkomt op zelfs gemiddeld 16,25 MWp per maand, een factor 2,7x zo hoog! Dus waar Energie+ de bewering vandaan haalt dat "het aantal geïnstalleerde zonnepanelen in Nederland groter zou zijn dan eerder werd aangenomen" is mij een raadsel, gezien bovenstaande harde feiten...

Bronnen
Marktonderzoek Polder PV (2012-2013, diverse bronnen en marktpartijen)
Centraal Bureau voor de Statistiek (diverse publicaties)
Klimaatmonitor AgNL (laatste data ongewijzigd t.o.v. dec. 2012)
Maandrapportages & jaarrapporten CertiQ (laatste: april 2013)
Volledige historische update CertiQ cijfers (1 mei 2013, zie ook inleiding)
Presentatie Polder PV tijdens The Solar Future (23 mei 2013)
StatLine database Centraal Bureau voor de Statistiek (23 mei 2013)

Bericht Netbeheer Nederland (30 mei 2013)
Bericht Energie+ (30 mei 2013)
Bericht Energeia (29 mei 2013: "CBS-cijfers over groei zonne-energie overtreffen alle verwachtingen")

• #6 Hoe doen we het t.o.v. de buurlanden? (28 mei 2013)
• #5 Liggen de ambtenaren te slapen? (27 mei 2013)
• #4 Video presentatie TSF NL V Polder PV (27 mei 2013)
• #3 Nieuwe grafieken, gebaseerd op meest recente CBS data voor zonnestroom (26 mei 2013)
• #2 Tweet van de week (25 mei 2013)
• #1 De anekdote achter de nieuwste CBS cijfers voor zonnestroom in Nederland (25 mei 2013)

• Partijen: (non-profit) Stichting 1miljoenwatt en (commercieel) RWE/Essent. Voetbalclub FC Groningen, en gemeente Groningen, als co-eigenaren van het dak van het stadion. Een vennootschap en een obligatie houders stichting, financieel specialist Zonnepanelendelen. Installatie en onderhoud: Imtech, BAM, en Toes Solar.
  
  
• Lokatie project: Euroborg voetbalstadion, in het Europapark, ZO. Groningen. NB: er zitten diverse bedrijven als onderhuurders in het stadion, zoals een supermarkt, bioscoop, sportschool, casino, restaurant...
  
  
• Wegens ernstige beschaduwing door twee nieuwe, minstens 22 verdiepingen tellende, hoge kantoorgebouwen geplaatst aan de zuidzijde van het stadion (! zie o.a. deze Streetview opname, 1 flat reeds gerealiseerd), zijn de grootste projectdelen op de noordelijke gedeeltes van de oost- en west-gerichte (licht hellende) dakvlakken gepland. Alsmede enkele wijd uit elkaar liggende rijen modules op een zogenoemde "aufständerung" (voorbeeld) op het meest noordelijke dakdeel en de er aan grenzende NW en NO daksegmenten die ook een flauwe hellingshoek hebben. M.b.v. de opbouwframes worden de modules op deze laatstgenoemde drie "verkeerd hellende" dakdelen grotendeels "richting zuid" resp. ZW en ZO gericht om toch maximaal te profiteren van de zon.
  
  
• De opgewekte hoeveelheid zonnestroom wordt lokaal binnen het stadion en de er in zetelende bedrijven verbruikt.
  
  
• Eigenaren / exploitanten van het stadion blijven hun standaard stroomprijs betalen.
  
  
• "Rendement" van verschil opwek met betaalde stroomkosten wordt na aftrek van kosten uitgekeerd aan particuliere investeerders.
  
  
• Het project gaat pas door als er voldoende investeerders zijn gevonden voor de PV-installatie. Anders wordt voorlopige inleg terugbetaald (zonder rentederving).
  
  
• Doelgroep zijn vooral particulieren zonder eigen dak (wonend in gestapelde bouw, volgens gegeven cijfers 50% van de NL inwoners, zelfs 80% in Amsterdam).
  
  
• De verwachte productie van de geplande installatie zou "het equivalent zijn van het jaarverbruik van 70 huishoudens". Als daarmee 70 x 3.500 = 245.000 kWh/jaar zou worden bedoeld, zou er gerekend worden met een specifieke opbrengst van slechts 810 kWh/kWp.jaar, wat een zeer lage waarde is voor zo'n grote installatie (zelfs als je de lage hellingshoeken en verschillende oriëntaties van de daksegmenten in aanmerking zou nemen). In de project toelichting wordt echter gesproken over een "verwachte productie" van 825 kWh/kWp.jaar. Er wordt een tabel gegeven met vetgedrukt een kolom "810" waarin ook "mogelijke lagere tot mogelijk hogere" [specifieke] opbrengsten worden gegeven, met de daarbij te verwachten "zonnerentes". Echt spectaculair worden die rentes niet, en het gaat bij dit project (met zeer lage kWh prijs bij afnemer FC Groningen) dan ook om een lange termijn "terugverdien model".
  
  
• Bij "aankoop" van een zonnepaneel op het "vreemde dak" van Euroborg heeft een participant (deelnemer) een claim op 1 "ZoNbligatie". Dat is de zogenaamde obligatielening ter waarde van EUR 550,--, die wordt uitgezet door de apart in het leven geroepen "Zonne-Energie Euroborg V.O.F.". Op het moment van schrijven van dit artikel kon ik nog geen Kamer van Koophandel registratie vinden onder die naam (wel diverse andere BV's rond bedrijven in het stadion, VVE van de twee woontorens, etc.). Deze V.O.F. constructie zou een samenwerkingsverband vormen van o.a. Stichting 1miljoenwatt (Amsterdam, KVK 53216571), Zonnepanelendelen B.V. (Amsterdam, KVK 56170319), Euroborg N.V. (Groningen, KVK 02073069, eigenaar: Gemeente Groningen), FC Groningen (Groningen, KVK 04055375), e.a.
  
  
• Het rendement van de obligaties "beweegt mee met de stroomprijzen", wat "zonnerente" wordt genoemd. Houdt rekening met het historische feit, dat stroomprijzen ook langere tijd kunnen stabiliseren, en korte tijd zelfs kunnen dalen (harde documentatie Polder PV).
  
  
• De initiatiefnemers noemen "een verwachte zonnerente van gemiddeld 2,5% per jaar" bij een lange looptijd van 24 jaar. Dat laatste heeft te maken met het huurcontract van FC Groningen, wat in 2037 zal aflopen. Dat is uiteraard speculatie, niemand kan de toekomstige ontwikkeling van de ter zake doende stroomprijs voorzien. En die ontwikkeling is al helemaal niet met een "historische trend" te onderbouwen. We leven immers in een sterk veranderende wereld, en (veronderstelde) resultaten in het verleden vormen geen enkele "garantie" voor "te verwachte resultaten in de (nabije) toekomst".
  
  
• Binnen die "verondersteld gemiddelde zonnerente" van 2,5% per jaar zou zijn gerekend met een "veronderstelde jaarlijkse degradatie van het zonnepaneel van 0,5%". Of die "degradatie" nu wel of niet (aantoonbaar) plaats vindt.
  
  
• Er wordt bij de participanten naar verkiezing (niet verplicht) thuis een zogenaamde Flukso stroomopbrengst meter geplaatst die de opbrengsten per deelnemer zichtbaar zou moeten maken. Instappers die klant worden of zijn van RWE dochter Essent ontvangen eenmalig 90 Euro korting op die meter, die 120 Euro zou kosten.
  
  
• Goed om u daarbij te realiseren dat u bij genoemde keuze een geheel nieuw energieleverings-contract "Groene Stroom" zult afsluiten met RWE dochter Essent. "Groene Stroom" van Essent bestaat voor een groot deel uit verbranding van biomassa / Canadese houtsnippers in hun kolencentrales. De "echte" stroometiketten van zowel dochter Essent als moederbedrijf RWE zijn sterk zwart/grijs gekleurd. Het aangaan van zo'n geheel nieuw leverings-contract is beslist geen verplichting. De vraag is dan natuurlijk wie genoemde "zonnerente" zou moeten gaan uitbetalen. Het is helemaal de vraag of een door de potentiële participant zelf verkozen leverancier dat wel zou willen. Extra voordeel in het project zou zijn dat Essent geen jaarlijkse administratiekosten zou rekenen over de door hen uit te betalen "zonnerente".
  
  
• Via de Flukso meter zou te zien zijn hoeveel kWh er per periode onder de betreffende "ZoNbligatie" (lees: paneel) zou zijn geproduceerd, wat de economische waarde daarvan zou zijn, wat het aandeel in het eigen stroomverbruik is geweest, wat het verbruik in vergelijking met andere project deelnemers is geweest, en wat de vermeden CO2 emissies zouden zijn. Er zijn ook specifieke aanbiedingen (bijv. spaarlampen) gericht op de projectdeelnemers te zien. De uitlezing geschiedt via het internet platform "mijnStroom".
  
  
• Er wordt in het gegeven voorbeeld gerekend met een zeer lage kWh prijs van slechts 6,6 (tot 6,7) Eurocent/kWh, die op de homepage van 1miljoenwatt een beetje ongelukkig "de waarde van de zonne-energie" wordt genoemd. Er wordt binnen dit project immers "slechts" een stroomprijs van een grootverbruiker (stadion) vervangen door de eigen zonnestroom opwek op die lokatie. Dit is uiteraard extreem veel minder lucratief dan op uw eigen dak zonnestroom opwekken, omdat u dan én met een fors hoger kleinverbruikers-tarief heeft te maken wat wordt "weg gesaldeerd" (momenteel bij een speler als Vattenfall 8,66 Eurocent/kWh incl. 21% BTW voor enkeltarief grijs). Én niet te vergeten, alle belastingen (momenteel bij genoemde Vattenfall tariefstelling een verpletterende 14,23 Eurocent/kWh incl. BTW, alles normaal gesproken toevallend aan de Staat der NL!) zijn "achter uw eigen aansluiting weg te salderen". Ergo: een in dat geval "equivalente obligatie waarde" van maar liefst 22,89 Eurocent/kWh, een factor 3,5 maal genoemd bedrag in het Euroborg scenario...
  
  
• Er is een complexe project structuur opgetuigd, waarbij ook de obligatie houders binnen een aparte Stichting ZoNbligatiehouders worden ondergebracht, die weer participeert in een algemene "Zonne-Energieborg V.O.F." Waar alle bij het project betrokken partijen in zitten, en die de feitelijke verstrekker van de "ZoNbligaties" is. De "rente" echter wordt - in het "voorkeurs-scenario" - aan de participanten betaald door RWE/Essent, die inkomsten krijgt uit de verkochte zonnestroom aan FC Groningen. Initiatiefnemer Stichting 1miljoenwatt is gedurende de gehele looptijd verantwoordelijk voor de exploitatie van "zonnepark Zonne-Energieborg". Mede-oprichter van 1miljoenwatt, Matthijs Olieman, is tevens directeur van het in Schagen (NH) zetelende Toes Solar, de leverancier die in de papieren wordt genoemd voor dit project.
  
  
• Inschrijving gaat in twee trajecten: een voorinschrijving die tot niets verplicht, op 30 mei 2013 gestart, en op 13 augustus 2013 sluitend (met mogelijke verlenging). "Flukso" meter ja/neen, en "overstappen naar Essent" ja/neen, dienen dan als opties te worden opgegeven. Aanbetaling is 55 Euro, 10% van de investering per "ZoNbligatie". Die krijgt u terug gestort als het project niet doorgaat (lees: als de verantwoordelijke V.O.F. niet over voldoende vermogen beschikt). Het vervolgtraject gaat in als het project daadwerkelijk wordt gestart (na voldoende inschrijving), waarna een informatie memorandum wordt verstuurd met de harde projectvoorwaarden. Dan moet een definitief inschrijvingsformulier worden verstuurd met een ondertekende betalingsverplichting voor het resterende bedrag.
  
  
• Waarschuwing, die ook in de informatie op de website van 1miljoenwatt wordt getoond. Er is géén officieel goedgekeurde prospectus voor dit aanbod, omdat gebruik wordt gemaakt van het artikel 53, lid 2 van de vrijstellingsregeling van de Wet op het financieel toezicht (totale aanbod onder de 12,5 miljoen Euro waarde per jaar liggend). Ergo: er is op deze constructie géén toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Als u niet begrijpt hoe dit aanbod in elkaar steekt derhalve niet participeren, of zelf de risico's accepteren, en deze ook willen dragen.

(Nog) geen "kropje sla" plannen
Bij dit alles is verder geen rekening gehouden met een eventuele mogelijkheid om onder een nieuwe constructie binnen de Elektriciteitswet straks "voor verminderde energiebelasting voor de eigen aansluiting te mogen salderen". Daar zingen de nodige geruchten over op het internet, een harde conclusie is nog niet te trekken over de haalbaarheid daarvan. Bovendien is zelfs nog voor een definitieve beslissing nu al de pleuris uitgebroken in Den Haag, omdat Weekers van het Ministerie van Financiën bezwaren zou hebben tegen de hele suggestie van het veelbesproken "salderen vóór de eigen aansluiting model" (artikel Energiebusiness.nl). En die zou het voorstel zelfs - zo gaan de geruchten - "willen torpederen"... Dus of er überhaupt al aanspraak op gemaakt zou mogen worden voor projecten zoals het onderhavige blijft nog even afwachten.

De heer Olieman, een van de projecttrekkers, die al aangaf dat ze verder geen rekening met bovenstaande mogelijkheid hebben gehouden, verwoordde de gang van zaken rond dit complexe project richting Polder PV aldus:

"Twee jaar lang hebben wij gewerkt aan een concept waarbij wij mensen de mogelijkheid willen geven zonnepanelen te kopen op een ander dak. Het feit dat wij nu pas een eerste project lanceren getuigt wel van het feit dat dit geen eenvoudige opgave is geweest.

Hoewel je voor het behalen van een resultaat altijd wat concessies moet doen, zijn wij toch trots op het behaalde 'resultaat'."

Ik hoop voor alle betrokkenen natuurlijk dat ondanks alle problemen en complicaties, dit project tot een goed einde kan worden gebracht. En dat straks een zoveelste mooie PV-installatie opgeleverd kan worden - met burger participatie.

Nagekomen status reserveringen van totaal 1.120 PV-modules:

http://www.1miljoenwatt.nl (diverse documenten)
Persbericht 31 mei 2013 "Geen dak? Nu toch zonnepanelen" (per e-mail)
http://doemee.1miljoenwatt.nl (Op 31 mei 2013, 22h50: 14 zonnepanelen verkocht door 9 deelnemers)
http://stirlitz1.bnr.tc2.triple-it.nl/downl/BNR/20130610/062336/240 (interview BNR met Hans Nijland, alg. directeur van FC Groningen, audio)
http://krispijnbeek.nl/2013/06/11/zonnepanelen-op-euroborg-via-1miljoenwatt-nl (6 juni 2013; commentaar op initiatief van bekend blogger Krispijn Beek. Later werd een uitgebreide reactie van Sven Pluut van 1miljoenwatt.nl toegevoegd om het "concept" nog eens uit te leggen: lezen!)
Twitter (11 juni 2013: Sven Pluut in reactie op Krispijn Beek. De garanties van oorsprong zijn voor de investeerders)
Twitter (18 juni 2013: artikel in de Schager Courant)
Twitter (18 oktober 2013, Sven Pluut: eerste 531 [zelfs 5 meer] zonnepanelen zijn verkocht, 1e deel van start)
Toes Solar (14 januari 2014) uit Schagen (NH) mag de eerste 574 PV panelen voor het project Euroborg gaan aanleggen; inschrijving voor tweede gedeelte geopend
Twitter (3 feb. 2014: Andre Snakenborg, Hoofd Accommodatie Zaken FC Groningen, plaatste een foto van het eerste PV-veld, met helaas forse beschaduwing van in de buurt staande powerlight batterijen bij laagstaande zon...)

Origineel vlag Prov. Groningen (modif: Polder PV)

• CBS (gegevens Nederland, eerste data 2012 23 mei 2013, 05h35).
• ODE Vlaanderen en laatste update VREG voor de Vlaamse markt dd. 6 mei 2013 (gegevens België, vervangen de eerdere data van Apere van februari 2013. Deze zullen waarschijnlijk nog wat "opgeplust" moeten gaan worden voor de nog te verversen data van Wallonië en het kleine segment voor Brussel, al zal dat niet heel veel zijn).
• International Energy Agency (IEA, voor de andere EU landen, voorlopige cijfers, zie mijn artikel van 12 april 2013).
• EPIA © grafiek met berekende zonnestroom productie aandelen uit Global Market Outlook for Photovoltaics 2013-2017, download hier.
• Population Reference Bureau (bevolkingscijfers medio 2012, zie site).
• Synthese en grafiek: Polder PV.

¤ Kennelijk werd de update van de Belgische cijfers "in orde" bevonden door de aangever:

https://twitter.com/GJSchaeffer/status/339421931872866304

• "Sinds vorig jaar vertrouwt het CBS voor aanlevering van een zo volledig mogelijke lijst met leveranciers op de diensten van Peter Segaar ..." (29 mei 2013, Energeia)
• "Wat een indrukwekkende presentatie van de actuele cijfers met geplaatste zonnepanelen in NL, 2012. Ik heb je presentatie gezien en dit is ongekend." (28 mei 2013, van zeer actieve persoon achter diverse inkoop acties van zonnepanelen, per e-mail)
• "Het Nationaal Research Instituut Peter Segaar heeft weer een top presentatie geleverd!" (29 mei 2013, organisatie #TSFNL/Solar Plaza, per e-mail).
• "... ik hoopte meer dat @nieuwsez of @Min_IenM een headhunter op hem afgestuurd heeft" (24 mei 2013, Groen in Arnhem, in reply op Paulus Jansen, via Twitter)
• "... ik mag hopen dat het #CBS je inmiddels heeft voorgedragen voor de titel onbezoldigd medewerker van het jaar?" (24 mei 2013, Paulus Jansen, SP, via Twitter).
• "... bedankt voor de heldere uiteenzetting" (24 mei 2013, Solar Event, via Twitter)
• "Complimenten @Polder_PV: nu al verse CBS cijfers PV 2012" (23 mei 2013, Bram Leijten via Twitter).
• "Groei van honderden procenten volgens @Polder_PV!" (23 mei 2013, Greenloans via Twitter - het ging hier trouwens om groei percentage van aantal inschrijvingen 2012 >> 2013 PIR register van Enexis)